مطالعه و بررسی یک پروژه PPP در آلمان

مطالعه و بررسی یک پروژه PPP در آلمان

موضوع مورد مطالعه: «مدارس فرانکفورت»

مقدمه

شهر فرانکفورت مجموعه‌ای متشکل از ۴ مدرسه که در حال حاضر –زمان نگارش مقاله- عملیاتی (در حال کار) هستند را به مناقصه گذاشته است.

این قرارداد شامل: نقشه‌کشی، طراحی، ساخت، تأمین مالی و امورفنی و نگهداری ساختمان و تأسیسات می‌باشد.

این مطالعه موردی پروژه مدرسه PPP فرانکفورت را توصیف و تجزیه و تحلیل می‌نماید، که در واقع بیانگر یک نمونه پروژه PPP در کشور آلمان است و در واقع این پروژه و درس‌های آموخته شده از پروژه‌های آتی PPP در آلمان و کشورهای دیگر را معرفی می‌کند.

مدارس تمرکز اصلی فعالیت‌های PPP در آلمان به حساب می‌آیند چرا که هنوز نیاز به سرمایه‌گذاری‌های فراوان و کلان احساس می‌شود، بودجه‌های دولتی محدودی وجود دارد و مزایای عمده‌ای در استفاده از مدل PPP برای سرمایه‌گذاری‌های بخش دولتی در ساختار زیربنایی، املاک و خدمات نهفته است.

چارچوب شرایط برای مدارس PPP در (Hesse)

به خاطر ساختار فدرالیِ جمهوری فدرال آلمان، سطوح فدرالی، استانی و شهری یا شرایط چارچوبی متفاوت از قبیل بودجه، مالیات‌ها و تصویب دستورالعمل‌ها وجود دارد.

برای پروژه‌های شهری از قبیل مدارس شهرک‌ها، شهر‌ها یا دارایی‌ها و ساختمان‌های خود شهرداری، دانش‌آموزان اختصاص یافته به مدارس مقاطع مختلف (مثلاً ابتدایی/راهنمایی و متوسطه و هنرستان) و خود مدارس خاص را تحت تصدی دارند.

آن‌ها ملزم به تهیه و تأمین ظرفیت‌های مناسب برای انواع مدل‌های خدمات می‌باشند.

آن‌ها به عبارتی مسؤول مدیریت خدمات شامل تمیزی فوری، نگهداری، عملیاتی ماندن امکانات، تأمین و دفع هستند.

به عبارتی دیگر بر امور کارکنان از قبیل اختصاص معلمین، مدیریت و اجرا، یا نگهداری تحت بودجه‌شان استقلال و خودگردانی دارند. استان هِس متصدی برنامه آموزش بوده و فراهم‌کننده پروژه‌هایی جهانی و کمک‌های مالی برای سرمایه‌گذاری در امورمحلی و شهری است که بایستی استفاده مناسبی از منابع پولی را به اثبات برسانند.

حقوق معلمین نیز در بودجه استانی منظور گردیده است. دولت فدرال سوبسید‌ها (یارانه‌های) دیگری را هم فراهم می‌کند از قبیل یارانه برای توسعه مدارس تمام وقت با مقاوم‌سازی ساختمان‌ها و تأسیساتی که کانون توجه شمالی بودجه‌ای دولت فدرال قرار دارند. چنین برنامه‌های بودجه‌ای می‌تواند ساختارهای مالی بلندمدت پروژه‌های PPP شامل شود. تحت شرایط قانونی چارچوب کاری اروپا، مسؤولین محلی می‌تواند پروژه‌ها را تحت عنوان PPP به مناقصه بگذارند ولی مسؤولین نظارتی از قبیل اداره حساب رسی ایالتی لازم است که پیش از امضای قرارداد آن را تأیید نمایند آنها همچنین ارزیابی می‌کنند که آیا ارزش پولی برحسب ارزش خالص هزینه‌های زندگی فعلی در مقایسه با ارزش خالص هزینه‌های زندگی پیش‌بینی شده (تخمین) ارایه سنتی کسب شود یا خیر.

