اصلی‌‌ترین چالش‌های صنعت خودرو و زنجیره تأمین از دید فعالان این حوزه چه مواردی است

مهدی قره‌داغلی- رویداد هم‌توان در آستانه آغاز به کار بیستمین نمایشگاه بین‌المللی قطعات، لوازم و مجموعه‌های خودروی تهران، با هدف ایجاد هم‌افزایی میان اجزای زنجیره ارزش صنعت خودرو و قطعه‌سازی کشور، در فضایی تعاملی برگزار شد و فرصتی فراهم آورد تا فعالان این صنعت به بررسی چالش‌ها، فرصت‌ها و راهکارهای توسعه هماهنگ و پایدار در […]

مهدی قره‌داغلی- رویداد هم‌توان در آستانه آغاز به کار بیستمین نمایشگاه بین‌المللی قطعات، لوازم و مجموعه‌های خودروی تهران، با هدف ایجاد هم‌افزایی میان اجزای زنجیره ارزش صنعت خودرو و قطعه‌سازی کشور، در فضایی تعاملی برگزار شد و فرصتی فراهم آورد تا فعالان این صنعت به بررسی چالش‌ها، فرصت‌ها و راهکارهای توسعه هماهنگ و پایدار در زنجیره ارزش قطعات خودرو بپردازند. به گزارش مناقصه‌مزایده، در همین خصوص، قاسم نوده‌فراهانی؛، رئیس اتاق اصناف ایران، در مراسم گردهمایی ملی زنجیره ارزش قطعات خودرو، با اشاره به تفاوت مهم نمایشگاه امسال نسبت به سال‌های گذشته، گفت: نمایشگاه بین‌المللی قطعات، لوازم و مجموعه خودرو امسال با ابتکار بخش‌خصوصی و به‌ویژه کمیسیون تخصصی لوازم‌یدکی اتاق اصناف ایران و مشارکت فعالان این حوزه برگزار می‌شود. هدف این نمایشگاه، نمایش ظرفیت‌‌ها و توانمندی‌های بخش‌خصوصی و تولیدات صنفی کشور است. وی گفت: این نمایشگاه مصداقی از مشارکت مردمی در راستای خودکفایی در تولید قطعات یدکی خودرو است. رئیس اتاق اصناف ایران، با بیان اینکه بیش از سه‌میلیون واحد صنفی و حدود ۶۰۰ هزار واحد تولیدی کوچک در کشور فعال هستند، گفت: بسیاری از کارخانه‌داران و واردکنندگان بزرگ کشور، کار خود را از یک واحد صنفی آغاز کرده‌اند. این واحدهای تولیدی کوچک، نقش عمده‌ای در گردش چرخ صنعت کشور دارند، زیرا بخش زیادی از قطعات مورد نیاز صنایع در همین واحد‌ها تولید می‌شود. فراهانی؛ به پدیده کپی‌سازی غیرقانونی قطعات تولیدشده توسط تولیدکنندگان داخلی هشدار داد و گفت: برخی سودجویان قطعات تولیدی دیگران را با قیمت پایین‌تر در بازار عرضه می‌کنند. بازرسی و نظارت اتاق اصناف آمادگی کامل دارد تا با این متخلفان به‌شدت برخورد کند و از حقوق تولیدکنندگان واقعی حمایت کنند. وی ضمن تأکید بر ضرورت انسجام و همدلی در میان فعالان این بخش، اظهار کرد: برای رسیدن به موفقیت، نیاز به مدیریت واحد، همکاری منسجم و هدفمند داریم. جلسات منظم با اتاق بازرگانی و اتاق تعاون برگزار می‌شود و مسائل مهم از طریق نامه‌نگاری مشترک به ریاست‌جمهوری، مجلس و مقام‌معظم‌رهبری منعکس می‌شود. رئیس اتاق اصناف ایران، همچنین خواستار توجه بیشتر دولت به تولیدکنندگان کوچک شد و گفت: ما نباید بین تولیدکنندگان کوچک و کارخانه‌داران تفاوت قائل شویم. هر دو نیاز به حمایت دارند. تولید در واحدهای کوچک اشتغالزایی زیادی ایجاد می‌کند، بدون آن‌که بار مالی بر دوش دولت بگذارد. این تولیدکنندگان از سرمایه خود استفاده می‌کنند و نیازمند حمایت بیشتر دولت هستند. همچنین حمید محله‌ای؛ مدیرکل دفتر آحاد و خدمات بازرگانی وزارت صنعت،معدن‌وتجارت، گفت: ۷۵۰ هزار شناسه کالا در