ادامـه انحصار!!

اپراتور چهارم ارتباطى يا «ايرانيان نت» با هدف ايجاد، توسعه و مديريت شبكه ملى، دسترسى فيبرنورى و ارايه سرويس هاى ارزش افزوده بر روى آن، مورخ ۸۹/۱۱/۱۴ مجوز فعاليت گرفت و براســاس پروانه موظف شــد تا در ســال دوم فعاليت خود يك ميليون و در سال سوم ۳ ميليون پورت پرسرعت راه اندازى كند. با […]

اپراتور چهارم ارتباطى يا «ايرانيان نت» با هدف ايجاد، توسعه و مديريت شبكه ملى، دسترسى فيبرنورى و ارايه سرويس هاى ارزش افزوده بر روى آن، مورخ ۸۹/۱۱/۱۴ مجوز فعاليت گرفت و براســاس پروانه موظف شــد تا در ســال دوم فعاليت خود يك ميليون و در سال سوم ۳ ميليون پورت پرسرعت راه اندازى كند. با در نظر گرفتن اين كه ايرانيان نت در تاريخ ۹۰/۴/۴ تحت شــماره ۴۰۷۳۳۲ و شناسه ملى ۱۰۳۲۰۵۸۲۴۳۵ در اداره كل ثبت شركت ها و مؤسسات غيرتجارى سازمان ثبت اسناد و املاك ايران به ثبت رسيد، بنابراين پايان انحصار آن نيمه اول سال ۹۵ خواهد بود. در حالى كــه وزارت ارتباطات و فن آورى اطلاعات ظرف دو ســال گذشته منتقد عملكرد اپراتور چهارم كشــور در زمينه فيبرنورى بوده ً با تغيير رويكرد و تمديد انحصار ايرانيان نت، به نظر مى رسد است، اخيرا درصدد است تا شايد نظر سرمايه گذاران خارجى جلب شود. انحصــار اين اپراتور طبــق پروانه اعطايى جهت ايجاد زيرســاخت فيبرنورى كشــور ۵ سال زمان داشــت به اين معنى كه در مدت اين ۵ سال به موازات ايرانيان نت به شركت ديگرى مجوز فعاليت در حوزه فيبر نورى توسط رگولاتورى داده نشود. فعاليت هــاى كند اين اپراتور باعث شــد تا بــا روى كار آمدن دولت يازدهم، محمود واعظى وزير ارتباطات و فن آورى اطلاعات- با انتقاد از تأخير پيش روى اپراتور چهارم اعلام كند كه شبه دولتى ها به اين اپراتور وارد شده اند و به همين دليل كار ها آن طور كه بايد براساس برنامه، خوب پيش نمى رود. وزير ارتباطات گفت: اشــكالى كه در كشــور ما وجود دارد اين است كه گاهى عجله مى كنيم، اگر مناقصه مى گذاشــتيم و بخش خصوصى توانمند را وارد كار مى كرديم، وضعيت بهترى داشتيم. وى حدود دو ســال گذشــته با اخطار به اپراتور چهــارم تأكيد كرد: اگر اين اپراتور نتواند براساس تعهداتش عمل كند، بخش خصوصى در كنارشان به فعاليت خواهد پرداخت. على رغم تذكر واعظى به اپراتور فيبرنورى كشــور اما تغيير چندانى در فعاليت هاى آن اتفــاق نيفتاد و بار ديگر وزير ارتباطات پاييز ســال گذشــته با بيان اين كه ما با ورود بخش خصوصى بــه پروژه ايرانيان نت و تغيير ســاختار آن بــه دنبال تغيير رويه اين پروژه هســتيم، گفت: ما حتى آمادگى اين را داريم كه براى ورود بخش خصوصى و تســريع امور ايرانيان نت (اپراتور چهارم) راه را براى شركت هاى ارايه دهنده اينترنت پرسرعت باز كنيم و قســمت هاى مختلف آن را به بخش خصوصى واگذار كنيم تا كار با سرعت بيش ترى پيش رود. وى عنوان كرد: شــبكه فيبر نورى، كافو نورى و ســرمايه گذارى درباره اپراتور چهارم از بخش هايى اســت كــه مى تواند با حضور بخش خصوصى رونق بيش ترى بگيرد. تغيير رويكرد محمــود واعظى در مراســم اعطــاى پروانه هاى جديــد FCP به ً اعلام كرد كه ايرانيان نت تا سال ۹۹ شركت هاى بزرگ اينترنتى صراحتا انحصار دارد و نمى توانيم در اين زمينه كارى انجام دهيم. وزير ارتباطات، دولت و وزارتخانه را چه در زمان حال و چه در آينده متعهد به رعايت پروانه هايى كه در گذشــته صادر شده است، دانست و گفت: خود را متعهد به قراردادهاى سابق مى دانيم كه پروانه هاى امروز هم شامل اين موارد مى شود. اين اظهارات، تعجب همگان از جمله معاونش در پســت رياســت ســازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويــى را برانگيخت. متعجبان اصلى هم شركت هاى دريافت كننده پروانه FCP ً بودند كه عملا با اين وعده جلوى بخشى از فعاليت هاى آن ها گرفته شد. در حالــى كه تا پيــش از اين وعده مشــاركت بخــش خصوصى و شركت هاى اينترنتى در پروژه ايرانيان نت داده شده بود. در همان زمان زمزمه هاى ورود اپراتور چند مليتى MTN براى بار دوم به يكى از پروژه هاى حياتى كشــور شنيده شــد؛ اين اپراتور خارجى به واسطه ســرمايه گذارى در پروژه ايرانسل و كليد خوردن تحريم هاى ظالمانه عليه كشــور نتوانســته بود ســود حاصل از اين سرمايه گذارى را از كشــور خارج كند و از اين حيث مسؤولان جهت جلوگيرى از خروج ارز پيشــنهاد فروش ســهام ايرانيان نت را به اين اپراتور داده اند. ســود فعاليت ام تى ان در ايران به گفته نيك كرشاو -رييس بخش ً يك ميليارد دلار اســت كه روابط ســرمايه گذاران MTN- مجموعا شامل بازپرداخت وام اعطايى به ايرانسل و همچنين سود فعاليت هايش در ايران مى شود. چنيــن فرضيه ً اى عمــلا موجبــات نارضايتــى دريافت كنندگان پروانه هــاى FCP يــا همان فعــالان قديمى بــازار اينترنــت ايران را ً اين ســؤال را مطرح كردند كــه انحصار ايرانيان نت با برانگيخت و غالبا استناد به چه مصوبه اى يك باره افزايش پيدا كرد؟ محســن باقرى چنارى -مديرعامــل اپراتور چهارم- در پاســخ به اين پرســش گفت: در جلســه تاريخ ۱۳۹۴/۲/۶ كميســيون تنظيم مقررات، تمديد انحصار ايرانيان نت بحث شــد و اعضاى آن با استدلالات ما موافقت كردند لذا بنده با اين كه گفته مى شــود انحصار ما به يك باره تمديد شــد، مخالف هستم. وى با بيان اين كه دست هر سرمايه گذار ايرانى را در راستاى اجراى اين پروژه به گرمى مى فشــاريم، عنوان كرد: اجراى اين پروژه نيازمند تجربه و سرمايه است لذا اين طبيعى است كه وقتى ســرمايه هاى داخلى به اندازه كافى جذب نشــود با اپراتور خارجى كه علاقه مند به سرمايه گذارى است وارد مذاكره شويم. بــا اين حال باز هم شــركت هاى خصوصى ايران ايــن موضوع را جدى نگرفتند و به عنوان مثال قائم مقام فناپ به عنوان يكى از شركت هاى دارنده پروانه FCP، سناريوى احتمال فروش اپراتور متولى فيبرنورى به شركت چند مليتى MTN را عملياتى ندانست. حسين اسلامى درباره احتمال تمديد انحصار ايرانيان نت براى افزايش ارزش سهام آن و در نهايت واگذارى اش به MTN گفت: براى اين كه ارزش يك مجموعه بالاتر رود تنها بازى با اعتبار لايســنس يا ايجاد انحصار كافى نيست بلكه به موضوعاتى نظير نقش آفرينى و درآمدزايى هم توجه مى شود. ً اپراتور چند مليتى ام تى ان هم ســعى مى كند اين موضوع را او افزود: قطعا مدنظر قرار دهد زيرا توجه تمامى فعــالان بخش خصوصى به اين موضوع اســت؛ اين روال نه تنهــا MTN بلكه تمامى شــركت هاى خصوصى كه نگاه اقتصادى دارند را شــامل مى شــود كه به عبارتى مى توان گفت نگاه به درآمدهاى آتى يك استراتژى است. چيزى از اين بى اعتنايى نگذشــت كه محسن باقرى چنارى بار ديگر به نشست خبرى آمد و اين بار از قطعيت براى همكارى با يك اپراتور خارجى سخن گفت. وى عنــوان كــرد: در حــال حاضر يكــى از كمپانى هــاى خارجى كه سرمايه گذار يكى از اپراتورهاى