وسعت و حیطه پروژه

شهر فرانکفورت با مشکل نیازهای عمده و اساسی در سرمایه‌گذاری مدارس، به دلیل عمر بالای ساختمان‌ها و تأسیسات، قوانین آتش‌نشانی جدید و مقررات ایمنی جدید مواجه است. همان گونه که در جدول زیر نشان داده شده «پروژه مدارس PPP فرانکفورت» بسته‌ای است شامل ۳ مدرسه و یک مرکز تحصیلی و فرهنگی که برای ۵۲۵۰ دانش‌آموز تدارک دیده شده است که با سرمایه‌گذاری به میزان ۱۰۸ میلیون یورو و ارزشی برابر با ۲۴۸ میلیون یورو، این پروژه یکی از بزرگ‌ترین مدارس PPP در آلمان است.

هم اکنون ساختمان مدارس به‌طور منظم به عنوان بسته پروژه‌های PPP با حجم سرمایه بزرگ تری برحسب نیازهای سرمایه‌گذاری و ارزش خالص فعلی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

 

اگرچه این پروژه به عنوان نوسازی طرح‌ریزی شهری بود لیکن این تدبیر تغییر کرد به ساخت جدید ساختمان‌ها و تأسیسات و در عین حال برخی از ساختمان‌ها و تأسیسات هم قرار شد به همان شکل بازسازی گردند.

همچنین با در نظر گرفتن تأمین مالی، عملیات و نگهداری ساختمان‌ها و تأسیسات کل زنجیره ارزشی دارایی‌ها (مالکیت) به شرکای بخش خصوصی منتقل گردید.

هر پروژه انفرادی برحسب ساختمان–عملیات–نگهداری و نیازمندی‌های استفاده‌کنندگان ویژگی‌های خاصی دارد که باعث بزرگی و پیچیدگی کل پروژه می‌گردد.

جدول زیر یک شمای کلی از پروژه‌ها و حقایق آنها را نشان می‌دهد:

 

 

تمام کارهای ساخت و ساز مانند حمل و نقل مصالح بایستی در زمان فعالیت مدارس و امکانات انجام پذیرد. به هر حال خدمات جابه‌جایی و ذخیره و انباشت‌ها به عنوان راه‌حل‌هایی موقتی برای مدارس در هفت نقطه تدارک دیده شده است.

شریک خصوصی بایستی کارکرد روان و بدون اشکال مدارس را به مدت ۲۰ سال تضمین نماید. او بایستی تمامی محدوده تأسیسات و خدمات آن از قبیل پاکیزگی تأسیسات و متعلقات آنها، سطوح شیشه‌ها، فضاهای بیرونی و آسفالت‌ها نگهداری حیاط‌های مدارس، مسیرهای عبور اتومبیل و فضاهای سبز با خدمات سرایداری، خدمات تدارک و مصرف، تعمیرات زیباسازی و عملیات کلی و نگهداری از تأسیسات و ساختمان ها.

ترتیب استفاده از مسائل مالی پروژه و مکانیزم پرداخت‌ها، براساس عملیاتی شدن ساختمان‌ها و ماهی یکبار است. پرداخت‌ها براساس (و مشروط به) در دسترس بودن ساختمان‌ها و خدمات آنها طی ساعات برگزاری مدرسه‌ها و همین طور تضمین استفاده در زمان‌های تعطیلی برای استفاده فعالیت‌های فوق برنامه مثل باشگاه‌های ورزشی می‌باشند این راه‌حل‌های موقتی فراتر از عملیات نرمال و الگوهای مرسوم تنظیم می‌شدند.

پرداخت‌های ماهیانه اگر استانداردهای تعیین شده حاصل نگردند یا آنکه اگر خدمات ارایه‌ای ضعیف باشند می‌تواند مشمول جریمه نیز بگردد. اگر چنین قصور یا نقص‌هایی اتفاق بیافتد آنها به شبکه مرکزی پشتیبانی اطلاعات گزارش می‌شوند.

