چندین ماه از ممنوعیت ۵۰ روزه گذشت؛ ضابطه جدید فروش آنلاین طلا چه شد؟!

تدوین و ابلاغ ضابطه جدید برای فعالیت پلتفرم‌های آنلاین طلا از موعد مقرر گذشته و به‌نظر می‌آید تا نهایی شدن این دستورالعمل جدید هنوز زمان قابل‌توجهی باقی است. فعالان صنفی، کارشناسان و صاحبان این کسب‌وکار‌ها همگی بر الزام نظارت و نهاد نظارت مشخص روی عملکرد این رسته شغلی اتفاق نظر دارند اما مسئله موردبحث، تهیه یک ضابطه جدید و تعدد نهادهای ذی‌ربط در این حوزه است. نظارت همگام و دوجانبه حاکمیت با بخش‌خصوصی در این زمینه از نکاتی بود که در نخستین رویداد دیالوگ با محوریت معامله آنلاین طلا به اهمیت آن تأکید شد. به گزارش پیوست، با گذشت چندین ماه از ممنوعیت ۵۰ روزه صدور مجوز برای کسب‌وکارهای آنلاین طلا و اعلام ابلاغ ضابطه جدید، در حال‌حاضر شرایط همچنان به منوال سابق است. طبق گفته رضا الفت‌نسب؛، رئیس اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی، بسیاری از کسب‌وکارهایی که در صف دریافت جواز قرار دارند این تأخیر را به‌منزله ایجاد انحصار تلقی و عنوان کرده‌اند. الفت‌نسب؛ رئیس اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی در پاسخ به سؤال مهرک محمودی، دبیر پنل نخستین رویداد دیالوگ با محوریت فعالیت پلتفرم‌های آنلاین طلا در رابطه با روند نهایی شدن دستورالعمل جدید این کسب‌وکار‌ها، گفت: از نظر من هیچ ضرورت و الزامی برای ورود نهادهای جدید به این حوزه وجود نداشت اما مرکز توسعه تجارت الکترونیک مسیر ورود نهادهای مختلف از جمله بانک‌مرکزی را به این حوزه باز کرد و این تعدد، منجر به تأخیر در نهایی شدن تهیه ضابطه شد. الفت‌نسب؛، رئیس اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی با نگاهی خوش‌بینانه مدت زمان اتمام این دستورالعمل را سه الی چهار ماه پیش‌بینی کرد.

بازار آنلاین طلا نیازمند تطبیق است

علیرضا یعقوبی؛ رئیس هیئت مدیره انجمن فین‌تک معتقد است که پلتفرم‌های آنلاین طلا نیازی به تنظیم‌گری جدیدی ندارند چون هنوز اتفاق جدیدی در این دسته شغلی نیفتاده است. طبق گفته او شکل جدید این فعالیت با توجه به دیجیتالی‌شدن به تطبیق احتیاج دارد نه قانون جدید. از نظر رئیس هیئت مدیره انجمن فین‌تک، این کسب‌وکار‌ها به نسبت سبک بازاری و سنتی، به شکل دیجیتالی با دامنه نفوذ بالاتر و قاعده‌مندتر در حال فعالیت هستند و تاکنون شاهد رخداد جدیدی در این حوزه نبودیم. یعقوبی؛ رئیس هیئت مدیره انجمن فین‌تک، راهکار پیشبرد این مسیر در شرایط فعلی را از زاویه مقررات‌گذار بیان کرد. او در این باره، گفت: هیئت مقررات‌زدایی باید به این دست از مسائل به‌صورت ریشه‌ای نگاه کند. رویکرد آتشنشانی که پس از یک اتفاق، نهادهای مختلف و متعدد به سمت آن می‌روند نتیجه‌بخش نخواهد بود. او معتقد است به علت نبود برنامه‌های منسجم و نهادهای مرجع مشخص درموارد گوناگون، سیستم اقتصاد دیجیتالی منجر به پیدایش رویکردهای متفاوت شده است. الفت‌نسب؛، رئیس اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی در این باره گفت: در کسب‌وکارهای آنلاین طلا نیازمند سیستم جامع نظارتی هستیم. باید تمامی عملیات از خرید تا موجودی انبار‌ها رصد شود. ما تن‌ها صنفی هستیم که می‌توانیم در سطح بالایی از دقت و شفافیت این کار را انجام دهیم. او همچنین اشاره کرد که تلاش برای دور کردن تمرکز‌ها از سمت متولی‌های سابق در این حوزه می‌تواند ناشی از منفعت موجود در این زمینه کسب‌وکاری‌ باشد. یعقوبی؛ رئیس هیئت مدیره انجمن فین‌تک، درباره افزایش چشمگیر سرمایه‌گذاری بر طلا در سطح بین‌المللی، گفت: توکنایز کزدن دارایی چند سالی است که در دنیا شدت گرفته است. توکن‌های طلا در سال ۲۰۲۳ حدود ۲٫۳ میلیارد دلار از تجارت طلا را پشتیبانی کرده بود و این آمار سالانه تقریباً ۳۵ درصد افزایش یافت. او همچنین از احتمال انجام ۱۰ درصدی معاملات طلا با پشتوانه توکن طلا تا ۲ سال دیگر خبر داد. طبق گفته او، در صورت جدی شدن این موضوع با لحاظ سند مصوب رمزدارایی‌‌ها متولی شدن بورس در این زمینه نام‌برده پررنگ می‌شود.

