نفس های آخر بزرگترین دریاچه آب شور ایران و خاورمیانه!

هانیه قنادزاده- باز فصل گرما از راه رسید و باز هم نگرانی‌ها درباره یکی از بزرگ‌ترین دریاچه‌های آب شور جهان آغاز شد؛ دریاچه‌ای که با سوءمدیریت‌ها و خشکسالی‌های این چند سال، روزبه‌روز وضعش وخیم‌تر از قبل شده است. کافی است به تصاویر ماهواره‌ای که از این دریاچه طی سال‌های گذشته انداخته‌شده، نگاهی بیندازید تا ببینید که تا چند وقت دیگر شاید باید با یکی از خاطره‌انگیز‌ترین دریاچه‌های ایران و جهان خداحافظی کنیم. در این بین دولت‌های مختلفی که در کشورمان بر سر کار آمده‌اند، همواره یکی از شعارهایشان حفظ و احیای این دریاچه عظیم بوده است اما هیچکدام در این بین موفق نبوده‌اند. خشک شدن دریاچه ارومیه خصوصاً در سال‌های اخیر به یکی از دغدغه‌های اصلی تبدیل شده است و متأسفانه پیامد‌های ناگوار فراوانی هم دارد. شاید ندانید که حوضچه آبریز این دریاچه ۵۱۸۷۶ کیلومتر بوده و ورودی‌‌های اصلی آب آن «سیمین رود»، «زرین رود» و «تلخ رود» یا «آجی چای» هستند. همچنین این منطقه به علت وجود دشت‌‌هایی مانند دشت تبریز، دشت ارومیه، دشت بوکان، دشت آذرشهر، دشت میاندوآب، دشت بناب، دشت نقده، دشت مهاباد، دشت پیرانشهر، دشت سلماس و دشت اشنویه یکی از کانون‌‌های مهم و اصلی برای انجام فعالیت‌‌های دامپروری و کشاورزی به حساب می‌‌رود. ولی در حال‌حاضر دریاچه ارومیه حال و روز خوبی ندارد و به دلیل افراط‌گری در برداشت کردن از آبخوان‌‌ها همچنین سوء‌مدیریت، دستکاری در وضعیت طبیعی دریاچه، برداشت کردن بی‌رویه از آب‌‌های زیرزمینی برای کشاورزی به صورت غیراستاندارد و غیرعلمی، این دریاچه در بد‌ترین حالت ممکن خود به سر می‌‌برد.

خشک شدن تمام دریاچه در تابستان؟

در حالی‌که براساس اعلام‌نظر کارشناسان، تا پایان تابستان امسال دریاچه ارومیه برای نخستین‌بار به صورت کامل خشک خواهد شد اما دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه می‌گوید: ما باید کار خود را با عزم جدی دنبال کنیم چرا که دریاچه ارومیه قطعاً احیا خواهد شد. رضا رحمانی؛ دیروز (چهارشنبه) در جلسه استانی کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه، با اشاره به اینکه تاکنون ۲۷ تصمیم در ستاد احیای دریاچه اتخاذ شده است، افزود: از راهکارهای دانشگاهیان، شرکت‌های دانش‌بنیان و متخصصان برای نجات دریاچه ارومیه استقبال می‌کنیم و به‌طور جدی متعهد هستیم که این دریاچه احیا شود. او در ادامه، انتقال آب از کانی‌سیب را یکی از اقدامات مهم در روند احیای دریاچه ارومیه دانسته و بیان کرد: همه دستگاه‌ها باید به میدان بیایند و اگر امروز دریاچه ارومیه به این وضعیت رسیده، همه ما مسئول هستیم. استاندار آذربایجان‌غربی، با بیان اینکه نمی‌توان از یک‌سو باغات را روزبه‌روز توسعه داد و از سوی دیگر به فکر احیای دریاچه ارومیه بود، افزود: امروز باید بدانیم دلسوز‌ترین افراد برای دریاچه ارومیه، مردم همین مناطق اطراف دریاچه هستند. دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه، به لزوم توقف گسترش بی‌رویه باغات در آذربایجان‌غربی و شرقی، اصلاح شیوه‌های آبیاری و کشاورزی، و مدیریت پایدار منابع آبی در حوضه دریاچه نیز اشاره کرده و افزود: لایروبی رودخانه‌های منتهی به دریاچه ارومیه برای تسهیل انتقال آب باید تا پایان شهریور به اتمام برسد. او تصریح کرد: تقریباً از سال آبی گذشته، هیچ آبی از سمت آذربایجان‌شرقی به سمت دریاچه ارومیه وارد نشده و لازم است این موضوع به صورت جدی بررسی شود.