۴۸۰ همت رقم بدهی جاری ۲ خودروساز به ذی‌نفعان صنعت خودروسازی

مهدی قره‌داغلی- دبیر انجمن همگن قطعه‌سازان، رقم بدهی جاری دو خودروساز به کلیه ذی‌نفعان را ۴۸۰ هزار میلیارد تومان اعلام کرد و خاطرنشان کرد: اگرچه ایران‌خودرو در پایان سال گذشته با تزریق نقدینگی توانست بدهی را از ۱۲۵ همت به ۱۱۰ همت برساند، اما روند همچنان نگران‌کننده است. به گزارش مناقصه‌مزایده، در حاشیه برگزاری بیستمین نمایشگاه بین‌المللی قطعات، لوازم و مجموعه‌های خودرو و در چارچوب همایش بین‌المللی صنعت خودرو و قطعه‌سازی ایران (IIAC) با محوریت «چالش‌‌ها و فرصت‌ها» که به همت انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازی کشور برگزار شد، آرش محبی‌نژاد؛ دبیر انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازی کشور، ضمن هشدار نسبت به وضعیت دشوار زنجیره تأمین خودرو، از حجم بدهی‌های معوق، شکاف قیمتی، کاهش تولید و چالش‌های تأمین نقدینگی سخن گفت و خواستار اقدام فوری، هماهنگ و مبتنی بر تحلیل‌های عددی برای حفظ صنعت خودرو شد. وی ضمن اشاره به شرایط دشوار تولید، اظهار کرد: اصحاب صنعت خودرو، رزمی‌کاران این صنعت‌اند. در این شرایط که همه چیز دست به دست هم داده تا تولید متوقف شود، اما شما اجازه ندادید و این ایستادگی ارزشمند است. محبی‌نژاد؛ با ارائه آمار‌ها و تحلیل‌های عددی، تصویری از وضعیت پیچیده و پرچالش زنجیره قطعه‌سازی ترسیم کرد. به گفته این فعال صنعت قطعه کشور، ایران ۱۲۰۰ قطعه‌ساز در حوزه خودروهای سواری دارد و حدود ۶۵۰ قطعه‌ساز دیگر نیز در حوزه خودروهای سنگین و کشاورزی فعال‌اند. این شرکت‌ها در ۱۷ استان و ذیل ۱۷ انجمن تخصصی فعالیت می‌کنند. عضو هیئت مدیره انجمن صنایع همگن نیرومحرکه، با بیان اینکه تا پایان سال گذشته، دو خودروساز بزرگ کشور حدود ۲۵۰ همت زیان انباشته داشتند و شکاف قیمت بازار با کارخانه نیز به حدود ۵۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده بود، تصریح کرد: این در حالی است که مطالبات تعیین‌تکلیف‌نشده قطعه‌سازان از خودروسازان ۱۱۰ هزار میلیارد تومان و بدهی‌های معوق ۴۰ هزار میلیارد تومان است. محبی‌نژاد؛ همچنین از آینده‌فروشی خودروسازان از طریق چک، اوراق خرید دین و SCF خبر داد که حدود ۹۰ هزار میلیارد تومان از بدهی‌‌ها را به صورت صوری تسویه کرده‌اند و گفت: بدون هیچ خرید قطعه‌ای، اگر همین چک‌‌ها را بخواهند پاس کنند، حدود ۱۲ تا ۱۵ هزار میلیارد تومان در ماه باید پرداخت شود. دبیر انجمن همگن قطعه‌سازان رقم بدهی جاری دو خودروساز به کلیه ذی‌نفعان را ۴۸۰ هزار میلیارد تومان اعلام کرد و خاطرنشان کرد: اگرچه ایران‌خودرو در پایان سال گذشته با تزریق نقدینگی توانست بدهی را از ۱۲۵ همت به ۱۱۰ همت برساند، اما روند همچنان نگران‌کننده است. این فعال صنعت قطعه کشور، ضمن اشاره به هدف‌گذاری وزارت صمت برای تولید ۱٫۵ میلیون دستگاه خودرو، اظهار کرد: این هدف نه غیرواقعی است و نه محال؛ اما نیاز به پیش‌نیازهایی دارد که اگر تأمین نشود، این عدد به خطر می‌افتد. در فروردین امسال تولید خودرو نسبت به سال گذشته ۲۷ درصد کاهش داشته و تنها ایران‌خودرو توانسته دو درصد افزایش تولید داشته باشد. این آمار، زنگ خطری، جدی است. محبی‌نژاد؛ تصریح کرد: برای تولید ۱٫۵ میلیون دستگاه خودرو باکیفیت، صنعت به ۲۰۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی نیاز دارد. ما این عدد را به ۹ روش تأمین نقدینگی تقسیم کرده‌ایم و نشان داده‌ایم که اگر این کیک تقسیم