صحت‌سنجی شرکت‌ها در مقابل ادعا!

معاون علمی رئیس‌جمهور، گفت: در دولت چهاردهم مجموع زیرساخت‌های بخش‌خصوصی، نظامی و دولتی به رقمی بالغ بر ۳۰۰ میلیون دلار رسیده است. به گزارش مناقصه‌مزایده، حسین افشین؛ معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، در نشست با فعالان و مدیران شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه هوش‌مصنوعی در واکنش به اظهارات یکی از فعالان حوزه هوش‌مصنوعی مبنی بر توقف برخی طرح‌های حوزه هوش‌مصنوعی و و عدم پرداخت گرنت برای ارائه زیرساخت‌های هوش‌مصنوعی، اظهار کرد: توقیفی در کار نبوده است، بلکه خواسته ما این بوده است که اگر شرکت‌هایی در حال ارائه سرویس هستند، شفاف باشد که آن شرکت چه خدماتی ارائه می‌دهد و به چه کسی سرویس داده است. زمانی که یک شرکت ادعا می‌کند منابعی را در اختیار گرفته، ما نیاز داریم بدانیم این منابع چگونه و برای چه سرویس‌هایی هزینه شده‌اند. وی افزود: برای نمونه، اگر قرار است ۲۰ میلیارد تومان به شرکتی بابت GPU پرداخت شود، لازم است مشخص باشد که این شرکت چه خدماتی به چه مجموعه‌ای ارائه داده است. گاهی پاسخ می‌دهند شرکت سرویس‌گیرنده مشخص نیست یا اطلاعاتی در دسترس نیست؛ این موضوع برای ما قابل‌قبول نیست. تنها خواسته ما شفاف‌سازی است، چرا که صحبت از مبالغ کوچک نیست؛ مبالغی مثل ۲۰، ۳۰ یا حتی ۴۰ میلیارد تومان در حال پرداخت است. مثالی دیگر اینکه یک شرکت مدعی شده بود که ۴۵ H100  دارد ما بازدید کردیم، اما مشاهده شد که تنها یک مورد A100 واقعی وجود دارد.

هیچ طرح هوش‌مصنوعی را متوقف نکردیم

افشین؛ با تأکید بر اینکه هیچ طرحی از سوی معاونت علمی متوقف نشده، بیان کرد: ما نه طرحی را توقیف کرده‌ایم، نه جلوی کاری را گرفته‌ایم. فقط گفتیم که شفاف‌سازی باید انجام شود. حتی در مواردی که احساس می‌کردیم نباید هزینه‌ای پرداخت شود، باز هم اجازه دادیم تسویه صورت گیرد. از این پس، هر شرکتی که ادعا دارد زیرساخت دارد، باید اجازه بازدید به ما بدهد تا صحت‌سنجی صورت گیرد. همچنین اگر شرکتی سرویس ارائه می‌دهد، مشخص باشد این سرویس به کدام مجموعه دانش‌بنیان یا فناور ارائه شده است.

شروط معاونت علمی برای پرداخت گرنت

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، تأکید کرد: فقط در سال گذشته، به یک شرکت نزدیک به ۲۰۰ میلیارد تومان بابت GPU پرداخت کرده‌ایم، سؤال اینجاست که آیا این مبلغ واقعاً به‌صورت مؤثر در قالب سرویس ارائه شده است؟ ما باید مطمئن شویم که این منابع به درستی صرف شده‌اند. شرکت‌ها باید بدانند که ما آماده حمایت هستیم و بابت ارائه زیرساخت‌ها به آن‌ها گرنت می‌دهیم؛ اما با دو شرط مشخص نخست اثبات داشتن زیرساخت واقعی و شفاف‌سازی مسیر ارائه خدمات. در صورت رعایت این دو شرط، آمادگی داریم حمایت‌ها را با کیفیت بهتر ادامه دهیم. افشین؛، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، درباره روند توسعه زیرساخت‌های GPU در کشور و نقش دولت و بخش‌خصوصی، توضیح داد: در حال‌حاضر هیچ شرکتی به تنهایی ظرفیت مالی برای واردات میلیون‌‌ها دلار GPU را ندارد، اما معاونت علمی آماده همکاری است تا شرکت‌های متقاضی بتوانند با دریافت ارز و رفع مشکلات گمرکی، به توسعه زیرساخت‌های هوش‌مصنوعی کشور کمک کنند.

در دولت چهاردهم زیرساخت‌های هوش‌مصنوعی به ۳۰۰ میلیون دلار رسید

افشین؛ درباره ظرفیت زیرساخت GPU در کشور، توضیح داد: قبل از ورود معاونت علمی (مردادماه سال گذشته)، مجموع زیرساخت‌های هوش‌مصنوعی در بخش دولتی و خصوصی کمتر از یک میلیون دلار بوده است، اما در حال‌حاضر زیرساخت‌های بخش‌خصوصی، نظامی و دولتی به حدود ۳۰۰ میلیون دلار رسیده است. این افزایش چشمگیر، نشان‌دهنده پیشرفت اکوسیستم هوش‌مصنوعی کشور است. وی تأکید کرد: معاونت علمی قصد ندارد مالک زیرساخت‌‌ها باشد بلکه به دنبال ایجاد شرایطی است که شرکت‌ها بتوانند سهام خود را در صندوق آورده و به مرور زمان به سهمی متناسب دست یابند. همچنین با وجود اینکه برخی ممکن است در کوتاه‌مدت نارضایتی‌هایی داشته باشند، هدف کلی فراهم کردن فضای ابری، مدیریتی و زیرساختی است که همه فعالان حوزه هوش‌مصنوعی بتوانند از آن بهره‌مند شوند و جهش بزرگی در این حوزه رقم بخورد.

