شفاف‌سازی آقای وزیر از دورنمای مذاکرات ایران و آمریکا

هانیه قنادزاده- از روزی که دانشجویان پیرو خط امام تصمیم گرفتند از سفارت آمریکا بالا بروند تا امروز، اتفاقات بسیاری در دیپلماسی جهان رخ داده اما تنها چیزی که عوض نشده، سیاست آمریکا در قبال کشورمان بوده است! دهه‌ها گذشته اما هیچ دولتی نتوانسته قفل رابطه ایران و آمریکا را باز کند. واکنش آمریکا نیز […]

هانیه قنادزاده- از روزی که دانشجویان پیرو خط امام تصمیم گرفتند از سفارت آمریکا بالا بروند تا امروز، اتفاقات بسیاری در دیپلماسی جهان رخ داده اما تنها چیزی که عوض نشده، سیاست آمریکا در قبال کشورمان بوده است! دهه‌ها گذشته اما هیچ دولتی نتوانسته قفل رابطه ایران و آمریکا را باز کند. واکنش آمریکا نیز طی دهه‌های گذشته معلوم و مشخص بوده است: تحریم، تحریم و تحریم! تحریم‌هایی که در زمان‌هایی کاغذپاره خوانده می‌شد و در زمان‌هایی هم تبدیل تحریم به فرصت. اما هر چه که بوده طی دهه‌های گذشته نرخ دلار آمریکا از هفت تومان در اوایل پیروزی انقلاب به بیش از ۸۸ هزار تومان در شرایط فعلی رسیده و البته در مقطعی حتی از ۱۰۰ هزار تومان نیز گذر کرده است! این امر تأثیر چشمگیری بر زندگی و خصوصاً اقتصاد کشورمان گذاشته است. حالا در شرایطی قرار داریم که می‌توانیم چالش با آمریکا را ولو برای مدت طولانی حل کنیم. ترامپ؛ رئیس‌جمهور آمریکا، در اقدامی شگفت‌انگیز خواستار گفتگوی مستقیم با ایران شد؛ درخواستی که البته به صورت محترمانه انجام نشد و در کنار آن تهدید نیز قرار داشت؛ به هر شکل مسئولان ارشد نظام با این درخواست به شرط غیرمستقیم بودن موافقت کردند تا بلکه بتوانند معضل هسته‌ای را یک بار برای همیشه با آمریکا حل کنند. بر همین اساس پنج دور گفتگوی غیرمستقیم برگزار شد اما با حمله صهیونیست‌ها به کشورمان و کمک آمریکایی‌ها به آن‌ها برای حمله به پایگاه‌های هسته‌ای کشورمان، مذاکرات متوقف شد. بعد از جنگ ۱۲روزه و تحمیلی ترامپ اعلام آتش‌بس کرد و خواستار ادامه مذاکرات شد که این امر با واکنش‌های تندی مواجه شد. حال سؤال این است که چالش‌های متعدد ایران و آمریکا چگونه قرار است حل شود. در همین رابطه، دیروز (سه‌شنبه) سیدعباس عراقچی؛ وزیر امورخارجه کشورمان در گفتگو با شبکه آمریکایی فاکس‌نیوز گفتگویی را پیرامون برنامه غنی‌سازی در ایران انجام داد که بخش‌هایی از آن در پی می‌آید:

*چرا اورانیوم غنی‌سازی شده را مانند برخی کشورهای دیگر وارد نکنید؟ چرا بخشی از توافق نباشد که به جای تولید داخلی، آن را وارد کنید؟

چون این یک دستاورد علمی است، دستاوردی که خودمان به آن رسیده‌ایم. چرا باید چیزی را که خودمان می‌توانیم تولید کنیم، وارد کنیم؟ مجری عنوان کرد: چون شما غنی‌سازی را تا درصدهای زیاد، بالا می‌برید؛ مثلاً ۹۰ درصد یا ۶۰ درصد در حالی که باید در حد ۳٫۵ درصد باشد. عراقچی؛ در این باره گفت: نه، نه، ما هرگز به سمت ۹۰ درصد نمی‌رویم. ما متعهد هستیم که برای تولید سوخت نیروگاه‌های هسته‌ای زیر پنج درصد می‌مانیم. ما یک بار تا ۶۰ درصد هم رفتیم، و آن پس از خرابکاری در تأسیسات هسته‌ای‌مان بود. و بله، در آن زمان به ۶۰ درصد رسیدیم، اما در جریان مذاکرات به طرف‌های مقابل گفتم که اگر توافق هسته‌ای حاصل شود، بلافاصله به سطح پایین‌تر بازخواهیم گشت.

