پیشنهاد اختصاص سواحل مکران به منطقه بازیافت کشتی

پیشنهاد اختصاص سواحل مکران به منطقه بازیافت کشتی

ایجاد کارگروه خسارت‌های زیست‌محیطی دریایی، همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، همکاری با اتحادیه اروپا، مشارکت در تهیه ۳ سند دریایی از جمله فعالیت‌های معاونت محیط‌زیست دریایی در سال گذشته به شمار می‌رود.

معاون محیط‌زیست دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست در گفت‌و‌گو با مانا در خصوص عمده‌‌ترین اقدامات صورت گرفته در سال ۹۵ و اقدامات در دست انجام در سال جاری گفت: در سال گذشته از نظر ماهیت بیش‌تر در زمینه استراتژی‌های پایدار فعالیت کردیم و در حقیقت به دنبال فراهم کردن زمینه‌های تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری برای محیط‌زیست دریایی بودیم. همچنین در زمینه تهیه دستورالعمل‌های محیط‌زیست دریایی و ایجاد کارگروه‌های مهم بسیار فعال بودیم. برای مثال با توجه به کاهش نوسانات آب دریای خزر، کاهش سطح آب خلیج گرگان و نگرانی از خشک شدن تالاب میانکاله کارگروه ملی نجات خلیج گرگان و تالاب میانکاله را ایجاد کردیم.

 پروین فرشچی افزود: در زمینه خسارت‌های زیست‌محیطی به خصوص خسارت‌های مرتبط با محیط‌زیست دریایی و آلودگی نفتی متأثر از فعالیت‌ها و اقدامات کشورهای اطراف از طریق دفتر حقوقی ریاست جمهوری پیگیری‌های لازم صورت گرفت و کارگروه مربوط به خسارت‌های زیست‌محیطی دریایی با حضور نهادهای ذی‌نفع ایجاد شد تا در راستای این ساختار ملی بتوانیم غرامت خسارت‌های زیست‌محیطی را دریافت کنیم. براساس این ساختار، علاوه بر جبران خسارت می‌توانیم در راستای احیا و بازسازی گام‌برداریم.

همکاری‌های فرابخشی ارگان‌های دریایی

وی با اشاره به همکاری‌های مطلوب فرابخشی ارگان‌های دریایی اظهار ‌کرد: معاونت دریایی محیط‌زیست همکاری‌های خوبی را با سازمان شیلات و منطقه آزاد به خصوص در زمینه جزیره هندورابی و نظارت بر انتقال مرجان‌های آسیب دیده داشت.

وی تصریح‌کرد: همچنین همکاری‌های خوبی با جایکا (سازمان همکاری‌های بین‌المللی ژاپن) در زمینه حفاظت از جنگل‌های حرا صورت گرفت که این همکاری‌ها کماکان ادامه دارد.

فرشچی گفت: با توجه تمرکز برنامه ششم توسعه بر توسعه منطقه مکران مطالعات مربوط به پهنه بندی سواحل مکران به پایان رسید و فاز دوم پهنه‌بندی با تمرکز بر این موضوع که چه نوع صنایعی‌، با چه مقیاسی و در کدام نقطه مستقر شوند آغاز شد.

وی افزود: تجربه عسلویه نشان می‌دهد که توسعه بدون مطالعه، پهنه‌بندی و استقراریابی می‌تواند منجر به فاجعه زیست‌محیطی در منطقه مکران شود.

معاون محیط‌زیست دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به آغاز مطالعات اولیه طرح شناسنامه‌دار کردن جزایر گفت: متأسفانه به دلیل کمبود منابع مالی این طرح ادامه پیدا نکرد که امیدواریم در سال جاری به سرانجام برسد.

وی با تأکید بر اهمیت ارزش‌گذاری اقتصادی و زیست‌محیطی بر روی بخش‌های مختلف تصریح کرد: براساس ارزش‌گذاری‌ها مشخص می‌شود توسعه در ازای چه هزینه‌ای صورت می‌گیرد و در نتیجه راه برای تصمیم‌گیری هموار می‌شود. برای مثال درصدد ارزش‌گذاری اقتصادی خاک جزیره هرمز به عنوان بخشی از میراث ملی هستیم، زیرا ممکن است به این نتیجه برسیم که از نظر منافع ملی تصمیم درست عدم استخراج خاک این جزیره باشد. خاک جزیره هرمز از جمله با ارزش‌‌ترین و زیبا‌ترین خاک‌های دنیا است و می‌تواند برای تمام مردم دنیا از نظر گردشگری جذاب باشد.

وی در ادامه با اشاره به سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته برای مدیریت مواد زائد جامد، گفت: با توجه به کمرنگ شدن آثار تحریم‌ها پس از برجام توانستیم با اتحادیه اروپا مذاکراتی را برای سرمایه‌گذاری در زمینه مدیریت مواد زائد جامد آغاز کنیم که استان گیلان به عنوان منطقه پایلوت انتخاب شده است و در صورت موفقیت‌آمیز بودن به عنوان یک صنعت اقتصادی در سایر استان‌ها نیز اجرا خواهد شد.

