قطع دست قاچاق سوخت با سامانه های هوشمند

نماینده ویژه مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در امور پیشگیری و مقابله با قاچاق سوخت، گفت: سامانه‌های هوشمند نظارتی در کنترل تردد ناوگان حمل‌ونقل و مدیریت مصرف سوخت اهمیت دارند و اجرای کامل این سامانه‌ها، ابزاری راهبردی در تخصیص عادلانه سوخت و مقابله با قاچاق است. به گزارش مناقصه‌مزایده، سیدمحمدمهدی سیدی؛ درباره نقش سامانه سپهتن و سیپاد در مدیریت مصرف سوخت، با اشاره به اهمیت سامانه‌های هوشمند نظارتی در بخش حمل‌ونقل، بیان کرد: سامانه سپهتن به‌عنوان سامانه پایش هوشمند تردد ناوگان، با هدف کنترل عملکرد و نظارت بر تردد ناوگان حمل‌ونقل طراحی شده و مطابق با تکالیف قانونی ابلاغ‌شده از سال ۱۳۹۳ در دستور کار نهادهای مسئول قرار گرفته است. وی افزود: بخش مهمی از این سامانه که وزارت نفت از آن بهره‌برداری می‌کند، مربوط به داده‌های پیمایش ناوگان است که برای تطبیق سهمیه تخصیصی سوخت به ناوگان برون‌شهری استفاده می‌شود. نماینده ویژه مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در امور پیشگیری و مقابله با قاچاق سوخت، با اشاره به اهداف اولیه قانون‌گذار در راه‌اندازی این طرح، اظهار کرد: اصلاح تخصیص سهمیه سوخت براساس عملکرد واقعی ناوگان، چه درون‌شهری و چه برون‌شهری ازجمله اهداف کلیدی این طرح بوده است. از سوی دیگر بخشی از نارضایتی مصرف‌کنندگان به‌دلیل عدم تأمین به‌موقع و کافی سوخت بود که این سامانه می‌تواند نقش مهمی در روان‌سازی تأمین پایدار سوخت ناوگان حمل‌ونقل بار و مسافر ایفا کند. سیدی؛ با بیان اینکه ایمن‌سازی تردد، جلوگیری از قاچاق سوخت و کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی از دیگر اهداف مهم اجرای این سامانه به‌شمار می‌رود، ادامه داد: با توجه به پیش‌بینی بهره‌برداری از آن تا نیمه سال ۱۳۹۵ طبق تصویب‌نامه هیئت وزیران، بهره‌برداری رسمی آن با تأخیر روبه‌رو شد، اما وزارت نفت از مهر ۱۳۹۴ و در چارچوب بند۵ همان تصویب‌نامه، وظیفه خود را در تخصیص سهمیه سوخت بر مبنای اسناد حمل و اطلاعات دریافتی از سامانه انجام داده و این بخش در سرویس بهره‌برداری قرار گرفته است. وی درباره سامانه سیپاد، گفت: رویکرد مشابهی برای این سامانه نیز وجود دارد، اما با تفاوت‌هایی در نحوه اجرا، وزارت نفت به‌عنوان متولی تولید و توزیع سوخت در کشور، همواره بر تسریع در اجرای این سامانه‌ها تأکید داشته و این موضوع در نشست‌های مختلف پیگیری شده است.