* آیا برنامه غنی‌سازی ایران از سر گرفته شده؟ آیا این برنامه همچنان ادامه دارد یا آسیب‌‌ها (پس از حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران) آنقدر شدید بوده که به‌طور کامل متوقف شده است؟

فرآیند غنی‌سازی اورانیوم در حال‌حاضر متوقف شده است، چرا که خسارت‌‌ها [به تأسیسات هسته‌ای] بسیار شدید بوده است. قطعاً ما نمی‌توانیم از غنی‌سازی‌مان صرف‌نظر کنیم، چون این دستاورد دانشمندان ماست و اکنون فراتر از آن است، این مسئله به غرور ملی تبدیل شده است، غنی‌سازی برای ما بسیار ارزشمند است.

*جناب وزیر، با کمال احترام، مسئله فقط ایالات متحده و اسرائیل نیست؛ بلکه سایر رهبران جهان نیز نسبت به برنامه غنی‌سازی ایران نگرانی‌هایی دارند. اگر این برنامه کاملاً صلح‌آمیز است، چرا لازم بوده که آن را در عمق نیم مایلی زیر یک کوه مستقر کنید تا از آن محافظت شود؟ این تنها بخشی از نگرانی‌هاست. نکته دوم اینکه، رئیس‌جمهور ترامپ گفته است که اگر ایران تلاش کند برنامه غنی‌سازی خود را بازسازی کند، در حملات بیشتر تردید نخواهد کرد. پاسخ شما به رئیس‌جمهور ترامپ چیست؟

به دلیل تمرکز‌ها و فشارهایی که از سوی اسرائیل و ایالات متحده در گذشته وجود داشته، ما راهی جز محافظت از تأسیسات، مواد هسته‌ای و دانشمندان خود نداشتیم. پیام من به ایالات متحده این است که بیایید راه‌حلی مبتنی بر مذاکره برای برنامه هسته‌ای ایران پیدا کنیم.

*آیا ایران در حال‌حاضر تلاش می‌کند رئیس‌جمهور ترامپ، وزیر خارجه پیشین مایک پامپئو، سفیر سابق جان بولتون و دیگر مقامات دولت ترامپ را در پی کشته شدن قاسم سلیمانی ترور کند؟

خیر، ما هرگز چنین چیزی نگفته‌ایم. شاید برخی افراد در اینجا و آنجا حرف‌هایی در این خصوص زده باشند، اما این هرگز موضع رسمی ایران نبوده است.

*آیت‌ا… خامنه‌ای گفته است «مرگ بر آمریکا» و این به معنای «مرگ بر ترامپ» است. این جمله از جانب رهبر معظم ایران گفته شده. همچنین یک کارزار تأمین مالی جمعی ایرانی که با عنوان «عهد خون» شناخته می‌شود، مدعی شده که برای جایزه ۴۰ میلیون دلاری بر سر ترامپ پول جمع‌آوری کرده است. این کارزار پس از آن آغاز شد که چند نهاد رسانه‌ای یا نهادهای وابسته به حکومت ایران حکم مرگ علیه ترامپ صادر کردند. بنابراین می‌توان فهمید چرا دولت آمریکا این سیگنال‌‌ها را به‌عنوان نشانه‌ای از تلاش ایران برای اجرای ترور تعبیر می‌کند؟

فکر می‌کنم همه این‌ها پروپاگانداست، همیشه گفته‌ایم و این سخن بار‌ها از سوی رهبر و دیگر مقامات رسمی ما نیز تکرار شده که شعار «مرگ بر آمریکا» در واقع اشاره به سیاست‌های ایالات متحده دارد، نه به مردم این کشور. ممکن است برخی اشخاص یا گروه‌های تندرو، چه در داخل و چه در خارج از ایران، اظهارات افراطی مانند آنچه شما اشاره کردید مطرح کنند، اما این هرگز سیاست رسمی جمهوری اسلامی نبوده، نیست و نخواهد بود. ما سیاستی برای ترور هیچ فردی در خارج از کشور نداریم، چه رسد به رئیس‌جمهور کشور دیگر.

* آیا شما آمادگی گفتگوی مستقیم با دولت ترامپ را برای یافتن راه‌حلی جهت کاهش تنش‌های شدید منطقه‌ای دارید، با توجه به همه اتفاقاتی که رخ داده است؟

ما از گفتگو استقبال می‌کنیم، اما در حال‌حاضر نه به‌صورت مستقیم. اگر هدف رسیدن به یک راه‌حل بُرد-بُرد باشد، من آماده‌ام وارد تعامل شوم. منظورم این است که ما آماده‌ایم هرگونه اقدام اعتمادساز لازم را انجام دهیم تا ثابت کنیم برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز بوده و برای همیشه صلح‌آمیز باقی خواهد ماند، و ایران هرگز به دنبال سلاح هسته‌ای نخواهد رفت. در مقابل، انتظار داریم آن‌‌ها نیز تحریم‌های خود را‌ بردارند. این یک بازی بُرد-بُرد است و ما برای ورود به چنین تعاملی آماده‌ایم. اما ما نمی‌توانیم این مذاکرات را به‌صورت مستقیم آغاز کنیم؛ همچنان ترجیح می‌دهیم مذاکرات به‌صورت غیرمستقیم انجام شود