حالا شریک خصوصی لازم است به خاطر چیزی که معروف است به « ترتیبات سطح خدمات» که تنظیم‌کننده نیازهای کیفی و کمی خدمات شامل زمان صرف شده برای حذف است، آنها را حذف نماید مثلاً یک شیشه شکسته باید در مدت زمان X ساعت تعویض گردد یا یک نقاشی دیواری باید حذف نمود یا ترسیم شود در مدت X ساعت.

فرایند برگزاری مناقصه

تحت قانون عمومی مناقصه (مزایده) اروپا در بخش پروژه‌ها با ارزش سرمایه‌ای بیش از ۱۹۳٫۰۰۰ یورو در مورد خدمات یا ۴٫۸۴۵ میلیون یورو برای ساخت و ساز مناقصه بایستی در سطح کل اروپا صورت پذیرد.

اغلب پروژه‌های PPP آلمان تحت دستورالعمل مذاکره به مناقصه گذاشته می‌شوند که شامل مراحل آگهی مناقصه ارزیابی صلاحیت، دعوت به مناقصه، تسلیم پیشنهادات ارایه شده، مذاکرات، دعوت به تسلیم نمودن بهترین و آخرین پیشنهاد، قرارداد نزدیک و بعد از پذیرفته شدن از سوی مسؤولین امور می‌باشند.

ارزیابی صلاحیت برای انتخاب شراکت در مناقصه استفاده می‌شود که به صورت تکنیکی و مالی مناسب برای اجرا خدمات موردنیاز است. شرایط و ضوابط برای ارزیابی صلاحیت و ارزیابی مناقصه لازم است که منعقد گردد تا فرایند مناقصه‌ای شفاف موجود باشد.

برای تضمین رقابت در طی کل روند تا زمان قرارداد مهم است که عددی مناسب از مناقصه (مزایده) در روند کار نگه داشته شود. در مورد پروژه مدارس PPP فرانکفورت فرایند مذاکره با ارزیابی صلاحیت انجام گرفت.

در ماده آوریل ۲۰۰۵ آگهی مناقصه منتشر گردید، ۳۰ تقاضای مشارکت دریافت گردید که نشان‌دهنده علاقه‌مندی بالای شرکت‌های بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری در PPP در آلمان است بلکه اثبات کننده رقابت شدید است.

این شهر (فرانکفورت) ۵ پیشنهاد مناقصه را ارزیابی صلاحیت نمود و دعوت نامه مناقصه را برای آنها در سپتامبر ۲۰۰۵ ارسال نمود. فقط چهار تا از آنها ارایه شد و یکی از آنها پذیرفته شد ۳ تای دیگر براساس ضوابط ارزیابی گردید.

یک نتیجه از ارزیابی مناقصه (مزایده) این بود که ساخت و ساز جدید برخی از ساختمان‌ها مزایای بیشتری نسبت زیباسازی تمامی ساختمان دارد همان گونه که بدواً پیشنهاد مناقصه آن داده شد.

به دلیل نمود نارضایتی از پیشنهاد شرکت‌کنندگان در مناقصه و پیشرفت ضعیف در مذاکرات پیشرفت به تأخیر افتاد و زمان قید شده مناقصه دوبار تمدید گردید.

به علاوه مذاکرات با پیشنهاددهنده برتر مناقصه به نتایج مورد پیش‌بینی دست نیافت و بی‌نتیجه متوقف گردید و از کنسرسیوم پیشنهاددهنده اولویت دوم جهت مذاکرات دعوت به عمل آمد.

مذاکرات با این کنسرسیوم هوچ تیف در آوریل ۲۰۰۷ به توافق تجاری نزدیک شده پس از تأیید شورای شهر توافق مالی و امضای قرارداد در ژولای ۲۰۰۷ انجام پذیرفت. ساخت و ساز در آگوست ۲۰۰۹ تکمیل گردید و تمام پروژه‌ها امروز به‌طور موفقی عملیاتی هستند.

