چالش شعار معدن جای نفت؛ تحریم‌ها و وعده‌ها!

میترا براتی- ایران کشوری ثروتمند با الطاف خاص الهی است؛ زیر زمین کشورمان سرشار از نفت و گاز و معادن است تا واقعاً نام خاک زرخیز به کشورمان بیاید. همین خاک زرخیز باعث شده تا ایران از نظر ثروت‌های ملی در ردیف پنجم کشور ثروتمند جهان قرار گیرد. داخل این خاک زرخیز در حدود ۱۲۰ سال قبل، یکی از ارزشمند‌ترین ماده‌های جهان یعنی نفت کشف شد و باعث شد تا ایران در زمره یکی از ثروتمند‌ترین کشورهای جهان قرار گیرد. نفتی که طی دهه‌ها اصلی‌‌ترین ستون توسعه کشورمان بوده است. این ماده حیاتی و شگفت‌انگیز طی دهه‌های اخیر به‌واسطه تحریم‌ها، عایدی کمتری برای کشورمان در پی داشته است به حدی که به قول همتی؛ وزیر اسبق اقتصاد، تنها طی یک دهه اخیر ۴۰۰ میلیارد دلار از درآمدهای کشورمان کاهش یافته است. برای بزرگی این رقم همین بس که طبق گفته همتی؛ کل بدهی‌های وزارت نیرو را می‌شد با دومیلیارد دلار از ۴۰۰ میلیارد دلار تحریمی پرداخت کرد!

نقش معدن در توسعه

از نفت که بگذریم به معادن می‌رسیم؛ منبع ارزشمند دیگری که می‌تواند موتور توسعه کشورمان باشد، زیرا طبق برآورد‌ها هفت‌درصد از کل مواد معدنی جهان در این خاک زرخیز قرار دارد. ارزش ذخاير معدني شناسايي‌شده كشورمان، افزون بر ۷۷۰ ميليارد دلار برآورد شده است. در واقع ایران سرشار از انواع منابع زیرزمین و مس و طلا و معادن فیروزه است که هر کدام از این منابع در نوع خود بی‌نظیر است. ثروت‌هایی خدادادی که اگر به شیوه درست و استاندارد مورد بهره‌برداری قرار گیرد، می‌تواند مردم را از فقر و بدبختی نجات دهد. معادنی که فقط صادر می‌شود و هیچگونه تخصص و نظارتی در آن جود ندارد. کشوری با معدن روی که می‌تواند بهترین ارز و ثروت را با خود به همراه داشته باشد. منابع مس سرچشمه که بیش‌ترین مس خاورمیانه را در خود جای داده است. ايران از نظر ذخاير معدني جزء ۱۰ كشور برتر دنياست، اين مهم مبين تأثير معادن در اقتصاد و صادرات كشور است. محدوده‌هاي معدني با ۱۳۰ ميليون هكتار مساحت، هشت درصد از مساحت كل كشور را شامل مي‌شود. ايران از نظر ذخایر مس، سُرب، روي، گنبد نمك (شامل ذخایر نمك، گچ، گوگرد، آهن، مس، اورانيوم)، درياچه نمك (شامل ذخایر سولفات، سديم، پتاس، منيزيم، ليتيوم)، ذخاير گچ، فولاد، آلومينيوم و سنگ‌‌هاي تزييني در صدر برترين‌ها كشورهاي جهان است.

معدن جای نفت

بار‌ها و در دولت‌های مختلف صحبت از جایگزینی معدن با نفت شده است، اما در عمل به‌واسطه تحریم‌های سنگین با مشکل مواجه هستیم و در عمل تنها شعار معدن به جای نفت بر جای مانده است اما همچنان مسئولان معتقد هستند که معدن می‌تواند جایگزین نفت باشند. در همین رابطه، چندی پیش وجیه‌ا… جعفری؛ معاون امور معادن و صنایع‌معدنی وزیر صنعت، معدن و تجارت، گفت: با توجه به ذخایر غنی معدنی کشورمان، این بخش می‌تواند به کاهش وابستگی به نفت کمک کند. گفتنی است؛ دولت چهاردهم نیز همچون دیگر دولت‌ها به دنبال تحقق شعار معدن جای نفت است. در همین رابطه، محمدرضا عارف؛ معاون اول رئیس‌جمهور در جلسه شورای معاونین سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع‌معدنی ایران، با اشاره به اهمیت سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع‌معدنی در افزایش تولید ناخالص داخلی کشور، تأکید کرد: دولت چهاردهم به دنبال اجرای راهبرد جایگزینی معدن به جای نفت در اقتصاد کشور است.