حکمرانی مصرف انرژی در کشور نیازمند متولی قدرتمند  

مدیر برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی گاز ایران، با انتقاد از ساختار معیوب حکمرانی انرژی کشور، گفت: برای مدیریت بحران مصرف انرژی، به یک نهاد قدرتمند و مستقل نیاز داریم؛ چه وزارتخانه‌ای جدید و چه سازمانی راهبردی. بسیاری از قوانین فعلی یا ضمانت اجرا ندارند یا در ساختار موجود، امکان اجرایی ‌شدنشان فراهم نیست. به‌ گزارش […]

مدیر برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی گاز ایران، با انتقاد از ساختار معیوب حکمرانی انرژی کشور، گفت: برای مدیریت بحران مصرف انرژی، به یک نهاد قدرتمند و مستقل نیاز داریم؛ چه وزارتخانه‌ای جدید و چه سازمانی راهبردی. بسیاری از قوانین فعلی یا ضمانت اجرا ندارند یا در ساختار موجود، امکان اجرایی ‌شدنشان فراهم نیست. به‌ گزارش مناقصه‌مزایده، سعید پاک‌سرشت؛ در نشست بررسی چالش‌های تدوین و نظارت بر مقررات اصلاح الگو مصرف و اثر آن بر ناترازی گاز، با بیان اینکه امروز درک اجتماعی نسبت به سال‌های ۱۳۸۸ و ۱۳۸۹ تغییر کرده و فهم عمومی از بحران انرژی به‌مراتب عمیق‌تر شده است، اظهار کرد: آن زمان تلاش زیادی شد تا درصدی از قوانین به اجرا برسند، اما نتیجه محدود بود. امروز، هرچند به چشم‌اندازهای تعیین‌شده نزدیک‌تر شده‌ایم، اما مشکلات ساختاری همچنان پابرجاست. وی با استناد به تجربه ناکام اجرای برخی قوانین، افزود: قانون‌گذاران می‌گویند قانونی که اجرا نمی‌شود، حتماً ایرادی دارد. حالا باید بررسی کنیم آیا اشکال از قانون بوده یا از مجریان. به نظرم ساختار معیوب حکمرانی یکی از دلایل اصلی ناکامی‌هاست. مدیر برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی گاز ایران، با بیان اینکه بحث تشکیل وزارت انرژی از گذشته در جریان بوده و هم‌اکنون نیز در کمیسیون‌های مجلس بررسی می‌شود. این نیاز آن‌قدر جدی است که بار‌ها در جلسات شورای‌عالی انرژی نیز مطرح شده اما خروجی مؤثری نداشته‌ایم ،گفت: سابقه ۱۰ تا ۱۵ ساله شورای‌عالی انرژی نشان می‌دهد که بسیاری از مصوبات آن الزام‌آور نبوده‌اند. ما سند تراز گاز طبیعی را چند سال قبل تصویب کردیم، ولی هنوز هم با کمبودهایی مواجه هستیم. اگرچه در برخی بخش‌‌ها از برنامه جلوتر رفته‌ایم، اما انتظار عمومی محقق نشده است. پاک‌سرشت؛ در ادامه به موضوع تنظیم‌گری در بازار انرژی پرداخت و اظهار کرد: اگر می‌خواهیم بازار انرژی به‌ویژه بازار گاز را توسعه دهیم، باید یک تنظیم‌گر مستقل داشته باشیم. این نهاد باید بتواند وظایفش را بدون دخالت‌های دولتی و براساس منافع مصرف‌کننده انجام دهد. وی ادامه داد: بحث اپراتور انرژی نیز امروز مطرح شده و بسیاری از کشور‌ها از تجربه تنظیم‌گری برای توسعه بازار انرژی استفاده کرده‌اند. ما باید این تجربه را بومی‌سازی کنیم. این موضوع از ابزارهای کلیدی در توسعه بازار و بهینه‌سازی مصرف است. مدیر برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی گاز ایران، با اشاره به اینکه بسیاری از سیاست‌‌ها در حوزه انرژی کارایی لازم را ندارند، گفت: ما یک سبد کامل از سیاست‌های کلان داریم، اما در عمل نتیجه‌ای نگرفته‌ایم. یکی از دلایل اصلی آن، قیمت‌گذاری دستوری و تصمیم‌گیری‌های پوپولیستی و بعضاً رانتی است. این وضعیت باید اصلاح شود البته این نقد متوجه هیچ دولت خاصی نیست. پاک‌سرشت؛ یکی دیگر از راه‌حل‌‌ها را بازنگری در قوانین و مقررات دانست و گفت: قوانین باید به‌روز شوند. ما با دنیا چالش داریم، مسائل بین‌المللی داریم و از طرفی در داخل هم با عدم شفافیت در قوانین مواجه‌ایم. برای عبور از این بحران، باید در سیاست‌گذاری‌ها نخبگان و خبرگان نقش جدی ایفا کنند چراکه سیاست‌گذاری‌ها تنها زمانی محقق می‌شود که پشتوانه اجتماعی و علمی داشته باشد. مدیر برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی گاز ایران، در پایان سخنان خود با تأکید بر ضرورت تنوع‌بخشی به سبد انرژی کشور، گفت: نمی‌توان تنها به یک حامل انرژی تکیه کرد. باید به سمت سبدی متنوع از حامل‌‌ها برویم و در این مسیر هم فرهنگ‌سازی کنیم و هم برنامه‌ریزی. آینده انرژی، با ساختار فعلی قابل مدیریت نیست؛ نیازمند تغییرات جدی هستیم.

