آسیب تغییر ساعات مدارس در کشور؛ از دانش‌آموزان تا مادران شاغل و خانه‌دار!

مینا زمانیان-«حضور در مدارس از ۶ صبح»؛ این خبری بود که هفته گذشته از سوی سخنگوی وزارت آموزش و پرورش اعلام شد. علی فرهادی؛ علت این تصمیم را درخواست مادران شاغل اعلام کرد. علت درخواست مادران شاغل نیز تغییر ساعت کاری ادارات بود که دولت آن را از ۶ صبح تا ۱۳ ظهر اعلام کرده […]

مینا زمانیان-«حضور در مدارس از ۶ صبح»؛ این خبری بود که هفته گذشته از سوی سخنگوی وزارت آموزش و پرورش اعلام شد. علی فرهادی؛ علت این تصمیم را درخواست مادران شاغل اعلام کرد. علت درخواست مادران شاغل نیز تغییر ساعت کاری ادارات بود که دولت آن را از ۶ صبح تا ۱۳ ظهر اعلام کرده است! در واقع با تصمیم دولت مبنی بر تغییر ساعات ادارات، مادران شاغل نیز از آموزش و پرورش خواستند که زودتر مدارس را باز کنند تا فرزندانشان را به مدرسه برده و به سر کار بروند! اگرچه این تصمیم به صورت مقطعی گرفته شده است و با نزدیک شدن به روزهای امتحانات عملاً مدارس نیز تعطیل خواهد شد، اما ادامه یافتن روند ناترازی‌‌ها و استفاده از این روش برای کاهش مصرف انرژی (تا شهریورماه) تبعات بسیاری خواهد داشت. حال سؤال این است که آیا ادامه این روند تأثیری در یادگیری و خُلق و خوی دانش‌آموزان ندارد؟ در پاسخ باید گفت که بیدار کردن دانش آموزان مخصوصاً در مقاطع پایین‌تر کاری بسیار دشوار برای خانواده‌هاست زیرا بسیاری از کودکان و نوجوانان معمولاً عادت به خواب منظم ندارند. از سوی دیگر، ساعت بیولوژیکی بدن کودکان برای بیداری در آن ساعت تنظیم نشده و این می‌تواند منجر به کاهش تمرکز، خواب‌آلودگی، افت کیفیت یادگیری و حتی اختلالات خُلقی شود. از منظر مادران خانه‌دار، این تصمیم فشار فیزیکی و روانی قابل‌توجهی به همراه دارد. آن‌ها ناچارند بسیار زودتر از گذشته روز خود را آغاز کنند تا فرزندان‌شان را برای مدرسه آماده کنند. این موضوع بر نظم بقیه امور روزانه و حتی روابط خانوادگی اثر منفی خواهد گذاشت.

سرگردانی دانش‌آموزان جلوی مدارس!

این مصوبه‌ علاوه بر هدف رفع ناترازی، قرار بود منجر به کاهش دغدغه تغییر ساعات کاری والدین شاغل شود اما به دلیل نداشتن آیین‌نامه اجرایی، باعث اجرای سلیقه‌ای زمان بازگشایی مدارس از سوی مدیران شد؛ سلیقه‌ای که سردرگمی و بلاتکلیفی والدین را در پی داشت و حتی برخی دانش‌آموزان را در مقابل درهای بسته مدارس در ساعت ۶ صبح قرار داد.

مشکلات مادران شاغل

برای مادران شاغل اما چالش‌‌ها دوچندان است. این امر باعث می‌شود آن‌ها نیاز به برنامه‌ریزی مضاعف برای رساندن فرزند به مدرسه پیش از آغاز کار خود داشته باشند تا خود به محل کار برسند و همچنین بعد از تعطیلی مدرسه، باید برای مراقبت از فرزندان تا پایان ساعت کاری خود چاره‌ای بیندیشند، زیرا تغییر ساعات کاری ادارات هم درخصوص همه بخش‌های اداری و تجاری اتفاق نمی‌افتد و بخش‌خصوصی نیز از این امر مستثنی است. این می‌تواند منجر به افزایش استرس، استفاده از مرخصی، هزینه بیشتر برای مراقبت کودک، یا حتی در مواردی ترک کار شود. درباره تغییر ساعات کاری ادارات و از جمله مدارس و تأثیر آن در رفع ناترازی انرژی، بین کارشناسان اختلاف‌نظر وجود دارد. گروهی با توجه به مشکلات محیط‌زیستی و ابعاد اقتصادی‌-اجتماعی تغییر ساعات کاری را مؤثر می‌دانند و گروهی نیز آن را کارآمد نمی‌دانند. در این میان با توجه به اینکه جامعه هدف تغییر ساعات مدارس، دانش‌آموزان هستند، بدیهی است؛ انتظار می‌رود با بررسی دقیق و مطالعات جامع، تصمیماتی اتخاذ شود که انحراف کمتری داشته باشند و سنگ این بنا برای سال‌های بعد کج نهاده نشود؛ این حداقل انتظاری است که از دولت و برنامه‌ریزان برای ساختن ایرانی آباد می‌رود که شعارش ساختن کشور از راه مدرسه است.