تعطیلی بسیاری از تولیدکنندگان قطعات خودرو تا تابستان

مهدی قره‌داغلی -قطعه‌سازان به‌عنوان یکی از مهم‌‌ترین بخش‌های زنجیره‌تأمین خودروسازی و عاملی کلیدی در اقتصاد کشور، طی سال‌های اخیر با بحران‌های گسترده‌ای همچون؛ مشکلات مالی، فشار تحریم‌ها و سیاست‌گذاری‌های ناکارآمد روبه‌رو هستند. چالش‌هایی که نه‌تنها تولید را با مخاطره مواجه کرده، بلکه فضای کسب‌وکار در این صنعت و حتی چشم‌انداز توسعه، صادرات و رشد اقتصادی کشور در این حوزه را روزبه‌روز مبهم‌تر و دشوارتر می‌کند. به گزارش مناقصه‌مزایده، براساس گزارش انجمن سازندگان قطعات خودرو، زنجیره‌تولید قطعه‌سازان داخلی با چالش جدی در تأمین مواد اولیه روبه‌رو شده و در نتیجه، خطوط تولید برخی شرکت‌ها عملاً از کار افتاده‌اند. در این میان، تأمین نشدن ارز کافی برای واردات و افزایش هزینه‌های تولید سبب ایجاد بحران عمیقی در بخش قطعه‌سازی شده است. از سوی دیگر، طبق شاخص‌های گزارش‌شده اتاق بازرگانی، موجودی مواداولیه در انبارهای خودروسازان و قطعه‌سازان به‌پایین‌‌ترین سطح خود طی سال‌های اخیر رسیده است. این درحالی است که بوروکراسی پیچیده واردات و سیاست‌های ارزی نامتوازن سبب شده است بسیاری از قطعه‌سازان از تأمین به‌موقع مواد حیاتی باز بمانند. حسین بحرینیان؛ عضو هیئت مدیره انجمن قطعه‌سازان خودرو، گفت: با ادامه روند فعلی تخصیص ارز، بسیاری از واحدهای تولیدی تا تابستان از چرخه تولید خارج خواهند شد. وی با اشاره به ناهماهنگی در سیاست‌های ارزی، از برخورد دوگانه با صنعت قطعه‌سازی انتقاد کرد و توضیح داد: متأسفانه مبنای تخصیص ارز، عملکرد سال گذشته شرکت‌هاست. این در حالی است که بسیاری از قطعه‌سازان به دلیل بدهی خودروسازان، نتوانسته‌اند سهمیه ارزی خود را استفاده کنند. نتیجه این شده که شرکت‌هایی که توانسته‌اند از سهمیه سال قبل استفاده کنند، امسال هم سهمیه کامل گرفته‌اند، اما بقیه که نقدینگی نداشته‌اند، حتی نصف نیاز واقعی‌شان هم ارز دریافت نکرده‌اند. بحرینیان؛ به نمونه‌ای عینی اشاره کرد و گفت: یک شرکت لوازم خانگی با ۷۰ درصد وابستگی به واردات، ۱۷ میلیون دلار سهمیه ارز گرفته، اما واحدهای قطعه‌سازی با ۹۳ درصد تولید داخلی، نصف نیازشان ارز دریافت کرده‌اند! این یعنی سیستم، واردات را به تولید ترجیح داده است. عضو هیئت مدیره انجمن قطعه‌سازان، با ابراز نگرانی از تبعات این سیاست‌‌ها، گفت: با این روند، بسیاری از خطوط تولید تا برج۴ (تابستان) تعطیل خواهند شد. ما همین حالا هم با کمبود قطعات مواجه هستیم و اگر فکری به حال این وضعیت نشود، بحران جدی خواهد شد. بحرینیان؛ به شایعاتی درباره اخذ رانت برای تخصیص ارز اشاره کرد و افزود: شنیده‌ها حاکی از آن است که برخی واسطه‌ها با دریافت ۵۰۰ تا ۵۰۰۰ تومان به‌ازای هر دلار، در فرآیند تخصیص ارز دخالت می‌کنند. البته این را به صورت رسمی تأیید نمی‌کنم، اما همین شایعات هم نشان‌دهنده عمق مشکل است. وی خواستار بازنگری فوری در شیوه تخصیص ارز شد و پیشنهاد داد: واحدهایی که عمق ساخت داخل بالای ۷۰ درصد دارند، باید در اولویت تخصیص ارز قرار گیرند. این اطلاعات در سامانه‌ها موجود است و به راحتی قابل بررسی است. چرا باید واردکنندگان ارز بگیرند و تولیدکنندگان واقعی در مضیقه باشند. در این خصوص، رضا رضایی؛ فعال صنعت قطعه‌سازی کشور، گفت: هم‌اکنون بروز مشکلات در زمینه تأمین مواداولیه، عدم‌ثبات مولفه‌های اقتصادی، نرخ ارز و کمبود نقدینگی از مهم‌‌ترین مسائل قطعه‌سازان به‌شمار می‌روند و برای حل این بحران‌ها ابتدا باید موضوع قیمت‌گذاری خودرو را حل کنیم زیرا تا زمانی که خودروسازان از زیان‌دهی خارج نشوند، مشکلات پابرجا خواهند بود. علاوه‌بر آن، باید سازوکار نرخ‌گذاری مواداولیه اصلاح شود، چراکه قیمت این مواد هم به‌دلیل کمبود تولید و هم به‌دلیل نرخ‌گذاری غیرشفاف، نسبت به نرخ جهانی بالاتر است. این پیشکسوت صنعت قطعه‌سازی در پایان با یادآوری تأثیر بی‌ثباتی در نقدینگی، تأخیر در پرداخت‌ها، مشکلات ارزی و افزایش هزینه‌های انرژی بر قطعه‌سازان، تغییرات بنیادی در سیاست‌های اقتصادی و ارزی را لازمه عبور از بحران در صنعت قطعه‌سازی کشور دانست و تأکید کرد: متأسفانه سیاست‌های اشتباه در داخل چنین وضعیتی را ایجاد کرده است. با وجود این‌که بسیاری از قطعه‌سازان در چنین شرایطی دچار ناامیدی شدند اما همچنان جامعه قطعه‌سازی و پرچم‌داران این صنعت با امید به تغییر در سیاست‌‌ها تلاش می‌کنند بر مشکلات فائق آیند.