حوزه قطعات خودرو صادر و میلیارد‌‌ها کدرهگیری روی قطعات یدکی ثبت شده است. محله‌ای در گردهمایی زنجیره ارزش صنعت قطعات خودرو، اظهار داشت: ایراد‌هایی وجود دارد که آمادگی دریافت انتقاد‌‌ها و پیشنهاد‌‌ها در حوزه لوازم‌یدکی و قطعات هستیم. وی افزود: در حوزه تعریف شناسی و کارگاه شناسی اقداماتی صورت گرفته و صدور شناسه رهگیری را از دو سال گذشته شروع کردیم که برای همه کالا‌های مربوط به لوازم‌یدکی شناسه صادر شد. در این راستا، یکی از سخت‌‌ترین مراحل شناسایی قطعات بود. مدیرکل دفتر آحاد و خدمات بازرگانی وزارت صمت، ادامه ‌داد: هزاران قطعه با توجه به برند و نوع خودرو وجود دارد که یکی از کار‌های بسیار سخت است و ما براساس شماره فنی توانستیم این شناسه‌ها را صادر کنیم. وی با بیان اینکه بحث قطعات یدکی از دو دیدگاه مورد بررسی قرار می‌گیرد، گفت: دیدگاه تأمین قطعات یدکی برای تولید خودرو از بحث‌های اساسی و دقیقی است و دیدگاه بعدی درخصوص خدمات پس از فروش است. همچنین سیداحمد حسینی؛ رئیس اتحادیه صنف فروشندگان لوازم‌یدکی خودرو و ماشین‌‎آلات تهران در ادامه، گفت: در این کشور اگر هنوز موتور اقتصاد از نفس نیفتاده نه به خاطر برنامه ریزی‌های کلان دولتی است، بلکه به خاطر دستان پینه بسته است که در دل بازار، در دل کارخانه و در دل زنجیره تأمین، چراغ زنجیره ارزش قطعات خودرو را همچنان روشن نگاه داشته شده است. حسینی؛ افزود: امروز هم‌افزایی بیش از هر زمان دیگری برای صنعت قطعات خودرو حیاتی شده است، اما سؤال اساسی این است مگر می‌شود توازن داشت وقتی یک بال توسعه گرفتار سیاست‌های خلق‌الساعه است و بال دیگر اسیر تحریم‌های داخلی. وی با انتقاد از عدم استفاده از نظرات بخش‌خصوصی در تصویب قوانین، تأکید کرد: متأسفانه مجلس شورای اسلامی هنوز به صورت نظام‌مند از ظرفیت کارشناسی خبرگان بخش‌خصوصی قبل از تصویب قوانین استفاده نمی‌کند؛ در واقع قوانین نوشته می‌شوند بدون اینکه از کسانی که با آن قوانین زندگی می‌کنند نظر خواهی شود ضمن اینکه نظارتی هم بر آیین‌نامه و بخشنامه‌ها و اجرای صحیح قوانین به صورت کامل انجام نمی‌شود. رئیس اتحادیه صنف فروشندگان لوازم‌یدکی خودرو، همچنین به عدم اجرای درست برخی قوانین طی سال‌های اخیر اشاره و تصریح کرد: برخی قوانین نیازمند بازنگری فوری است، چون در این قوانین جرایم و مجازات‌ها تناسبی با یکدیگر ندارند و سؤال ما این است که چرا هیچ کس پاسخگو نیست. حسینی؛ افزود:، اما از سویی به جای اینکه دولت مجری قانون باشد؛ توسعه‌دهنده قانون شده است مصداق روشن آن توسعه حکم قانون در ماده ۱۳ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز است که عملاً فراتر از مجلس قانون‌گذاری کرده‌اند. وی گفت: امروز با پدیده‌ای مواجه هستیم به نام حاکمیت با قانون، نه حاکمیت قانون. وقتی صحبت از حاکمیت قانون می‌شود یعنی قوانین به صورت کاملاً کارشناسی تصویب، اطلاع‌رسانی و آموزش داده شده و زیرساخت‌های اجرای قانون فراهم شده باشد. این یعنی حاکمیت قانون که در همه جای دنیا جاری و ساری است. به گفته وی، زمانی که از حاکمیت با قانون صحبت می‌شود یعنی قوانینی بدون حضور کارشناسان حوزه تخصصی که در پشت در‌های بسته تصویب می‌شوند؛ قوانینی که اطلاع‌رسانی نشده، آموزش‌های لازم داده نشده و زیرساخت‌های اجرای آن فراهم نشده است. این مقام صنفی، افزود: متأسفانه امروز از احکام قانون برای اجرای قانون استفاده می‌کنیم و این خطرناک‌‌ترین شیوه اجرای قانون است. حسینی؛ همچنین به ایجاد بازار رقابتی نابرابر از سوی دولت انتقاد کرد و یادآور شد: ایجاد بازار رقابتی نابرابر فعالان اهلی و اصیل را به حاشیه رانده و از آن بدتر، دولت خودش رقابت با بخش‌خصوصی را در حوزه‌های کسب‌وکار آغاز کرده است و هر روز با دستورالعمل‌های خلق‌الساعه، قواعد بازی را به نفع خودش برهم می‌زند. وی در ادامه، به تعدد سامانه‌های مختلف مانند جامع تجارت، جامع انبارها، مودیان مالیاتی و… اشاره کرد و گفت: ایجاد این سامانه‌ها همگی قرار بود شفافیت بیاورند، اما عملا شدند زنجیره‌های فرساینده‌ای برای فعالان اقتصادی. وی افزود: در کنار معضل سامانه‌ها، امروز بخش تولید و توزیع قطعات خودرو در تورم لجام گسیخته، افزایش بی‌رویه مالیات‌ها، کمبود‌های شدید انرژِی، تعطیلی‌های پی‌درپی قطع آب و گاز ناشی از ناترازی‌‌ها که نام آن را مدیریت انرژی گذاشتند، گرفتار شده است و گفت: با همه این‌ها وقتی از مسئولان دولتی مطالبه گری می‌کنیم، تحریم‌های بین‌المللی را بهانه می‌کنند، اما زمانی که ما از همین تحریم‌ها سخن می‌گوییم، ما را قانون گریز خطاب می‌کنند. رئیس اتحادیه صنف فروشندگان لوازم‌یدکی خودرو، همچنین با گره زدن عدالت اقتصادی در رشد اقتصادی و نقش قوه‌قضاِییه در این راستا، تأکید کرد: معتقدیم بدون عدالت هیچ اقتصادی رشد نخواهد کرد، اما در عمل ظرفیت کارشناسی فعالان بخش‌خصوصی در میان است. امروز وقت آن است که بگوییم که اگر تولید و بازرگانی دو بال اقتصادی هستند نباید یکی زمین‌گیر و دیگری پرنده باشد در واقع قوانینی که نوشته می‌شود باید اجرا شود. حسینی؛ با بیان اینکه اگر سامانه‌ها طراحی می‌شوند باید تسهیلگر باشند نه زنجیر اضافی، گفت: اگر بخش‌خصوصی، ستون اقتصاد کشور است باید در سیاست‌گذاری هم صدایش شنیده شود. ما نمی‌خواهیم امتیاز بگیریم ما به دنبال اجرای فرامین مقام‌معظم‌رهبری در ششمین دیدار ایشان با فعالان اقتصادی کشور هستیم. رئیس اتحادیه صنف فروشندگان لوازم‌یدکی خودرو، با بیان اینکه نمی‌خواهیم با دولت رقابت کنیم، تأکید کرد: می‌خواهیم دولت داور منصف بازی باشد؛ می‌خواهیم دولت دست از متولی گری برداشته و به حوزه نظارتی خودش باز گردد و کار را به فعالان بخش‌خصوصی در حوزه دسترسی واگذار کند چرا که می‌خواهیم آینده‌ای روشن داشته باشیم و یا اگر دنبال صنعتی متوازن هستیم باید همه چیز را باز تعریف کنیم. این مقام صنفی، در پایان با بیان اینکه اگر قوه‌قضاییه میدان نمی‌دهد ما برای عدالت میدان خواهیم ساخت، افزود: دولت اگر همراه نیست ما راه می‌سازیم و مجلس اگر گوش نمی‌دهد ما تکرار می‌کنیم. همچنین امیرحسن کاکایی؛ کارشناس صنعت خودرو، در حاشیه این گردهمایی درباره هدف و دستاورد برگزاری این همایش، اظهار داشت: اوضاع صنعت اصلاً خوب نیست و با چالش‌های زیادی روبه‌روست؛ به‌خصوص در زنجیره تأمین و تولید، چالش‌‌ها خیلی سنگین است. از کمبود گاز و برق بگیرید تا بحران ارز و انواع بحران‌هایی که جلوی