شود، سهم‌های قابل تحقق دارد. در میان این روش‌ها، به مواردی همچون استفاده از نقدینگی سرگردان جامعه، تسهیلات بانکی، تأمین مالی زنجیره‌ای، افزایش سرمایه در بورس، ترخیص فوری کالاهای دپوشده در گمرک (۱۲ هزار میلیارد تومان)، خرید بلندمدت مواد اولیه داخلی از شرکت‌های زیرمجموعه ایمیدرو و پتروشیمی‌‌ها و واگذاری اموال مازاد و سهام تودلی می‌توان اشاره کرد. محبی‌نژاد؛ نیز در ادامه، از سیاست قیمت‌گذاری دستوری انتقاد کرد و گفت: همه می‌دانند این ۵۰۰ هزار میلیارد تومان شکاف بازار عامل اصلی زیان انباشته و بحران نقدینگی است. اما چرا کسی کاری نمی‌کند؟ این سؤال جدی ماست. قیمت‌گذاری فولاد و مواداولیه داخلی در بورس چرا تحت کنترل نیست؟؛ ورق فولادی داخلی برای قطعه‌ساز‌ها تا ۳۰ درصد گران‌تر از واردات آن از چین تمام می‌شود. این یعنی عملاً تولیدکننده داخلی مجازات می‌شود. دبیر انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازی کشور، ضمن اشاره به ناترازی در تأمین انرژی، خاطرنشان کرد: دیزل ژنراتور خریدیم اما گازوئیل نیست! در حالی که قاچاقش به راحتی در بازار و کنار اتوبان با لیتری ۲۰ هزار تومان موجود است. در حوزه مواد اولیه خارجی نیز مشکلات دوگانه ثبت سفارش و تخصیص ارز وجود دارد. متأسفانه تنها ۳۰ درصد ارز تأمین ‌شده به قطعه‌سازان می‌رسد و فرآیند پیچیده اداری نیز مانعی برای دریافت به‌موقع است. محبی‌نژاد؛ نیاز سرمایه‌گذاری برای توسعه زیرساخت را بالغ بر ۲۰۰ هزار میلیارد تومان (پنج میلیارد دلار) عنوان کرد و آن را چالشی دیگر در مسیر توسعه کیفی و کمی صنعت خودرو دانست. وی به موضوع لزوم وحدت‌رویه و ضمانت اجرایی تأکید کرده و گفت: ما با ۲۳ نهاد تصمیم‌گیر و تصمیم‌ساز در صنعت خودرو مواجه‌ایم. اگر به خروجی واحد با ضمانت اجرایی نرسیم، این صنعت بیشتر از این آسیب می‌بیند. باید در این پنل‌‌ها به جمع‌بندی واقعی برسیم. بر همین اساس خواستار هم‌افزایی بین دولت، مجلس، خودروساز و قطعه‌ساز برای عبور از بحران‌های انباشته هستیم؛ امروز دیگر وقت تحلیل صرف نیست، بلکه زمان تصمیم‌گیری و اقدام است. همچنین محمدرضا نجفی‌منش؛ رئیس انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازی کشور، در همایش بین‌المللی صنعت خودرو و قطعه‌سازی ایران، ضمن اشاره به دغدغه‌های تولیدکنندگان قطعه و خودرو، خواستار اصلاح فوری در ساختار قیمت‌گذاری شد. وی با تأکید بر چالش‌های جدی این صنعت، قیمت‌گذاری دستوری را اصلی‌‌ترین مانع پیش‌روی تولید خودرو دانسته و خواستار فوریت در اصلاح آن شد. رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی کشور، همچنین بر تسهیل مسیر تولید برای صنعتگران تأکید کرد و از دولتمردان خواست با حمایت مؤثر، زمینه پایداری تولید را فراهم کنند. نجفی‌منش؛ با بیان اینکه ما همچون «مثل مرغی هستیم که در عروسی و عزا باید حضور داشته باشد»، تولیدکننده همیشه درگیر است، اظهار کرد: همان‌طور که همیشه در اعلام چالش‌های جدی صنعت قطعه‌سازی در جلسات و مصاحبه‌ها گفته‌ایم، ما یک درخواست مشخص داریم و آن هم مدیریت و اصلاح قیمت‌گذاری در این صنعت است. اگر قیمت‌گذاری اصلاح نشود، بعید می‌دانم که تولیدکنندگان بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند. حتی اگر این فعالیت توسط واحدهای دولتی هم انجام شود، در شرایط فعلی زیان‌ده خواهد بود. وی مهم‌‌ترین چالش امروز صنعت خودرو را قیمت‌گذاری دستوری دانسته و تصریح کرد: اصلی‌‌ترین چالش ما که نیاز به فوریت دارد، اصلاح مکانیزم