تالاب شیمبار در ۱۰۰ کیلومتری شهرستان مسجدسلیمان یکی از مناطق بکر زیست‌محیطی و گردشگری خوزستان است که کشاورزی و تراکم زباله‌ها به شدت حیات آن را تهدید می‌کند. به گزارش مهر یکی از عواملی که سبب می‌شود معضلات زیست‌محیطی سریع‌تر برطرف شوند به میدان آمدن سازمان‌های مردم نهاد در این عرصه است. بر همین […]
تالاب شیمبار در ۱۰۰ کیلومتری شهرستان مسجدسلیمان یکی از مناطق بکر زیست‌محیطی و گردشگری خوزستان است که کشاورزی و تراکم زباله‌ها به شدت حیات آن را تهدید می‌کند.
به گزارش مهر یکی از عواملی که سبب می‌شود معضلات زیست‌محیطی سریع‌تر برطرف شوند به میدان آمدن سازمان‌های مردم نهاد در این عرصه است. بر همین اساس سازمان حفاظت از محیط‌زیست، کارگروه‌هایی متشکل از مردم و سمن‌ها برای احیای تالاب‌های خوزستان تشکیل داد و تفاهم‌نامه‌ای با سازمان آب و برق خوزستان امضا کرد تا از ظرفیت مردمی برای نزدیک شدن به هدفش استفاده کند.
اما حضور نیافتن مدیرکل حفاظت از محیط‌زیست خوزستان در گردهمایی فعالان محیط‌زیست که در دیدار از تالاب شیمبار تشکیل شد، فعالان محیط‌زیستی را نسبت به جدیت این اداره در جلوگیری از تخریب محیط‌زیست دچار تردید کرد. این گردهمایی در ۲۱ اسفندماه سال گذشته در ادامه سلسله گردهماییها در تالاب‌های خوزستان به میزبانی انجمن نگین زاگرس برگزار شد.
تالاب شیمبار در منطقه حفاظت شده شیمبار در امتداد رشته کوه‌های زاگرس جای دارد. این تالاب به دلیل قرار گرفتن در بلندی‌های استان خوزستان متأثر از آب و هوای کوهستان بوده و دارای آب و هوایی معتدل و بارش فراوان باران به ویژه در پاییز و زمستان است. طبیعت جنگلی و گونه غالب درختی منطقه، بلوط ایرانی بوده هر چند گوناگونی زیستی گیاهان تالاب از مهم‌ترین ویژگی‌های آن به شمار می‌رود ولی پوشش غالب منطقه گونه‌های درختچه‌ای جاز یا بنگله است که سازگاری خوبی با محیط دارند.
از گونه‌های جانوری در منطقه می‌توان حیواناتی مثل گرگ، شغال، روباه و خرس را نام برد. همچنین گونه‌های بسیاری از پرندگان مانند پلیکان، چلچله، کشیمیان و … در این تالاب زندگی می‌کنند.
منطقه شیمبار در ۱۰۰ کیلومتری شمال مسجدسلیمان و در دره‌های عمیق زاگرس واقع شده است، این منطقه بیش از ۵۰ هزار هکتار مساحت دارد. منطقه شیمبار با ترکیب منسجم، شرایط آب و هوایی مناسب و ترکیب ویژه درختان و درختچه‌ها از ارزش توریستی بالایی برخوردار است.
این منطقه با پوشش جنگلی مناسب و مناظر جذاب و دیدنی توسط کوه‌های بلند و بعضاً برفگیر واقع در دره مشترک کوه‌های دلا، تاراز و منار محصور شده است هرچند تنوع زیستی گیاهی از مهم‌ترین شاخص‌های این منطقه بوده اما پوشش عمده و غالب آن، گونه درختچه‌ای جاز یا بنگله است که با محیط خود دارای سازگاری قابل توجهی است.
ساخت و ساز در حریم تالاب شیمبار
در میان درختان بلوطی که با فاصله کم روی تپه‌ای ردیف شده‌اند، ساختمان‌های سیمانی ساخته شده برای هدف‌های مختلف، نگرانی را از ادامه ساخت و ساز در حریم تالاب شیمبار افزایش داده است هر چند دادگستری حکم تخریب آن‌ها را صادر کرده اما تاکنون اقدام عملی انجام نشده است. در پاسگاه محیط‌بانی اندیکا همه فعالان گرد هم آمدند تا درباره محیط‌زیست منطقه‌ای که در آن قرار داشتند و دیگر مسایل محیط‌زیستی استان به تبادل نظر بپردازند.
مدیرعامل شبکه‌های محیط‌زیستی خوزستان نیز با اشاره به ضرورت حضور مردم محلی برای نجات محیط‌زیست تصریح‌کرد: طرح گسترش کشاورزی در این منطقه آسیب جدی به محیط‌زیست وارد کرده است. ساخت و ساز‌ها نیز در حریم تالاب شیمبار قانون‌شکنی است و باید متوقف شود.
هژیر کیانی با اشاره به اظهارات مسؤولان درباره تأثیر تغییر اقلیم بر ایجاد معضلات محیط‌زیستی گفت: این یک ترفند و شانه خالی کردن از مدیریت نادرستی است که باعث نابودی محیط‌زیست این استان شده است.