حرکت صنعت را می‌گیرد، همچنین فرش قرمز‌هایی که جلوی واردات انداخته شده است صنعت خودرو، به‌خصوص زنجیره تأمین، را با چالش‌های جدی روبرو کرده است. باید بنشینیم و درباره آن صحبت کنیم. به ویژه مسئولین قرار است بیایند و امیدواریم مفید باشد. همچنین در مورد مسائل، راهکارهای پیشنهادی بدهیم تا بتوانیم آن‌ها را مدیریت کنیم؛ چرا که شرایط موجود ممکن است منجر به وقوع اتفاقات بسیار بدی بشود. عدم مدیریت این بحران‌ها در صنعت برق ما را به این روز انداخته است. اگر این بحران مدیریت نشود، هرچه داریم از دست می‌رود. ما الان چاره‌ دیگری نداریم. این کارشناس صنعت خودرو، افزود: اتفاقاتی می‌افتد و باید در مقابل آن مقاومت کنیم. این اتفاقات دو جنبه دارد، یک دسته به دلیل بروکراسی کشور است که انجمن‌های قطعه‌سازی پیگیری خود را می‌کنند. اما یک بخش مهم به فضای عمومی برمی‌گردد. فضاسازی که طی سال‌‌ها رخ داده، تقابل میان مردم و صنعت را به وجود آورده است. به‌طوری که مطرح می‌شود صنعت جلوی پیشرفت مردم را گرفته است. این موضوعات باید در یک فضای عمومی‌تر طرح شود و از پشت در بسته بیرون بیاید. ما از این دست جلسات پشت در بسته داشته‌ایم، ولی الان باید بیرون بیاید، دیده و خبررسانی شود. الان مهم نیست که مسئولین چقدر جدی بگیرند. چاره‌ای ندارید. می‌خواهید بایستید نگاه کنید؟ صنایع دیگر هم دارد نابود می‌شود و پشت این‌‌ها واردکننده‌ها هستند. برای تولید مانع تراشی می‌شود و اتفاقاتی در شرف وقوع است. ما موظفیم که واکنش نشان دهیم، این که نتیجه می‌دهد یا نه، باید دعا کنیم که نتیجه دهد. امیرحسن کاکایی؛ گفت: الان مسئله مرگ و زندگی است. من قول می‌دهم با این دست فرمانی که دولت پیش می‌رود امسال چیزی از صنعت خودرو به معنای زنجیره تأمین باقی نمی‌ماند. تا می‌توانند قطعات خودرو را از خارج کشور می‌آورند و چیزی که می‌ماند یک صنعت کاملاً مونتاژی است. این روندی است که در برنامه‌های کلان مجلس و دولت می‌بینیم. با برداشتن تعرفه‌ها و برداشتن حمایت از صنعت کار به جایی می‌رسد که رهبری در سخنرانی‌اش می‌گوید؛ کیفیت اگر بد است درستش کنید. چرا واردات را به‌عنوان راه‌حل جایگزین انتخاب می‌کنید؟ وی اظهار داشت: زنجیره تأمین صنعت خودرو باید توانمندی‌هایش را نشان دهد و مسئولین را بکشد پای میز، با آن‌ها گفتگوی رودررو ایجاد کند و بگوید که ما چه باید بکنیم. نمونه تبعیض را ببینید، چرا ارز برای واردات هست اما برای تولید نیست؟ چرا قیمت دارو باید بالا برود اما ارز را باید بدهیم برای واردات خودرو؟ چرا وقتی درآمد مردم آمده پایین و تورم رفته بالا، باید ارز برای واردات خودرو تخصیص پیدا کند و مونتاژ کاری رشد قابل‌توجه داشته باشد؟ یک فاجعه بزرگ در حال رخ دادن است. مدل سیاست‌گذاری در صنعت، ما را به این روز انداخته است. ایران خودرو و سایپا معادل ۱۰ میلیارد دلار در این سال‌‌ها زیان کرده‌اند. این زیان ۲۳۰ همت است. الان کسی محاسبه کند معادل ۲.۳ میلیارد دلار است. در صورتی که باید توجه داشته باشید این زیان طی هفت سال به وجود آمده است. اگر میانگین ارز را ۲۳ هزار تومان بگیرید، ۱۰ میلیارد دلار زیان دیده‌اند، در صورتی که برعکس مدیران خودرو رشد زیادی کرده است.