مصائب مردم تهران در صورت عدم صرفه‌جویی مؤثر

محمد قره‌داغلی –در حالی که تابستان هنوز به نیمه نرسیده، بحران آب در کشور شکل جدی‌تری به‌خصوص در تهران به خود گرفته است و مردم در بسیاری از نقاط تهران علاوه بر کاهش فشار با قطعی چندین ساعت آب مواجه شدند. به گزارش مناقصه‌مزایده، طبق آخرین آمار مجموع ذخایر سدهای تهران در زمان حاضر حدود […]

محمد قره‌داغلی –در حالی که تابستان هنوز به نیمه نرسیده، بحران آب در کشور شکل جدی‌تری به‌خصوص در تهران به خود گرفته است و مردم در بسیاری از نقاط تهران علاوه بر کاهش فشار با قطعی چندین ساعت آب مواجه شدند. به گزارش مناقصه‌مزایده، طبق آخرین آمار مجموع ذخایر سدهای تهران در زمان حاضر حدود ۴۱۴میلیون مترمکعب است که در شرایط نرمال در این زمان از سال باید ۹۲۵میلیون مترمکعب ذخیره آبی در سدهای تهران داشتیم، این یعنی کسری۵۱۲ میلیون متر مکعبی و در واقع هم‌اکنون ذخایر فعلی سدهای تأمین آب تهران، کمتر از نصف ذخایر آبی در شرایط نرمال است. به همین جهت وزیر نیرو اخیراً در اظهاراتی کم‌سابقه از مردم بابت افت فشار آب عذرخواهی کرده و با بیان اینکه «آب نیست»، از همگان خواسته برای عبور از این وضعیت، صرفه‌جویی را در دستور کار خود قرار دهند. بنفشه زهرایی؛ استاد مدیریت منابع آب دانشگاه تهران، هشدار داده است که تنها دو تا سه هفته فرصت باقی مانده تا با کاهش مصرف آب، تهران و دیگر شهرهای کشور بتوانند از دو ماه باقیمانده تابستان عبور کنند. وی تأکید کرده است که اکنون بسیاری از سدهای تأمین‌کننده آب شرب کشور به پایین‌‌ترین سطح ممکن رسیده‌اند و در حال مصرف آب کف مخزن هستند.زهرایی؛ با اشاره به کاهش شدید بارندگی‌‌ها در سال‌جاری می‌گوید: امسال برای پنجمین سال متوالی، بارش‌‌ها کمتر از متوسط درازمدت بوده‌اند و رکورد جدیدی ثبت شده است. ما با کاهش ۴۰ درصدی در میانگین بارش‌‌ها مواجه هستیم. وی همچنین هشدار داده که در شهریور ماه امسال تهران به‌احتمال زیاد سد ماملو را از دست خواهد داد و پس از آن نوبت به سدهای لار، لتیان و کرج خواهد رسید. به گفته او، تجربه مشابهی پیش‌تر در شهر همدان رخ داد: «آب سد اکباتان که بخش مهمی از تأمین آب همدان را برعهده داشت، کاملاً تمام شد و این موضوع منجر به قطعی‌های بسیار طولانی و فرساینده برای مردم شد.» استاد مدیریت منابع آب دانشگاه تهران، در پایان از گروه‌های مرجع درخواست کرده تا درباره کاهش مصرف آب با جامعه گفت‌وگو کنند و هشدارهای لازم را جدی بگیرند. محسن اردکانی؛ مدیرعامل شرکت آب‌وفاضلاب استان تهران، درخصوص شرایط فعلی منابع آب، می‌گوید: امسال در تهران در مقایسه با سال گذشته، بارش‌‌ها ۳۵ درصد کمتر شده است و با توجه به افزایش مستمر برداشت آب از ذخایر زیرزمینی، این منابع هم دیگر نمی‌تواند منبع قابل اتکایی برای جبران کاهش آب‌های سطحی باشند، به همین دلیل تنها راهکار مؤثر در کوتاه‌مدت مدیریت مصرف است. وی درخصوص