وی، گردهماییها در تالاب شیمبار و سایر تالاب‌های استان را مهم دانست و بیان کرد: لازم است هر یک از انجمن‌ها به فرماندار شهرهای مختلف نامه بنویسند و خواهان اقدامی شوند که منطقه حفاظت شده از آسیب بیش‌تر در امان بماند.
این فعال محیط‌زیست، ورود قوه قضاییه را در این پرونده ضروری دانست و اظهار‌کرد: حذف هزینه دادرسی در پرونده‌های محیط‌زیستی یک اقدام مثبت و رو به جلو برای کنترل تخلفات است.
وی در پایان وضعیت تالاب شادگان را نیز بحرانی توصیف کرد و افزود: اگر چاره اساسی اندیشیده نشود تالاب شادگان نیز تبدیل به دریاچه ارومیه دیگری می‌شود.
توقف سدسازی اولویت کاری فعالان محیط زیستی
مدیرعامل انجمن محیط‌زیست و منابع طبیعی خوزستان نیز با تأکید بر جلوگیری از سدسازی‌های بی‌رویه و انتقال آب به عنوان مهم‌ترین هدف برای فعالان گفت: انجمن‌های مردم نهاد ضروری است بیش‌ترین انرژی و توان خود را روی توقف ساخت سد و طرح‌های انتقال آب بگذارند.
خالد ربیعی افزود: برخلاف آن‌چه مد نظر دولت است که می‌خواهد فعالیت‌های محیط‌زیستی را بیش‌تر به سمت کاشت درخت و بحث آموزش ببرد، باید در جهتی حرکت کرد که سیاست‌هایی که بر مبنای توسعه پایدار نیست را نقد کرد.
وی، بیش‌ترین آسیبی که به محیط‌زیست وارد شده را حاصل مدیریت دولت‌ها در دوران مختلف دانست و تصریح کرد: بسیاری از مردم هنوز از خطرات سدسازی که در نزدیک محل سکونت آن‌ها ساخته می‌شود خبر ندارند و به آن به چشم اقدامی مثبت برای ایجاد اشتغال و توسعه می‌نگرند که در این زمینه باید آگاه‌سازی کرد.
میراث فرهنگی مقصر اصلی در انباشته شدن زباله
با نگاهی به تالاب شیمبار که جاذبه گردشگری دارد، اولین چشم‌انداز در چشم هر بیننده زباله‌هایی است که در اطراف آن ریخته شده و هیچ متولی تاکنون وظیفه جمع‌آوری آن را به عهده نگرفته است.
رییس پاسگاه محیط‌بانی اندیکا در این باره توضیح داد: میراث فرهنگی مقصر اصلی در انباشته شدن زباله‌ها در محدوده تالاب‌ها است. این سازمان با ساختن آلاچیق در اطراف تالاب، مسؤولیتی برای جمع‌آوری زباله‌های کسانی که در آلاچیق‌ها مستقر می‌شوند بر عهده نگرفته است.
وحید شالویی با بیان این‌که به مناسبت عید نوروز، پیمانکاری برای جمع‌آوری زباله استخدام می‌شود، افزود: همکاری همه ارگان‌ها برای حفاظت از تالاب شیمبار لازم است، اداره کل حفاظت از محیط‌زیست استان نیز باید اهمیت بیش‌تری به اینجا بدهد.
وی درباره تخلفات مردمی که دست به‌کار کشاورزی در این منطقه می‌زنند، گفت: برای مردمی که در اینجا پراکنده هستند جایگاهی مشخص شود. وقتی جاده، آب و برق در اختیار آن‌ها قرار گرفته است تا دست به تغییر کاربری زمین‌ها بزنند و کار کشاورزی در محوطه حفاظت شده انجام دهند دیگر کاری از ما ساخته نیست و نمی‌توانیم از فعالیت آن‌ها جلوگیری کنیم.
شالویی با انتقاد از رویکرد مسؤولان استانی نسبت به تالاب شیمبار گفت: کسی به اینجا اهمیت نمی‌دهد. برای محافظت از منطقه‌ای با وسعت ۵۴ هزار هکتار تنها دو محیط‌بان، ۳ سرباز و یک کارشناس تعیین شده است.
شالویی در رابطه با تغییر کاربری اراضی در این منطقه حفاظت شده گفت: در زمان گذشته مردم محلی اینجا به شیوه عشایری زندگی می‌کردند و معیشت آن‌ها بر مبنای دامداری بود اما در حال حاضر یک‌جانشین شده‌اند و زمین‌های این منطقه حفاظت شده را برای کشاورزی استفاده می‌کنند.
خوزستان در سال‌های اخیر در حالی به سمت بیابانی شدن و درگیر شدن بیش‌تر با پدیده بسیار مخرب گرد و غبار یا همان ریزگرد‌ها پیش می‌رود که نگهداری و حفظ همین عرصه‌های تالابی و جنگلی مثل شیمبار باید بیش‌تر مورد توجه قرار بگیرد تا مبادا چنین عرصه‌های منابع طبیعی و بکری نیز به کانون‌های مولد گرد و غبار تبدیل شوند.
—————————————-
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.