۵۰ درصد نفت‌گاز کشور در بخش حمل‌ونقل توزیع می‌شود

مشاور معاون وزیر نفت، با اشاره به اینکه بخش عمده‌ای از مصرف فرآورده‌های نفتی در ناوگان دیزلی حمل‌ونقل برون‌شهری و درون‌شهری مربوط به نفت‌گاز است و تکمیل و به‌کارگیری کامل سامانه‌های هوشمند، نقشی تعیین‌کننده در مدیریت مصرف و مقابله با انحرافات احتمالی دارد، اظهار کرد: به‌طور متوسط در سال ۱۴۰۳ روزانه بیش از ۱۲۰ میلیون لیتر نفت‌گاز در کشور توزیع شده که ۵۰ درصد آن، یعنی حدود ۶۰ میلیون لیتر، در بخش حمل‌ونقل درون‌شهری و برون‌شهری مصرف شده است. این حجم از توزیع نشان‌دهنده اهمیت مدیریت مصرف و نظارت بر تخصیص سوخت در این بخش است. سیدی؛ با تأکید بر اینکه قطعاً موضوعی با این اهمیت باید به‌طور جدی از سوی یک نهاد مشخص پیگیری شود، افزود: آنچه قانون‌گذار در برنامه هفتم توسعه تحت عنوان «تشکیل سازمان بهینه‌سازی و مدیریت انرژی» پیش‌بینی کرده، می‌تواند نقش مهمی در هم‌افزایی میان دستگاه‌های مختلف ایفا و به موفقیت طرح‌هایی مانند سپهتن و سیپاد که در مدیریت مصرف سوخت مؤثر هستند، کمک کند. وی با بیان اینکه اکنون با نیمی از سبد توزیع فرآورده‌های نفتی در بخش حمل‌ونقل روبه‌رو هستیم، تأکید کرد: تأخیر در اجرای طرح‌‌ها و نبود احصای دقیق عملکرد ناوگان در سال‌های گذشته، منجر به بروز تخلفات و انحراف‌هایی در حوزه توزیع سوخت و در پی آن، قاچاق شده است؛ موضوعی که بار‌ها در برنامه‌های مختلف صداوسیما نیز به آن پرداخته شده است. نماینده ویژه معاون وزیر نفت در امور پیشگیری و مقابله با قاچاق سوخت، یادآور شد: بررسی‌های انجام‌شده در سال‌های اخیر و تجربیات حاصل از اجرای اسناد حمل، نشان داده که اتکای صرف به این اسناد در احصای عملکرد ناوگان، اشکالات جدی دارد. فرآیند احصای دقیق عملکرد ناوگان تنها زمانی کامل می‌شود که افزون بر اسناد حمل، اطلاعات سامانه موقعیت‌یاب جغرافیایی (جی‌پی‌اس) نیز در سامانه جامع پیمایش لحاظ شود. سیدی؛ گفت: وزارت نفت از زمان ابلاغ آیین‌نامه هیئت وزیران در سال ۱۳۹۴، تمام تکالیف خود را به اجرا درآورده و از مهرماه ۱۳۹۵، یعنی هفت ماه پس از ابلاغ، براساس اسناد حمل، نسبت به تخصیص سهمیه سوخت ناوگان اقدام کرده و این روند تا امروز ادامه داشته است. وی با تأکید بر لزوم تجهیز ناوگان و تکمیل سامانه جامع پیمایش، افزود: بخشی از ناوگان با هزینه خود طی این سال‌‌ها به سامانه‌های موقعیت‌یاب مجهز شده‌اند. از همین تریبون اعلام می‌کنیم که شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران آمادگی دارد تمام اطلاعات مربوط به این ناوگان را دریافت کند و سهمیه سوخت را براساس داده‌های واقعی تخصیص دهد؛ اقدامی که بدون تردید، تأثیر مثبت و قابل‌توجهی در مدیریت توزیع سوخت خواهد داشت. نماینده ویژه معاون وزیر نفت در امور پیشگیری و مقابله با قاچاق سوخت، با اشاره به اقدام‌های مستمر وزارت نفت در حوزه کنترل و مدیریت توزیع سوخت، اظهار کرد: مقابله با قاچاق سوخت، موضوعی است که طی سال‌های اخیر همواره در دستور کار وزارت نفت و به‌ویژه شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران بوده و برنامه‌های مختلفی برای آن اجرا شده است. سیدی؛ با بیان اینکه بخشی از این اقدام‌‌ها با مشارکت سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای به اجرا درآمده است، افزود: ازجمله این طرح‌‌ها می‌توان به اجرای طرح برداشت نفت‌گاز و بلوک‌بندی ناوگان درون‌شهری اشاره کرد. همچنین طرح تخصیص سوخت در مسیر که از سال ۱۴۰۱ در دستور کار قرار گرفت، در قانون بودجه ۱۴۰۳ و نیز برنامه هفتم توسعه گنجانده شده و هدف آن، مدیریت هرچه بهتر مصرف سوخت و مقابله با ناترازی انرژی در کشور است. وی با اشاره به اینکه هرچند این طرح‌‌ها تأثیرگذار بوده‌اند، اما نمی‌توانند به‌تنهایی ریشه انحراف در شبکه توزیع را از بین ببرند، تأکید کرد: انحراف اصلی از آنجا ناشی می‌شود که سهمیه‌های نادرست، براساس اسناد حمل جعلی و اطلاعات غیرواقعی تخصیص می‌یابد، بنابراین اجرای همزمان این طرح‌‌ها با سامانه‌های هوشمند مانند سپهتن، شرط اثربخشی واقعی در مبارزه با قاچاق است. مشاور مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، با اشاره به الزام ماده ۴۶ قانون برنامه هفتم توسعه، گفت: طبق جز۲ بند۲ این ماده، دستگاه‌های ذی‌ربط مکلف‌اند تخصیص سوخت در مسیر را برای ناوگان حمل‌ونقل اجرایی کنند. در همین زمینه شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی زیرساخت‌های لازم را ایجاد کرده و طی یک سال گذشته این طرح به‌صورت آزمایشی با همکاری سازمان راهداری اجرا شده است. برخی اشکالات فنی مانع از تعمیم سراسری آن شد، اما در نشست اخیر کارگروه پیشگیری و مقابله با قاچاق فرآورده‌های نفتی مقرر شد تا ابتدای خرداد این طرح عملیاتی شود. سیدی؛ با اشاره به تأکید وزیر نفت بر مدیریت مصرف و مقابله با تخلفات بیان کرد: وزارت نفت در انتهای زنجیره توزیع قرار دارد و بهره‌بردار اطلاعاتی است که باید از سوی نهادهای متولی تولید و از بستر سامانه جامع پیمایش منتقل شود. زمانی می‌توان از صحت عملکرد ناوگان اطمینان یافت که این اطلاعات همزمان از طریق اسناد حمل و سامانه جامع پیمایش به‌دست‌اید. ما آمادگی کامل داریم که تخصیص سهمیه سوخت را برای ناوگان تجهیزشده، بر پایه اطلاعات دریافتی از این سامانه عملیاتی کنیم.