GPU مستقیماً به شرکت‌ها و دانشگاه‌ها تخصیص داده نمی‌شود

وی در ادامه، تأکید کرد که تمرکز معاونت علمی بر این است که هیچ GPU مستقیماً به شرکت‌ها و دانشگاه‌ها و تیم‌های تحقیقاتی تخصیص داده نشود. به استان‌‌ها اعلام شده است که هر استانی اگر بتواند یک همت اعتبار مالیاتی جذب کند، معاونت علمی نیز به همان میزان اعتبار اختصاص خواهد داد تا در آن استان یک GPU فارم راه‌اندازی شود. در حال‌حاضر، در تهران برنامه‌ریزی شده است که GPU‌ها در نقاط مختلف با فاصله ۱۰۰ کیلومتر جانمایی شود و ۱۰ نقطه در نظر گرفته شده است. دیدگاه ما بر باز کردن شبکه و خصوصی‌سازی زیرساخت‌‌ها است و نمی‌خواهیم هیچ شرکتی تحت نظر مستقیم دولت قرار گیرد. هدف این است که تمامی امکانات در اختیار بخش‌خصوصی قرار گیرد. افشین؛ اضافه کرد: برخی منتقدان معتقدند که به دلیل عضویت من در هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف، بیش‌ترین حمایت‌ها در حوزه هوش‌مصنوعی به این دانشگاه اختصاص می‌یابد؛ در حالی که آمارهای موجود نشان می‌دهد دانشگاه شریف در رتبه چهارم دریافت حمایت‌های معاونت علمی قرار دارد. همکاری‌های معاونت علمی محدود به دانشگاه شریف نیست و دانشگاه‌های دیگری همچون تهران، علوم پزشکی تهران، شیراز، تبریز، صنعتی اصفهان، علوم پزشکی ایران، امیرکبیر، علم و صنعت و تربیت مدرس نیز در این مسیر همکاری و دریافت حمایت حضور دارند.

پاسخ معاونت علمی به منتقدان

دستیار معاون علمی رئیس‌جمهور، گفت: متأسفانه برخی اظهارنظر‌ها مبنی بر واردات بی‌رویه پردازنده‌های GPU مطرح می‌شود این در حالی است که توسعه هوش‌مصنوعی به واردات GPU نیاز دارد. مجتبی علیزاده؛ دستیار معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، در نشست معاونت علمی با فعالان و مدیران شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه هوش‌مصنوعی ضمن اشاره به انتشار فراخوانی برای جذب مشارکت بخش‌خصوصی در توسعه سکوی ملی هوش‌مصنوعی، اعلام کرد: تعدادی از شرکت‌ها در این فراخوان مشارکت کرده‌اند و روند اجرایی‌سازی قراردادهای مربوطه آغاز شده است. وی افزود: برای پیشبرد پروژه سکوی ملی هوش‌مصنوعی نیازمند مشارکت فعال شرکت‌های بخش‌خصوصی بودیم که این فراخوان با هدف جذب این ظرفیت‌‌ها منتشر شد. علیزاده؛ با اشاره به راهبردهای معاونت علمی در حوزه هوش‌مصنوعی، بیان کرد: استراتژی معاونت در حوزه هوش‌مصنوعی، مبتنی بر واقعی‌سازی توسعه است. متأسفانه برخی اظهارنظر‌ها مبنی بر واردات بی‌رویه پردازنده‌های GPU مطرح می‌شود که این حرف‌ها، حرف‌های مهندس بازرگان گونه هست که در گذشته مطرح می‌شد که کشور نیازی به جنگنده ندارد و قراردادهای دفاعی مانند قراردادهای F16 باید لغو شود. دستیار معاون علمی رئیس‌جمهور، ضمن تأکید بر اینکه کشور برای توسعه حوزه هوش‌مصنوعی به واردات GPU نیازمند است، چرا که بدون زیرساخت‌های فنی و تخصصی، توسعه واقعی محقق نخواهد شد، گفت: ایجاد اکوسیستم پایدار در این حوزه مستلزم تأمین زیرساخت مناسب است. وی درباره حمایت معاونت علمی از بنگاه‌های کوچک و متوسط (SME)  اظهار داشت: حمایت از این شرکت‌ها از طریق صندوق توسعه هوش‌مصنوعی در دستور کار معاونت علمی قرار دارد و قطعاً کنسرسیومی تخصصی نیز به‌زودی شکل خواهد گرفت. علیزاده؛ افزود: توسعه صندوق زیرساخت هوش‌مصنوعی و تشکیل کنسرسیوم مؤثر نیازمند تعامل مستقیم با نهادهایی مانند انجمن صنفی است و طبیعتاً به حمایت و همراهی فعالان این حوزه نیازمندیم.