فرشچی افزود: محیط‌زیست دریایی در سال گذشته ۱۳ پروژه پژوهشی در زمینه‌های مختلف از جمله آلودگی‌های سواحل، دلایل ازدیاد جمعیت توتیان دریایی، کشند سرخ، مرجان‌ها و… انجام داده است.

وی با اشاره به اهمیت مستند‌سازی و ضعف کشور در این زمینه خاطرنشان کرد: این امر می‌تواند با کمک سازمان شیلات ایران، سازمان بنادر و دریانوردی و نیروی دریایی ارتش انجام شود. زیرا منشأ برخی از مشکلات زیست‌محیطی فرامرزی است که بدون مستند‌سازی نمی‌توان اقدامات منطقه‌ای و بین‌المللی انجام داد. در این خصوص فعالیت‌هایی با استان‌های ساحلی در دست انجام است.

وی ادامه ‌داد: همچنین در سال گذشته پس از برگزاری جلسات بسیار پیچیده با جایکا برنامه جامع مدیریت محیط‌زیست در استان هرمزگان به عنوان پایلوت آغاز شد.

فعالیت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی

معاون محیط‌زیست دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست در خصوص همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی گفت: در حال حاضر با سازمان منطقه‌ای حفاظت از محیط‌زیست دریایی (راپمی) به دلیل مسایل سیاسی حاکم بر منطقه فعالیت چندانی نداریم که امیدواریم با حل مسایل سیاسی از محیط‌زیست به عنوان یک سکو برای همکاری‌های منطقه‌ای و صلح و دوستی استفاده شود.

فرشچی با بیان این‌که طی ۵ سال آینده بخش عظیمی از توسعه در استان‌های ساحلی اتفاق خواهد افتاد، گفت: شناسایی تکنولوژی‌های مناسب محیط‌زیست در سراسر دنیا دارای اهمیت است و در این خصوص شناسایی تکنولوژی مناسب در مورد آب شیرین‌کن‌‌ها و بازیافت کشتی‌‌ها در اولویت است.

 حیاط خلوت زباله کشورهای همسایه نباشیم

وی با اشاره به تعداد بالای کشتی‌های مغروقه و فرسوده و تقاضاهای بسیار برای بازیافت کشتی افزود: در این خصوص توجیه پذیر بودن این صنعت از بعد حفاظت از محیط‌زیست‌، منافع ملی و ارزش اقتصادی باید مورد توجه قرار گیرد.

وی ادامه ‌داد: با توجه به تجربه دنیا این صنعت بسیار کثیف است به همین دلیل کشورهای ساحلی به فکر ایجاد آن نیستند و از میان حدود ۱۸۰ کشور ساحلی، تنها ۵ یا ۶ منطقه بازیافت کشتی در دنیا وجود دارد. بنابراین ما باید دقت کنیم تا حیاط خلوت زباله کشورهای همسایه نباشیم.

فرشچی اظهار‌ کرد: براساس تصمیمات کارگروه ویژه بازیافت کشتی در دریای خزر و خلیج‌فارس به هیچ عنوان کارخانه بازیافت کشتی ایجاد نخواهد شد و اگر زمانی براساس منافع ملی تصمیم به ایجاد یک کارخانه بازیافت کشتی گرفته شود باید در شرقی‌‌ترین قسمت دریای عمان احداث شود که با توجه به این‌که برخی از کشور‌ها مانند پاکستان با نیروی انسانی بسیار ارزان و عدم توجه به مسایل زیست‌محیطی با هزینه کم‌تری می‌توانند بازیافت کشتی‌‌ها را انجام دهد موضوع رقابتی بودن این صنعت با این کشور‌ها اهمیت پیدا می‌کند.

وی خاطرنشان‌ کرد: در کارگروه بازیافت کشتی اختصاص بخشی از مکران به صنعت بازیافت کشتی پیشنهاد شده است. اما منطقه پیشنهادی براساس مطالعه انتخاب نشده و هیچ تصمیمی در این زمینه نباید بدون انجام مطالعات استقراریابی و اثرات زیست‌محیطی استراتژیک گرفته شود.

لزوم اجرایی کردن ۳ سند دریایی

فرشچی با اشاره به اهمیت اجرایی کردن ۳ سند توسعه فناوری دریایی، سند گردشگری دریایی و سند توسعه دریایی افزود: این ۳ سند با همکاری و هماهنگی کلیه ارگان‌های دریایی و طی جلسات کارشناسی بسیار نهایی شده است که لازم است به عنوان دستاوردهای مهم کشور و دولت هرچه زودتر از سوی دولت ابلاغ شود.

 

معاون محیط‌زیست دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست‌ در پایان گفت: با توجه به محدودیت در چند مؤلفه مهم مانند زمان، نیروی انسانی، تجهیزات و منابع مالی ما نتوانستیم طبق برنامه‌ریزی‌‌ها به نتیجه برسیم اما از جمله مهم‌ترین اقدامات صورت گرفته در سال ۹۵ همکاری‌های فرابخشی و حضور فعال در فعالیت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی بوده است. در مجموع در سال ۹۵ به برخی از اهداف دست پیدا کردیم و دستیابی به برخی از اهداف هم به دلیل موانع موجود طولانی‌تر شد.