بذر امید در بورس کالا

بذر امید در بورس کالا

بیش از ۱۴۰ هزار میلیارد ریال معاملات سلف عادی و اوراق استاندارد طی سال جاری در بورس کالای ایران انجام شد که به واسطه آن شرکت‌ها موفق به تأمین مالی از این طریق شدند.

به گزارش بورس امروز، این آماری بود که مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران در پایان سال ۹۵ در جمع رسانه‌های خبری اعلام کرد.

گزارش عملکرد از یک سال فعالیت بورس کالای ایران در حالی رسانه‌ای شد که در آن سال بورس کالای ایران شاهد رکورد شکنی خود در تأمین مالی بخش کشاورزی بود. درواقع تأخیر دولت‌ها در پرداخت مطالبات گندمکاران سبب شده بود تا با آغاز فصل کشت، کشاورزان پولی مجبور شوند تا از نهاده‌های بی‌کیفیت مانند کود‌ها و سمومی که هیچ ارزشی برای محصول ندارند، استفاده کنند.

این مشکلات هر ساله نمایندگان مجلس را بر آن می‌داشت که در نطق‌های خود، تذکری به دولت‌های وقت دهند. اگرچه دولت در حمایت از کشاورزان، محصولات آنها را به صورت تضمینی خریداری می‌کرد، اما با این حال دیرکرد دولت در پرداخت مطالبات کشاورزان، نمی‌توانست از بار اعتراضات آنها بکاهد.

براین اساس بود که بورس کالای ایران بستری شد برای اجرای سیاست قیمت تضمینی محصولات کشاورزی، تا به این واسطه با فروش کالاهای کشاورزی به صورت هدفمند از طریق مکانیسم بورس، قیمت‌ها و روند معاملات شفاف و دست دلالان پر شمار از بازار کشاورزی کوتاه شود.

همچنین این اقدام تلاشی بود تا حداقل بخش اصلی مطالبات کشاورزان به سرعت پرداخت شود. این‌گونه بود که قیمت تضمینی جایگزین خرید تضمینی شد و حتی در این میان برخی‌ها هم درخواست کردند که شرایطی مهیا شود تا مابه‌التفاوت قیمت کشف شده در بورس با قیمت تضمینی ظرف چند روز به کشاورزان پرداخت شود، این گروه از فعالان کشاورزی معتقد بودند که در صورت تحقق این امر طرح قیمت تضمینی در مدت کوتاهی به یکی از سیاست‌های موفق در بخش کشاورزی مبدل می‌شود.

در ادامه این مسیر بود که کارگزاری بانک کشاورزی به یاری دولت شتافت تا شرکت مادرتخصصی بازرگانی دولتی ایران را برای خرید تضمینی گندم مورد حمایت خود قرار دهد. بر این اساس بود که با انتشار ۲۶۵۰ میلیارد تومان اوراق سلف موازی استاندارد گندم در ۲۴ شهریورماه ۹۵، شرکت بورس کالای ایران رکورد دار تأمین مالی در بخش کشاورزی شد. در پی این اقدام بود که سهم معاملات کشاورزی که طی سال‌های گذشته به زیر ٤ درصد معاملات بورس کالای رسیده بود، با انتشار این اوراق به بالای ١٠ درصد رسید.

در واقع شرکت کارگزاری بانک کشاورزی به نمایندگی از شرکت بازرگانی دولتی ایران مبادرت به انتشار اوراق سلف موازی استاندارد کرد تا با انتشار این اوراق به جبران نیاز مالی دولت و پرداخت بخشی از مطالبات گندمکاران در پروژه عاملیت خرید تضمینی گندم مبادرت ورزد؛ به این واسطه بود که ۲۶۵۰۰ میلیارد ریال اوراق سلف موازی استاندارد گندم در بورس کالای ایران عرضه شد.

این موفقیت سبب شد تا عضو شورای عالی بورس و دبیر کمیته فقهی سازمان بورس با استناد به انتشار اوراق مزبور، از بررسی مقرارت مربوط به فرایند انتشار اوراق سلف موازی استاندارد به‌طور کامل در شورای عالی بورس خبر دهد و عنوان کند که از لحاظ فقهی هیچ مشکلی برای این روند تأمین مالی وجود ندارد تا در نهایت با اظهار امیدواری بگوید که این ابزار می‌تواند به عنوان یک ابزار فراگیر در بورس کالا برای صنایع مختلف و دولت مورد استفاده قرار گیرد.

به هر حال پس از موفقیت دولت در تأمین مالی از طریق بورس کالا، سیدعباس‌موسویان به تشویق دولت و تولیدکنندگان سایر محصولات در استفاده از این ابزار مالی پرداخت تا در آینده به واسطه این ابزار مالی قابل‌اعتماد و در ساختاری شفاف همچون بورس کالا به تأمین مالی بپردازند.

در نهایت پس از گذشت ۶ ماه از انتشار این اوراق، در آخرین روزهای پایانی سال ۹۵، تسویه بزرگ‌ترین تأمین مالی بخش کشاورزی از بازار سرمایه صورت گرفت و اولین تجربه صندوق سرمایه‌گذاری در بازارگردانی و پذیره‌نویسی اوراق با درآمد ثابت با موفقیت رقم خورد.

 

مدیرعامل کارگزاری بانک کشاورزی که مشاور عرضه و صندوق سرمایه‌گذاری یکم کارگزاری بانک کشاورزی که در جایگاه متعهد پذیره‌نویسی و بازارگردان این اوراق قرار داشتند، در بیان دلایل موفقیت این عرضه عنوان کرد: اوراق سلف موازی استاندارد برخلاف اوراق مشارکت، سود میان دوره ندارد و ناشر می‌تواند کل منابع حاصل از اوراق سلف را برای هدف مورد نظرش هزینه کند؛ تنها ناشر اوراق در آخر دوره سررسید با سازوکارهای خاص تسویه، ملزم به تسویه نقدی یا فروش کالا به سرمایه‌گذاران است.