مدیریت مصرف آب، گفت: اگر شهروندان مصرف خود را ۲۰ درصد کاهش دهند، در چندماه باقیمانده از تابستان حدود ۱۲۰ میلیون مترمکعب در مصرف آب صرفه جویی می‌شود، اما اگر مصرف کم نشود، با توجه به تجربه پنجمین سال خشکسالی و کاهش حجم مخازن سد‌‌ها برای تأمین آب نگرانی‌هایی وجود دارد. همچنین عیسی بزرگ‌زاده؛ سخنگوی صنعت آب، با اشاره به وضعیت پیچیده منابع آبی استان تهران، تأکید کرد: تهران و البرز با ۲۰ میلیون نفر جمعیت در این محدوده در معرض بیش‌ترین تنش قرار دارندکه مدیریت مصرف و بازنگری در نظام تعرفه‌گذاری، شرط لازم برای پایداری آب در پایتخت است. بزرگ‌زاده؛ با تشریح جزئیات چالش‌های تأمین، مصرف، و توزیع آب در استان تهران، بر لزوم تقویت مدیریت مصرف، استفاده از پساب، و به‌روزرسانی ساختارهای فرسوده تأکید کرد. وی با اشاره به اینکه «تهران شهری چندمنبعی است»، گفت: منابع تأمین آب در تهران حدود ۵۰ درصد از منابع زیرزمینی و ۵۰ درصد از منابع سطحی تأمین می‌شود. به گفته او، تحلیل‌های یک‌سویه و روایت‌های آخرالزمانی درباره وضعیت آب، بدون در نظر گرفتن واقعیت‌ها، گمراه‌کننده است. سخنگوی صنعت آب، افزود: حس مسئولیت‌پذیری و مدیریت مصرف باید در همه ما تقویت شود، نه اینکه به‌واسطه فضای رسانه‌ای این حس را در جامعه بخشکانیم. سخنگوی صنعت آب، با اذعان به اینکه نبود کنتور مجزا برای هر واحد مسکونی، مدیریت مصرف را دشوار کرده، اظهار کرد: این وضعیت نتیجه دهه‌ها بی‌توجهی است. ما برای این موضوع برنامه داریم ولی رفع کامل آن به دلیل نیاز به منابع مالی، زمان‌بر است. بزرگ‌زاده؛ با تشریح تعرفه‌های فعلی، گفت: تعرفه آب در تهران به‌گونه‌ای نیست که بتواند بازدارنده باشد. به‌عنوان نمونه، مصرف تا ۱۲ مترمکعب در ماه معادل ۱۴٫۶۲۵ تومان است و اگر یک‌ونیم برابر الگو مصرف شود، قبض به حدود ۸۸٫۴۸۱ تومان می‌رسد. وی افزود: قانون فعلی اجازه تغییر اساسی در تعرفه را نمی‌دهد و یکی از نقاط ضعف ما همینجاست. تعرفه باید بازدارنده باشد، مخصوصاً برای کسانی که دو تا سه برابر الگو مصرف می‌کنند. سخنگوی صنعت آب، با اشاره به پیچیدگی شبکه آبرسانی تهران، گفت: طول این شبکه حدود ۲۱ هزار کیلومتر است و برخی لوله‌ها ۵۰ تا ۷۰ سال قدمت دارند. به دلیل اختلاف ارتفاع مناطق مختلف شهر، ناچار به استفاده از فشارشکن‌های متعدد هستیم، اما این فشارشکن‌‌ها هم گاهی به شکل مطلوب عمل نمی‌کنند. وی توضیح داد: کاهش فشار آب باعث می‌شود تا در برخی خانه‌های طبقه اول یا دوم افت فشار جدی حس شود، اما اگر فشار بالا برود، نشت شبکه به حدود ۸۰ میلیون مترمکعب در سال می‌رسد. کارشناسان با تأکید بر ضرورت اصلاح ساختار حکمرانی آب، هشدار می‌دهند که تمرکز صرف بر صرفه‌جویی خانگی بدون بازنگری در الگوی مصرف در بخش‌های کشاورزی و صنعت نمی‌تواند راهگشا باشد. به باور آنان، حل بحران نیازمند سیاست‌گذاری شفاف، اطلاع‌رسانی صادقانه و مشارکت واقعی مردم است.