حذف غیررسمی یارانه آرد و نان

بوی گرانی نان

علی غلام‌فراهانی- سفره‌ها هر روز خالی‌تر از قبل می‌شود و کم‌کم تمام خوراکی‌ها جایشان در سفره خالی می‌شود! شاید فکر اینکه یک روزی نان هم از سفره کم شود، محال بود اما این روز‌ها و با افزایش دو برابری قیمت برخی نان‌ها، دیگر باید نان را هم به فهرست بلندبالای حذفی‌های سفره همچون مرغ و […]

علی غلام‌فراهانی- سفره‌ها هر روز خالی‌تر از قبل می‌شود و کم‌کم تمام خوراکی‌ها جایشان در سفره خالی می‌شود! شاید فکر اینکه یک روزی نان هم از سفره کم شود، محال بود اما این روز‌ها و با افزایش دو برابری قیمت برخی نان‌ها، دیگر باید نان را هم به فهرست بلندبالای حذفی‌های سفره همچون مرغ و گوشت اضافه کرد! مرغ که سال‌هاست با افزایش متوالی قیمت سعی می‌کند قیمت خود را به قیمت گوشت برساند! قیمت گوشت نیز با حذف ارز یارانه‌ای رسماً وارد کالای بازار آزاد شد. در واقع از همان روزی که دولت تعیین قیمت نان را به استانداران سپرد، می‌شد حدس زد که نان نیز کم‌کم به کالای بازار آزاد تبدیل می‌شود. با تصمیم دولت و طی روزهای گذشته همزمان با اکثر شهرهای کشور، شاهد کاهش سهمیه آرد نانوایی‌ها، کاهش ساعت کاری برخی نانوایی‌ها، صف‌های طولانی نانوایی‌های یارانه‌ای و افزایش گاهی قیمت انواع نان آزادپز هستیم. مثلاً در کلانشهر تبریز هرچند قیمت نان در نانوایی‌های سهمیه‌ای (دولتی) افزایش نیافته، ولی در واحدهای آزادپز قیمت یک نان سنگک از ۱۲ هزارتومان به ۲۰ هزار تومان افزایش پیدا کرده و همچنین نان لواش نزدیک به دو برابر (هر نان لواش ۵۰۰ تومان) افزایش قیمت داشته است که هر چند قیمت تمامی اجناس افزایش پیدا کرده است اما با توجه به متفاوت بودن قضیه نان و جایگاه ویژه آن در سفره مردم، شاید اقشار کم‌درآمد جامعه توانایی پرداخت هزینه این ماده غذایی حیاتی را نیز نداشته باشند. در کلانشهر تهران نیز به‌رغم آن افزایش قیمت نان به صورت رسمی اعلام نشده اما کافی است به نانوایی‌ها سر بزنید تا از آخرین افزایش قیمت نان مطلع شوید. مثلاً قیمت سنگک رسماً به ۳۰ هزار تومان افزایش یافت. برخی از نانوایان، آرد یارانه‌ای دریافت می‌کنند اما به دلیل افزایش هزینه‌های تولید، نان را با قیمت آزاد می‌فروشند، نانوایان معتقدند که قیمت‌گذاری دستوری نمی‌تواند هزینه‌های واقعی آن‌‌ها را پوشش دهد، زیرا آرد تنها ۸ تا ۱۰ درصد از هزینه‌های تولید نان را تشکیل می‌دهد، برخی از آن‌‌ها خواستار واقعی‌سازی قیمت نان و انتقال یارانه به مصرف‌کننده هستند تا بتوانند با قیمت آزاد نان را بفروشند و یارانه مستقیماً به حساب مردم واریز شود. هر چند در این وسط، کیفیت نان‌های تولیدی هم داستان دیگری دارد و برخی نانوایی‌‌ها به ویژه نانوایی‌های سهمیه‌ای عامدانه یا سهوی، نان بسیار بی‌کیفیت را تحویل مردم می‌دهند.

علل تخلف نانوایان

رئیس اتاق اصناف تهران، با انتقاد شدید از سیاست‌های فعلی قیمت‌گذاری نان و نقش کمرنگ اتحادیه‌ها در فرآیند تصمیم‌گیری، تأکید کرد: قیمت نان باید واقعی باشد و یارانه‌ها مستقیماً به مردم پرداخت شود. وقتی نرخ نان غیرواقعی است، طبیعی است که برخی نانوایان برای جبران هزینه‌ها به کاهش وزن نان یا دیگر روش‌‌ها روی بیاورند. ما تضمین می‌کنیم که اگر مسئولیت به اتحادیه‌ها واگذار شود، نظارت بهتری صورت خواهد گرفت و تخلفات کاهش می‌یابد. رستگار؛ با بیان اینکه کیفیت نان نیز به یکی از دغدغه‌های جدی مردم تبدیل شده است؛ گفت: برخی نان‌هایی که امروز تولید می‌شوند، نه‌تنها غیرقابل مصرف‌اند، بلکه باعث اتلاف و دورریز می‌شوند و کیفیت نان مستقیم با سلامت مردم مرتبط است. در حال‌حاضر اتحادیه‌ها هیچ نقشی در تعیین سهمیه آرد ندارند و این وظیفه به سامانه نانی‌نو و سایر نهادهای دولتی واگذار شده است. این در حالی است که ما باور داریم مدیریت واحد توزیع، تولید، طبخ، قیمت‌گذاری و نظارت باید در اختیار اصناف و اتحادیه‌ها باشد. ورود چند دستگاه باعث تداخل در مسئولیت‌‌ها و ضعف در اجرای وظایف شده است.