 جدول زیر روزشمار اصلی پروژه را ارایه می‌دهد.

 

 

حتی اگر سهامداران وسیله نقلیه مخصوص شراکت‌های چندملیتی بزرگ باشند، مشارکت اصلی ساخت و ساز عملیات و فعالیت‌ها نگهداری قرارداد فرعی یا بنگاه‌هایی در سایز کوچک یا متوسط خواهد بود.

درگیری (در کار) بنگاه‌های کوچک و متوسط منطقه‌ای نمونه‌ای است از هدف اصلی بخش‌های خصوصی همان طور که صنعت ساخت و ساز و مدیریت تسهیلات و امکانات تجاری در آلمان در تسلط بنگاه‌های کوچک و متوسط دارند.

برای این پروژه خالص ۳۴۸ پیمانکار جزء (جانبی) در ساخت و ساز درگیر بودند، ۵۰درصد این تعداد از منطقه فرانکفورت – راین اصلی و ۶۰درصد اینها بنگاه‌های کوچک و متوسط هستند. حدود ۴۰درصد خدمات مدیریت امکانات به صورت قراردادهای جانبی (جزء) بسته شده و ۳۰درصد این خدمات با بنگاه‌های کوچک و متوسط منطقه‌ای قرارداد بسته شده است.

ضوابط مالی

با یک حجم متراکمی از قرارداد ۲۴۸ میلیون یورویی این پروژه، پروژه ایی نسبتاً مقیاس بزرگ در میان پروژه‌های PPP آلمان است. شهر فرانکفورت آگاهی کاملی نسبت به برتری‌های مالی پروژه دارد.

بنابراین پروژه مزبور تحت عنوان یک پروژه مالی به مناقصه گذاشته شد.

امورمالی پروژه به پنج بخش تقسیم گردید. یکی برای هر کدام از مدرسه‌ها و یکی برای هزینه‌های داد و ستد پروژه جهت تأمین شفافیت برای هزینه‌های مرتبط پروژه تحت مسؤولیت.

ایمنی‌های اصلی برای شهر فرانکفورت عبارتند از برابری سرمایه‌گذاری در این پروژه توسط سهامداران، ضخامت انجام کار در مرحله ساخت و ساز و یک ضمانت انجام کار در طول سه سال آخر فاز عملیات به منظور تضمین استاندارد‌ها برای انتقال پروژه و ذخیره حساب‌ها با دسترس محرمانه برای منظورهای خاص شرکت افزودن برآن قیدی برای اتحادیه برابری و وام (بدهی) قرارداده شد.

در صورت ورشکستگی یا اتمام قرارداد بانک‌های درگیر (ذی‌نفع) شرکت مزبور بازدید به عمل می‌آورند.

نتیجه

پس از شروع موفق عملیات، درس‌های زیر از پروژه مدرسه‌های فرانکفورت آموخته می‌شوند:

•   ساختمان‌ها در مقایسه با روش آماده‌سازی سنتی، سریعتر تحویل داده شدند.

•   پروژه درست سروقت و مطابق با بودجه تحویل گردید.

•   خدمات استاندارد، کیفیت و دسترسی ساختمان‌ها و امکانات در حد بسیار بالایی بود.

•   اجرای PPP نیازمند رضایت قابل قبول سیاست گذاران و اداره کار بود.

•   درگیری کاربران (مسؤولین مدرسه و معلمین) در تعریف نیاز‌ها و ویژگی و استانداردهای مورنظر کار بر هم لازم بود و هم مفید.

•   یک تیم مشاوره حقوقی، مالی و فنی برای روند مناقصه لازم بود.

•   به منظور اطلاع و دسترسی بخش خصوصی لازم است ویژگی‌های براساس خروجی باشند.

یکی از مهم‌ترین جنبه‌ها برای شهر فرانکفورت این است که ارزش ناخالص فعلی قرارداد PPP محاسبه شده ۱۵درصد کم‌تر از هزینه تمام شده سنتی باشد.