موبايل ايرانى هم هست، جزو كانديداهاى ورود به پروژه فيبر نورى است. مديرعامل ايرانيان نت با اشاره به اين كه اگر فن آورى فيبرنورى در ايران توســعه پيدا نكند بعد از نسل سوم موبايل قادر به ارايه سرويس هاى بعدى نخواهيم بود، گفت: علاوه بر اين موضوع بايد تمام تلاش مان اين باشــد كه جلوى خروج ارز را از كشــور بگيريم. در حال حاضــر مقدار قابل توجهى از منابع ارزى داخل كشور وجود دارد و پيشنهاد اين شركت خارجى هم مورد توجه سهامداران هم ايرانيان نت و هم شخص وزير ارتباطات قرار گرفت كه اكنون در حال رايزنى هاى آن هستيم. وى گفت: طرح تجارى ما مورد موافقت اپراتور خارجى قرار نگرفت و آن ها ادعا كردند كه فقــط اين طرح را ارايه كرديم تا بگوييم ســرمايه گذارى در فيبر نورى ايران سودده است و لذا قرار شد طرح تجارى مشــتركى را با اين اپراتور داشته باشيم كه البته اين موضوع به بعد از توافق بر سر برجام موكول شد. او همچنيــن خاطــر نشــان كــرد: ميــزان ســرمايه گذارى ها و محدوده آن در طرح تجارى كه تا فروردين سال آينده نهايى مى شود ديده خواهد شد. با اين حســاب مذاكره براى ورود اپراتور خارجى به فيبرنورى ايران تا مرحله نهايى پيش رفته و همين باعث شد تا ناصر على ســعادت رييس ســازمان نظام صنفــى رايانه اى كشور- در نشست خبرى درباره احتمال حضور شركتى خارجى در پروژه ايرانيان نت به تســنيم گفت: قرار بــود اپراتور خارجى وارد پروژه فيبرنورى ايران شود. بلكه درخواست دارنده پروانه «ايرانيان نت» اين بوده تا كار را با شريك خارجى پيش برند. وى دربــاره تمديــد انحصــار اپراتور چهــارم نيز گفــت: حكايت حال ايرانيان نت را بايد اين چنين تصور كرد كه نتوانســته در موعد زمانى مقرر به برنامه هاى تكليف شــده در پروانه اش جامه عمل بپوشاند و از اين حيث درخواست تمديد گارانتى كرده است. ســعادت با تأكيد گفت: در حــال حاضر هيچ مصوبه اى بــراى افزايش انحصار اين اپراتور وجود ندارد يا حداقل بنده مصوبه اى روى سايت سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويى نمى بينم. ً او تصريح كرد: اگر تمديد انحصار ايرانيان نت صحت داشــته باشد قطعا صنــف فن آورى اطلاعات و ارتباطات اقدامــات لازم را انجام خواهد داد و از صنف به اين موضوع معترض خواهند شد زيرا در حال حاضر هيچ مصوبه اى براى تمديد انحصار اين شركت وجود ندارد. حال در شرايطى كه يك عده به مصوبه تمديد انحصار ايرانيان نت اشاره مى كنند و عده اى ديگر مى گويند مصوبه اى در كار نيســت، به شرايط لغو تحريم هاى ظالمانه عليه كشــورمان و ورود اپراتور خارجــى به اين پروژه نزديك مى شويم. دولت كه اين كار را علاوه بر جلوگيرى از خروج ارز، براى تضعيف جايگاه مخابرات در بلند مدت به واســطه توســعه ارتباطات ثابت توسط ايرانيان نت انجام مى دهد، بهتر است فكرى هم به حال سرمايه هاى خرج شده جهت دريافت پروانه هاى جديد ارتباطات ثابت (FCP) كند. ً سرمايه گذارى هاى داخلى در عرصه ارتباطات و فن آورى اطلاعات قطعا با وقوع چنين ســناريويى به حاشيه كشيده مى شــود و حتى ممكن است كارآفرينان داخلى، شــرايط را براى رقابت با اپراتــورى خارجى كه اكنون دارنده شبكه اپراتور همراه در كشور است، مساعد نبينند. البته با توجه به اين كه رويكرد وزارت ارتباطات كنونى از ابتدا ايجاد وفاق در اين حوزه بوده، اميدواريم مســؤولان پيش از هر تصميمى به فكر حفظ توان و سرمايه هاى داخلى باشند.