به بهانه تنش آبی و تابستان گرم

در انتظار آب ….!

معصومه براتی- هنوز تابستان از راه نیامده نگرانی‌ها درباره کمبود آب در سراسر کشورمان تشدید شده است. به گفته مسئولان کشورمان، امسال پنجمین سال خشکسالی پیاپی در کشورمان است. شرایطی که باعث شده تا هشدار‌ها درباره کمبود آب در سراسر کشورمان شنیده شود. بنابر گزارش‌ها همچنان نزدیک به ۹۰ درصد آب کشور در بخش کشاورزی […]

معصومه براتی- هنوز تابستان از راه نیامده نگرانی‌ها درباره کمبود آب در سراسر کشورمان تشدید شده است. به گفته مسئولان کشورمان، امسال پنجمین سال خشکسالی پیاپی در کشورمان است. شرایطی که باعث شده تا هشدار‌ها درباره کمبود آب در سراسر کشورمان شنیده شود. بنابر گزارش‌ها همچنان نزدیک به ۹۰ درصد آب کشور در بخش کشاورزی مصرف می‌شود و تنها ۱۰ درصد آن به دیگر بخش‌ها، همچون بخش‌های صنعتی و خانگی تعلق دارد! حال با توجه به اینکه کشاورزی شغل بسیاری از مردم است، کاهش سهمیه آب کشاورزی به معنای نابودی زندگی بسیاری خواهد شد. حال دولت برای مدیریت آب دو راه پیش‌رو دارد؛ اول آنکه از مردم بخواهد با صرفه‌جویی، آب مصرفی را مدیریت کنند و دیگر آنکه آب وارد کند. درباره راه اول همان‌طور که گفته شد مصرف آب خانگی در کشور کمتر از هفت‌درصد کل مصرف آب در کشور است و بنابر گزارش‌ها مصرف آب خانگی در کشورمان آنچنان با استانداردهای منطقه‌ای فاصله ندارد و بنابراین دولت تنها می‌تواند مشترکین پُرمصرف را با جریمه‌های سنگین مواجه کند. درباره راه دوم، اما واردات آب از دیگر کشور‌ها علاوه بر اینکه هزینه‌های ارزی بسیاری را در پی خواهد داشت، عملیات انتقال نیز دارای مصائب بسیاری خواهد بود و این در شرایطی است که بسیاری از کشورهای همسایه نیز دارای تنش آبی هستند. بنابراین دو دریای شمال و جنوب تنها راهکارهای واردات آب به کشورمان هستند. در واقع سال‌هاست که درباره آب‌کِشی به ایران بحث می‌شود؛ از انتقال آب خزر به سمنان گرفته تا انتقال آب دریای عمان به اصفهان و دیگر شهرهای جنوبی! درباره دریای خزر باید گفت که این دریا چند سالی است که با کاهش سطح تراز مواجه است و به عبارتی بهتر موجودیت آن به‌واسطه عواملی همچون کاهش ورود آب رودخانه ولگا در روسیه که۹۰ درصد ورود آب دریای خزر را برعهده داشت، مواجه است! از سوی دیگر، باقی کشورهای منطقه نیز با ساخت سدهای متعدد باعث کاهش سطح آب این دریای بزرگ شده‌اند به شکلی که بسیاری از کارشناسان می‌گویند امکان خشک شدن بخش اعظمی از این دریا تا ۲۵ سال آینده وجود دارد! درباره انتقال آب از دریای عمان نیز سال‌هاست بحث و گفتگو می‌شود اما در عمل تاکنون موفقیت خاصی به دست نیامده است.

انتقال آب از دریای خزر و عمان به کجا رسید؟

در همین رابطه، احمدرضا لاهیجان‌زاده؛ معاون محیط‌زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست، چنین می‌گوید: سازمان حفاظت محیط‌زیست حدود چهار تا پنج سال پیش نسبت به انتقال آب به مرکز ایران هشدار داده بود. خلیج‌فارس یک دریای نیمه‌بسته است که تنها راه تبادل آبی آن از طریق تنگه‌هرمز و دریای عمان است، آن هم با گردش آب حدوداً هفت‌ساله؛ بنابراین ظرفیت زیستی آن محدود است و باید از اجرای پروژه‌های بزرگ‌مقیاس آب‌شیرین‌کن در این منطقه پرهیز شود. روند کاهش سطح آب دریای خزر نیز از سال ۱۹۹۵ میلادی آغاز شده و تا سال ۲۰۲۱، کاهش سالانه سطح آب دریا به‌طور متوسط بین شش تا هفت سانتی‌متر بوده است. اما از سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴، این روند شدت گرفته و میزان کاهش سطح آب به حدود ۲۰ سانتی‌متر در سال رسیده است که عدد قابل‌توجهی است.

تنش آبی در کشور

حال و در حالی که کمتر از دو هفته به فرارسیدن فصل تابستان باقی مانده است، گزارش‌ها از تنش آبی در استان‌های کشور خبر می‌دهند. در همین رابطه، دیروز (دوشنبه) عیسی بزرگ‌زاده؛ سخنگوی صنعت آب کشور، گفت: اکنون ۲۴ استان و ۴۳ شهر کشور درگیر تنش آبی هستند!