قیمت‌گذاری در این صنعت است. امیدوارم مسئولان با جدیت به این موضوع ورود کرده و راهکاری برای آن بیابند. این فعال صنعت قطعه کشور، در بخش دیگری از صحبت‌های خود به لزوم ایجاد شرایط مناسب برای فعالان صنعتی اشاره و اظهار کرد: بار‌ها گفته‌ایم که باید مسیر فعالیت برای صنعتگر هموار و تسهیل شود. اگر قطعه‌ساز ما احساس کند که کارش ارزش دارد و مورد حمایت قرار می‌گیرد، من به شما قول می‌دهم که علی‌رغم همه مشکلات، این صنعت در خدمت کشور خواهد بود و از پس مشکلات برمی‌آید. رئیس انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازی کشور، به لزوم همراهی همگانی برای عبور از چالش‌‌ها تأکید کرد. در ادامه این همایش، رضا رضایی؛ عضو هیئت‌مدیره انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازی کشور، در این همایش صنعت خودرو را یکی از صنایع استراتژیک و پیشرو در جهان توصیف کرد که در پیوندی تنگاتنگ با فناوری‌های نوین از جمله هوش‌مصنوعی، به پیشرفت‌های گسترده‌ای دست یافته است. وی ضمن اشاره به وسعت این صنعت در سطح جهانی، خاطرنشان کرد: صنعت خودرو با گردش مالی حدود ۳۵۰۰ میلیارد دلار و صادرات ۱۹۰۰ میلیارد دلاری بین کشورها، یکی از بزرگ‌‌ترین زنجیره‌های تأمین در دنیاست. همچنین پس از فناوری اطلاعات و داروسازی، بیش‌ترین سهم را در سرمایه‌گذاری در بخش تحقیق و توسعه دارد. این صنعت در حوزه تکنولوژی، پرورش نیروی انسانی کارآمد و تولید مدیران هوشمند، نقش برجسته‌ای دارد؛ کشورهایی نظیر ترکیه با اصلاح زیرساخت‌‌ها و نگاه راهبردی، توانسته‌اند تنها با تکیه بر همین صنعت، سهم بالایی در صادرات غیرنفتی خود داشته باشند. این فعالان صنعت قطعه‌سازی کشور، ضمن تأکید بر استعداد بالای نیروی انسانی ایرانی، اظهار کرد: بر‌اساس ارزیابی‌های جهانی، ایران چهارمین کشور جهان از نظر هوش و استعداد انسانی است؛ با چنین ظرفیتی، جای تعجب است که هنوز صنعت قطعه‌سازی و خودروسازی کشور با چالش‌های عمیق ساختاری و بی‌توجهی‌های سیاستی دست به‌گریبان است. وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود از بی‌توجهی به توان داخلی و دانش بومی در قطعه‌سازی انتقاد کرد و گفت: ما دارای زیرساخت‌های آزمایشگاهی، تحقیقاتی و دانش‌محور هستیم، اما این زیرساخت‌‌ها در حال فرسایش و از بین رفتن هستند. سیاست‌هایی مانند واردات خودروهای دست‌دوم، بدون توجه به تأثیر آن بر صنعت داخلی، راهبردی خطرناک است که می‌تواند ریشه تولید را بسوزاند. در حال‌حاضر قریب به ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار نفر در صنعت قطعه‌سازی مشغول به کارند، اما ناترازی‌‌ها و سیاست‌های نادرست، این سرمایه انسانی و اقتصادی را تهدید می‌کند. بنابراین لازم است تصمیم‌گیران کشور این صنعت را دریابند؛ صنعتی که از نظر فناوری، نوآوری و خلق ارزش، می‌تواند کشور را از بحران‌های اقتصادی خارج کند. عضو هیئت مدیره انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازی کشور، تأکید کرد: صنعت قطعه‌سازی نه‌تنها منبع دانش و تکنولوژی است، بلکه می‌تواند با هدایت درست، ستون فقرات توسعه اقتصادی کشور باشد و راه را برای پیاده‌سازی فناوری‌های نوین مانند، هوش‌مصنوعی و صنعت در کشور هموار کند. در ادامه این همایش امیرحسن کاکایی؛ رئیس هیئت‌مدیره دانشکده خودروی دانشگاه علم و صنعت ایران، نگاهی عمیق به شرایط جهانی و داخلی، از زوایای مختلف به بحران‌ها و تغییرات بنیادینی که آینده صنعت خودرو را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار خواهد داد، داشته و اظهار کرد: جهان با سرعتی بی‌سابقه در حال تغییر است. در دنیا و ایران تغییرات عمده‌ای رخ داده و آنچه با آن روبه‌رو هستیم، نه تنها بحران، بلکه تغییر پارادایم‌های کلان است. قواعد بازی دیگر همان قواعد سابق نیست و ما اگر همچنان با منطق قدیمی پیش برویم، نمی‌توانیم از پس چالش‌‌ها بربیاییم. وی ضمن ارائه تصویری از وضعیت جهانی، بحران‌های بین‌المللی را در سه دسته طبقه‌بندی کرد. تغییرات طبیعی و آثار رفتار نامناسب انسانی (نظیر آلودگی محیط‌زیست، گرمایش زمین و کمبود آب)، تغییرات پارادایمی در نظم اقتصادی و فناوری جهانی و بحران‌های ساختاری که بسیاری از کشور‌ها با مدیریت صحیح، از آن عبور می‌کنند، اما در ایران، مسیر کاملاً متفاوتی در پیش گرفته شده است. کاکایی؛ ضمن اشاره به تغییرات بزرگ در ساختار جهانی اقتصاد و صنعت خودرو، خاطرنشان کرد: ما زمانیکه دنیا سوار قطار جهانی‌سازی شد، پیاده شدیم! ؛ حال که جهان در حال پیاده‌شدن از این قطار است، ما تازه تصمیم گرفته‌ایم سوار شویم، آن هم با واردات و سیاست‌های اشتباه. این کارشناس صنعت خودرو کشور، بر نقش مخرب روزمرگی در سیاست‌گذاری‌‌ها تأکید کرد و افزود: ما به‌جای آنکه آینده‌نگر باشیم، غرق در روزمرگی هستیم. در حالی که قواعد بازی در دنیا عوض شده و مفاهیمی چون انرژی، حمل‌ونقل، فناوری و حتی زنجیره ارزش افزوده، به‌کلی دگرگون شده‌اند. رئیس هیئت‌مدیره دانشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت، ضمن اشاره به موج جدید فناوری‌های مخرب (Disruptive Technologies) اظهار کرد: این فناوری‌ها، ساختارهای پیشین را کاملاً از بین می‌برند، نه اینکه آن‌‌ها را بهبود ببخشند. ما در آستانه ورود به صنعت پنج و حتی شش هستیم، در حالی که هنوز صنعت چهار را درست نفهمیده‌ایم. سرعت توسعه فناوری‌هایی چون هوش مصنوعی، اینترنت‌اشیاؤ و رایانش کوانتومی است؛ تحولات تکنولوژیک با سرعتی رخ می‌دهند که تاریخ بشر مشابه آن را ندیده است و ما حقیقتاً با یک انقلاب تمام‌عیار فناورانه روبه‌رو هستیم. کاکایی؛ در تشریح بحران‌های داخلی کشور، تصریح کرد: از بحران‌های زیست‌محیطی، کمبود منابع انرژی، بحران‌های زیرساختی و تورم گرفته تا سیاست‌گذاری‌های ناپایدار و پوپولیستی، همه دست به دست هم داده‌اند تا اقتصاد ایران در موقعیتی شکننده قرار بگیرد. ما شاهد از بین رفتن روابط راهبردی اقتصادی هستیم و هنوز زیرساختی برای تعامل سازنده با جهان شکل نگرفته است. وی ضمن انتقاد از سیاست‌های دولت و مجلس در قبال واردات خودرو، گفت: در حالی که مونتاژکاری بیش از ۳۰۰ درصد رشد کرده، شرکت‌های تولیدی داخلی با زیان‌های انباشته قفل شده‌اند. به اسم رفاه، در حال تاراج منابع ملی هستیم. واردات خودروهای دست دوم، بدون برنامه، با سرعتی مثل لودر از روی صنعت داخلی عبور خواهد کرد. این کارشناس صنعت خودروی کشور، ضمن تأکید بر لزوم بازتعریف جایگاه قطعه‌سازی در ساختار صنعتی کشور، خاطرنشان کرد: با این روند، نمی‌توان انتظار داشت که قطعه‌سازی در ایران پابرجا بماند. باید مشخص شود جایگاه این صنعت کجاست، چه قوانینی از آن حمایت می‌کند و چگونه در برابر این همه بحران می‌تواند دوام بیاورد. وی همچنین از ناکامی در شکل‌گیری زیست‌بوم پایدار توسعه فناوری خودرو انتقاد کرده و گفت: پروژه‌های دانش‌بنیان، میزهای داخلی‌سازی، و وعده‌های فناورانه، اغلب بدون نتیجه ملموس باقی مانده‌اند. بدون پایه‌گذاری علمی و اجرایی درست، بحران‌ها روزبه‌روز عمیق‌تر می‌شوند.