اثرگذار ی تداوم ناترازی انرژی بر توسعه و پیشرفت کشور

در ادامه، محمدصادق جوکار؛ رئیس مؤسسه مطالعات بین‌المللی انرژی، با بیان اینکه در برنامه هفتم توسعه بر عدم تکرار تجربه‌های ناموفق گذشته تأکید شده است، اظهار کرد: به همین منظور ارائه چارچوبی برای آسیب‌شناسی چالش‌های پیش‌رو ضرورت می‌یابد. وی با تأکید بر تعامل دولت و مجلس برای تحقق اهداف راهبردی برنامه هفتم توسعه در رفع ناترازی انرژی کشور، گفت: یک بحث عملیاتی و کارکردی برای آسیب‌شناسی گذشته وجود دارد که اقدام‌های گذشته به نتیجه نرسیده است و یک بحث آینده‌پژوهی است که الزامی ایجاد می‌کند که اگر این روند ناترازی ادامه پیدا کند، نه‌تنها بر توسعه و پیشرفت کشور تأثیر می‌گذارد، بلکه سامانه‌های انرژی، اقتصادی و امنیتی کشور را نیز تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. رئیس مؤسسه مطالعات بین‌المللی انرژی، با اشاره به چالش‌های تدوین و نظارت بر مقررات اصلاح الگوی مصرف، اظهار کرد: یکی از بحث‌های جدی، تورم قوانین و مقررات است به همین منظور اهتمامی از طرف مجموعه وزارت نفت و شرکت ملی گاز ایران وجود دارد که به دنبال همدلی و همکاری با مجلس و دیگر نهادهاست تا چالش‌‌ها را شناسایی و اولویت‌بندی کند و سازوکارهایی عملیاتی در نظر گرفته شود که در مرحله اول از تعمیق بحران در حوزه ناترازی گاز جلوگیری شود و دوم به سمت حل و مدیریت بحران برود. جوکار؛ با تأکید بر رویکرد جدید و استفاده از توان نخبگی و عملیاتی در درون مجموعه‌های وزارت نفت و ارگان‌های دیگر برای حل بحران ناترازی گاز، اظهار کرد: در این زمینه تلاش شده است که هم‌اندیشی در تعامل با بخش‌خصوصی و اندیشکده‌ها در موضوع چالش‌های گاز انجام شود. وی یکی از گام‌های اولیه برای حل بحران را تعامل‌های هم‌اندیشانه علمی و به اشتراک گذاشتن تجربه‌های عملیاتی دانست و گفت: مؤسسه مطالعات بین‌المللی انرژی تصمیم دارد سلسله نشست‌های تخصصی با همراهی مجلس و کمیسیون انرژی مجلس و صاحبنظران برای تحقق برنامه هفتم توسعه برگزار کند تا با هم‌افزایی تجربیات از تکرار برنامه‌های ناموفق گذشته جلوگیری شود و بتواند موضوع امنیت انرژی کشور را از این وضعیت نجات دهد.