تنظیم‌گری مجدد ناشی از حساسیت

سعید امیرخانی؛ صاحب‌نظر حقوقی، یکی از دلایل روی آوردن به تصویب ضابطه جدید فعالیت برای پلتفرم‌های آنلاین طلا را حساسیت حاکمیت نسبت به سرمایه‌گذاری عظیم مردم در این حوزه در بازه زمانی کوتاه مدت اعلام کرد. طبق گفته او بنابر شرایط به‌وجود آمده نهادهای حاکمیتی به دلیل نگرانی‌های مربوط به سرمایه مردم خواستار سخت‌تر شدن ضوابط فعالیت این پلتفرم‌‌ها هستند. او پیرو اینکه اراده حاکمیت مبنی بر تنظیم‌گری جدید در این زمینه است، این حوزه را نیازمند ضوابط منسجم و یک متولی مشخص دانست. امیرخانی؛ صاحب‌نظر حقوقی در این باره گفت: اکنون همه نهادهای ذی‌مدخل باید نظرات و نکاتشان را اعلام و بازگو کنند تا به یک ضابطه نهایی رسید و این حوزه متولی مشخص داشته و نهادهای ناظر هم نظارت خود را داشته باشند. طبق گفته‌های او وزارت صمت در حال تدوین این ضابطه جدید است و هنوز به جمع‌بندی نهایی نرسیده است. او همچنین درباره نقش اتاق اصناف در این باره، گفت: قوانین و آیین‌نامه‌ها باید منعطف باشد و اگر هست که باید اجرایی شود. اتاق اصناف به‌عنوان حامی این پلتفرم‌‌ها در سندباکس تلاش می‌کند تا شرایط را تسهیل کند. امیرخانی؛ صاحب‌نظر حقوقی در رابطه با اینکه نهادهای نظارتی بیشتر از نظارت درحال دخالت هستند گفت: نهادهای نظارتی رویکردشان نظارتی است نه دخالتی. قانون به آن‌ها اجازه تنظیم‌گری و نظارت را داده است البته که شاید ممکن است در مواردی دخالت‌هایی نیز صورت گرفته باشد. او اعلام کرد که نگاه اتاق اصناف بیشتر به این سو منعطف است که بحث نظارت سیستمی شود. به‌عبارتی نگاه و رویکرد از صدور مجوز تا نظارت و بازرسی، تسهیلی باشد.

۲ تُن ذخیره طلا پلتفرم‌های آنلاین

مصطفی اکرمی؛ مدیرعامل میلی‌گلد، نظارت را یکی از ارکان فعالیت در بستر دیجیتالی دانست و گفت: فکر نمی‌کنم کسی با این موضوع مشکلی داشته باشد. مسئله این است که نظارت تبدیل به دخالت شده است و هر نهاد از زاویه دید خود به این موضوع نگاه می‌کند که چطور می‌توان کم‌هزینه‌تر این فعالیت را مدیریت کرد. اکرمی؛ مدیرعامل میلی‌گلد، با الزامی خواندن نظارت، اشاره کرد نظارت تا جایی معنا دارد که مانع توسعه نشود در غیر این صورت اسم آن دخالت است. او با اشاره به موضوع نگهداشت و ذخیره طلا و اینکه تفاوت میان این حجم از سرمایه از سمت بورس و پلتفرم‌‌ها چقدر است با لحاظ تفاوت نقدشوندگی سرمایه طلا در این بستر‌ها گفت: بورس کالا ۲۰ تن ذخیره طلا دارد در حالی که کل طلای ذخیره پلتفرم‌های آنلاین طلا تا به کنون دو تن برآورد شده است. اکرمی؛ مدیرعامل میلی‌گلد، همچنین اشاره کرد که اغلب پلتفرم‌‌ها به‌خاطر نداشتن پرونده قضایی و مواردی که اذهان عمومی را به‌صورت منفی تحت‌تأثیر قرار دهد بیشتر مورد اقبال قرار گرفته‌اند. او در ادامه افزود: این اقبال فرصت و نگاه جدید فین‌تکی را به این پلتفرم‌‌ها ایجاد کرده است.  ایجاد فرصت‌های جدید در اکوسیستم مالی مبنی بر طلا در آینده، چشم‌انداز مدیرعامل میلی‌گلد از این پلتفرم‌هاست. او همچنین از امکان دریافت طلای خریداری شده از سمت پلتفرم‌‌ها از طریق پست با بیمه تا حدود سه ماه آینده خبر داد. اکرمی؛ معتقد است: فعالیت پلتفرم‌های آنلاین طلا با شیوه بازاری و سنتی طلافروشی مکمل هم هستند. این همکاری و شکل از فعالیت، به تقویت دو بخش نیز کمک می‌کند.