ظرفیت ۱۲ میلیارددلاری صنعت مس در ارزآوری

مشاور کمیسیون معادن و صنایع‌معدنی اتاق ایران، بیان کرد: براساس طرح‌هایی که در افق برنامه هفتم توسعه برای حوزه مس در نظر گرفته شده، اگر کشور بتواند به ظرفیت تولید ۱٫۲ میلیون تُن مس محتوا دست یابد، این توانایی را خواهد داشت که سالانه بیش از ۱۲ میلیارد دلار ارزآوری برای کشور ایجاد کند. به گزارش مناقصه‌مزایده به نقل از اتاق ایران، ابوالفضل صالح‌آبادی؛ درخصوص اهمیت فلز مس، گفت: با توجه به قرار گرفتن ایران در بخش میانی یکی از مهم‌‌ترین کمربندهای جهانی متالوژنی با عنوان آلپ-هیمالیا، که بخش عمده‌ای از ذخایر آن به منابع زمین‌شناسی مس مربوط می‌شود، کشور ما از موقعیت ویژه‌ای برخوردار است و سهم قابل‌توجهی از این ذخایر را در سطح جهان به خود اختصاص داده است. وی گفت: براساس آمارهای اکتشافی تا پایان سال ۱۴۰۳، میزان ذخایر زمین‌شناسی مس کشور به بیش از ۲۲ میلیارد تُن رسیده است که این امر موجب شده ایران پس از کشورهای شیلی، پرو، کنگو و روسیه، در رتبه پنجم جهان از نظر دارا بودن ذخایر محتوای معدنی مس قرار گیرد. وی افزود: این ذخایر عمدتاً در استان‌های کرمان، آذربایجان‌شرقی، اردبیل، سیستان و بلوچستان، خراسان‌رضوی، خراسان‌جنوبی، یزد و زنجان کشف شده‌اند و با توجه به برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته در حوزه مس و توسعه اکتشافات در سایر استان‌های مستعد، پیش‌بینی می‌شود طبق چشم‌انداز برنامه هفتم توسعه کشور، میزان این ذخایر تا سال ۱۴۰۸ به بیش از ۳۲ تا ۳۳ میلیارد تُن افزایش یابد. وی اضافه کرد: از جمله معادنی که نقش عمده‌ای در این ذخایر دارند می‌توان به معادن سرچشمه، سونگون، میدوک، دره‌آلو، دره‌زار، سریدون، قلعه‌زری، دالی، تخته‌گنبد، سرگز و موارد مشابه اشاره کرد. وی درخصوص ظرفیت تولیدات فعلی کشور، توضیح داد: باید توجه داشت که سالانه به‌طور متوسط بین ۶۵ تا ۷۰ میلیون تُن انواع سنگ معدنی مس در کشور تولید می‌شود که از این میزان، حدود ۱٫۶ تا ۱٫۷ میلیون تُن کنسانتره مس و حدود ۳۵۰ تا ۳۶۰ هزار تُن کاتد مس تولید می‌گردد که از این میزان تولید، حدود دوسوم در صنایع داخلی مصرف می‌شود و نزدیک به یک‌سوم آن نیز به صادرات اختصاص می‌یابد. وی افزود: باید در نظر داشت که با وجود قرار گرفتن ایران در رتبه پنجم ذخایر محتوای معدنی مس در جهان، رتبه کشور در حوزه تولید مس محتوای معدنی پانزدهم است؛ این اختلاف نشان‌دهنده فاصله معنادار بین جایگاه ایران در حوزه ذخایر و جایگاه آن در تولید است و این فاصله زمانی بیشتر محسوس می‌شود که بدانیم کشورهایی مانند لهستان و برزیل، با وجود ذخایر بسیار کمتر نسبت به ایران، از نظر تولید از ما پیشی گرفته‌اند. وی خاطرنشان کرد: برای تبیین بهتر وضعیت بهره‌برداری و تولید نسبت به ذخایر، شاخصی در سطح جهانی تعریف شده است که نرخ متوسط بهره‌برداری از معادن مس را نسبت به ذخایر هر کشور نشان می‌دهد؛ این نرخ به‌طور میانگین در جهان حدود ۲٫۲ درصد است و کشورهایی مانند پرو، شیلی، زامبیا، قزاقستان و کانادا، سالانه بیش از این میانگین تولید دارند، در حالی‌که این نرخ در ایران، با وجود تنوع و گستردگی ذخایر، تنها حدود ۰٫۶ درصد است؛ عددی که فاصله قابل توجهی با متوسط جهانی دارد؛ یعنی نرخ بهره‌برداری ما از ذخایر موجود بسیار پایین‌تر از سطح مطلوب و متوسط جهانی است. مشاور کمیسیون معادن و صنایع‌معدنی اتاق ایران، اظهار داشت: باید توجه داشت با عنایت به رتبه ویژه‌ای که ایران از نظر دارا بودن ذخایر مس محتوای معدنی در جهان دارد، و با در نظر گرفتن اینکه مس پس از طلا و لیتیوم به‌عنوان سومین فلز استراتژیک براساس تحلیل‌های جهانی شناخته می‌شود، این عنصر می‌تواند یک پتانسیل نهفته و بالقوه برای کشور محسوب شود بنابراین در صورتی که موانع و مشکلات موجود به‌درستی رفع شود و سرمایه‌گذاری هدفمند و مؤثری در این حوزه انجام گیرد، این ظرفیت می‌تواند تأثیرات شگرف و قابل‌توجهی بر اقتصاد کشور داشته باشد. وی افزود: براساس طرح‌هایی که در افق برنامه هفتم توسعه برای حوزه مس در نظر گرفته شده، اگر کشور بتواند به ظرفیت تولید ۱٫۲ میلیون تُن مس محتوا دست یابد، این توانایی را خواهد داشت که سالانه بیش از ۱۲ میلیارد دلار ارزآوری برای کشور ایجاد کند که در چنین شرایطی، ایران می‌تواند جایگاه ویژه‌ای در تأمین این کالای استراتژیک در سطح جهان برای خود رقم بزند. صالح‌آبادی؛ تصریح کرد: از این منظر، می‌توان آینده تولیدات فلزی کشور را از نظر استراتژیک، بر پایه فلز مس تعریف کرد؛ امری که می‌تواند شرایط بسیار ویژه‌ای را برای اقتصاد کشور فراهم آورد. مشاور کمیسیون معادن و صنایع‌معدنی اتاق ایران، بیان کرد: ما نیز می‌توانیم امیدوار باشیم که در صورت تدوین یک برنامه صحیح، همراه با هم‌افزایی میان بخش‌های مختلف کشور، پتانسیل بالای تولید مس در ایران فعال شود که در چنین صورتی، می‌توان این ثروت نهفته را از حالت بالقوه به بالفعل درآورد و از درآمد ارزی حاصل از آن در مسیر رشد و ارتقای کشور بهره‌مند شد.