تنها ۳۷ درصد آب قابل‌ِ استحصال کشور امکان برداشت دارد

رئیس مؤسسه تحقیقات آب کشور، با اشاره به برداشت ۹۲ درصدی از منابع آب قابل ‌استحصال کشور، گفت: از ۴۰۰ میلیارد مترمکعب آب ورودی به کشور، تنها ۳۷ درصد آن قابل برداشت است. به گزارش مناقصه‌مزایده، محمدرضا کاویان‌پور؛ در مراسم افتتاح نخستین مدرسه فصلی شرکت آب منطقه‌ای اصفهان، با اشاره به داده‌های جهانی درخصوص تأثیرات گرمایش زمین و وضعیت بحرانی منابع آبی کشور، اظهار کرد: دمای کره‌زمین در سال ۲۰۲۴ به رکورد تاریخی ۱٫۵ درجه سانتی‌گراد رسیده و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۹، دمای جهانی بین ۱٫۲ تا ۱٫۵ درجه بالاتر از دوره ۱۸۵۰-۱۹۰۰ باشد که این امر چهار سالِ آینده را به گرم‌‌ترین سال‌های تاریخ زمین تبدیل خواهد کرد. وی با استناد به گزارش سازمان هواشناسی جهانی، افزود: از دهه ۱۹۸۰، شتاب افزایش دما در جهان و ایران شدت گرفته و در سال ۲۰۲۳، جهان به آستانه ۱٫۵درجه‌ای که برای پایان قرن پیش‌بینی شده بود، رسیده است و بر همین اساس کشورمان در افق ۲۱۰۰ ممکن است افزایش دمایی بین سه تا شش درجه سلسیوس را تجربه کند. رئیس مرکز تحقیقات آب کشور، با بیان اینکه ایران از سال ۲۰۰۰ میلادی شاهد افزایش دما بوده و در سال ۲۰۲۴ دمای زمستان در استان اصفهان یک درجه افزایش یافته است، گفت: در تابستان و بهار گذشته نیز دمای این استان به‌طور میانگین ۱٫۳درجه بالاتر از میانگین تاریخی بوده است. کاویان‌پور؛ با اشاره به کاهش ۴۰ درصدی بارش‌‌ها در سال آبی جاری تا ۱۵ خرداد ماه، ابراز کرد: ایران در کمربند خشک کره‌زمین قرار دارد و کاهش بارش‌‌ها همراه با افزایش ۲۰ درصدی تبخیر، منابع آبی کشور را به شدت تحت فشار قرار داده است. به گفته وی، این وضعیت در حوضه‌های آبی کلیدی مانند کارون، کرخه و زاینده‌رود مشهود است که علاوه بر تأمین آب، تولید انرژی برق‌آبی را نیز تحت‌تأثیر قرار داده‌اند. کاویان‌پور؛ به وضعیت دریای خزر اشاره کرد و گفت: تراز آب دریای خزر به حداقل میزان در سال‌های اخیر رسیده و پیش‌بینی می‌شود طی سه تا چهار سال آینده، بنادر، شیلات و تأسیسات آب‌شیرین‌کن مناطق شمالی با مشکلات جدی مواجه شوند. رئیس مرکز تحقیقات آب کشور، همچنین به حادثه سد کرج در سال ۱۴۰۱ اشاره کرد که در آن، بارش سنگین و رانش زمین باعث انسداد دهانه خروجی سد شد و تأمین آب ۲۵ درصد جمعیت تهران را مختل کرد. رئیس مؤسسه تحقیقات آب کشور، با اشاره به برداشت ۹۲ درصدی از منابع آب قابل استحصال کشور، گفت: از ۴۰۰ میلیارد مترمکعب آب ورودی به کشور، تنها ۳۷ درصد به آب قابل برداشت تبدیل می‌شود که این میزان به دلیل برداشت بی‌رویه، تعادل منابع آبی را بر هم زده است. کاویان‌پور؛ افزود: تولیدات کشاورزی از ۳۵ میلیون تن در سال ۱۳۶۲ به ۱۰۰ تا ۱۱۰ میلیون تن رسیده، اما ۵۰ درصد این تولیدات در بخش‌هایی غیرمرتبط با امنیت غذایی صرف می‌شود. رئیس مؤسسه تحقیقات آب کشور، به کاهش یخچال‌های طبیعی در مناطق زاگرس و البرز اشاره کرد و گفت: ۴۷ درصد از یخچال‌های زاگرس از جمله زردکوه طی دهه‌های اخیر کاهش یافته‌اند. وی همچنین به بدهی ۱۴۹ میلیارد مترمکعبی به مخازن آب زیرزمینی طی ۶۰ سال گذشته اشاره و خاطرنشان کرد: این وضعیت ۴۲۸ دشت از ۶۰۹ دشت کشور را در وضعیت بحرانی قرار داده است. کاویان‌پور؛ با اشاره به موج مهاجرت ناشی از تنش آبی، خواستار مدیریت یکپارچه منابع آبی از طریق شورای عالی آب شد و تأکید کرد: بخش کشاورزی که بیش از ۸۰ درصد منابع آبی را مصرف می‌کند باید بهره‌وری خود را افزایش دهد ضمن اینکه همکاری همه بخش‌‌ها و مشارکت مردم برای جلوگیری از فاجعه زیست‌محیطی ضروری است. وی با بیان اینکه وزارت نیرو به‌تنهایی نمی‌تواند پاسخگوی بحران آب باشد و نیاز به همکاری همه بخش‌‌ها و مشارکت مردم است، از نسل جوان خواست تا با آینده‌پژوهی و استفاده از روش‌های نوین، به مدیریت پایدار منابع آبی کمک کنند تا از فاجعه زیست‌محیطی جلوگیری شود.