کارشکنی یا رانت کدام یک چالش تأمین قطعات خودرو‌های وارداتی است  

مهدی قره‌داغلی -در کنار مسائل و چالش‌هایی مانند تأخیر در تحویل، قیمت تمام‌شده بالا، تأمین قطعات و خدمات پس از فروش خودروهای وارداتی به چالش بزرگ مشتریان تبدیل شده، این در حالی است که بار‌ها کارشناسان و متولیان این امر نسبت به مشکل تأمین و ترخیص به موقع قطعات، نحوه تخصیص ارز و محدودیت‌های ثبت سفارش برای تقویت خدمات پس از فروش خودروهای وارداتی هشدار دادند. به گزارش مناقصه مزایده، کمبود قطعات در شبکه رسمی خدمات پس از فروش، به‌ویژه برای خودروهای مونتاژی و وارداتی، به افزایش قیمت‌ها و فرصت‌طلبی دلالان منجر شده است. این موضوع علاوه بر اینکه اعتماد مشتریان به شبکه خدمات رسمی را کاهش داده و نارضایتی گسترده‌ای ایجاد کرده است، می‌تواند بازار لوازم‌یدکی وارداتی را نیز با بحران افزایش قطعات تقلبی و بالا رفتن قیمت‌ها مواجه کند. به‌طوری که در نامه اخیر دبیر انجمن خدمات پس از فروش به وزیر صمت با انتقاد از عدم تأمین لوازم‌یدکی و قطعات خودرو‌ها متناسب با حجم واردات، خواستار تأمین ارز کافی و به‌موقع به منظور واردات قطعات و اقلام یدکی برای شرکت‌های خدمات پس از فروش خودرو و ترخیص سریع آن‌ها از گمرکات کشور شد. در واقع از نگاه متولیان خدمات پس از فروش به نظر می‌رسد پس از رفع ممنوعیت واردات خودرو و حضور ده‌ها شرکت واردکننده خودرو با نشان‌های (برندها) مختلف برای واردات گا‌هی کمتر از چند ۱۰۰هزار دستگاه یا حتی کمتر، لوازم‌یدکی و قطعات مربوطه متناسب با حجم واردات خودرو تأمین نشده است که بخش مهمی از آن به عدم تأمین ارز کافی برای واردات قطعات و اقلام یدکی و کُندی ترخیص قطعات از گمرکات باز می‌گردد. البته برخی کارشناسان این جریان را به کم‌توجهی شرکت‌های فروشنده خودرو و عدم تعهد لازم برای تأمین لوازم‌یدکی و ارائه خدمات پس از فروش می‌دانند و معتقدند بسیاری از خودروهای وارداتی بدون رعایت اصول اولیه وارد کشور می‌شوند. اما بسیاری نیز توپ معضل تأمین قطعات به‌خصوص خودروهای مونتاژی را به زمین چینی‌ها انداخته و آن‌‌ها را به عدم توجه کافی به سرمایه‌گذاری در توسعه شبکه و زیرساخت متهم می‌کنند. به باور آن‌‌ها ریسک‌های سیاسی و اقتصادی، تغییر قوانین و حتی استانداردهای متفاوت شرکت‌های چینی، علت اصلی بی‌توجهی به خدمات پس از فروش به شمار می‌اید.در این باره علیرضا نیک‌‌آیین؛ رئیس اتحادیه تعمیرکاران خودروی تهران، با اشاه به اینکه وضعیت کیفیت خودروهای چینی که در داخل مونتاژ می‌‌شوند نسبت به گذشته تفاوت محسوسی نداشته، گفت: متأسفانه این خودرو‌ها در فرآیند مونتاژ با مشکلات عدیده‌ای مواجه‌ هستند. قطعات یدکی آن‌‌ها نیز در بازار با کمبود شدید مواجه و اغلب نایاب است. به جرأت می‌توانم بگویم که بزرگ‌‌ترین معضل امروز بازار خودرو، همین کمبود قطعات و کیفیت پایین لوازم‌یدکی است. وی با بیان اینکه مشکل اصلی در تأمین قطعات کیفیت است چرا که اکثر قطعات اصلی و باکیفیت نیستند، افزود: قطعات متفرقه چینی با کیفیت بسیار پایین وارد بازار شدند. این در حالی است که باید از قطعات اصلی مورد تأیید خودروساز که تأییدیه‌های لازم را دارد، استفاده شود.