چرا صف‌های میلیونی خرید خودرو کاهش یافت؟

بازار خودرو این روز‌ها به‌دلیل اُفت سود حاصل از خرید کارخانه‌ای، کاهش قدرت خرید عمومی، بی‌ثباتی اقتصادی و نگرانی از تحویل خودرو یا قیمت‌گذاری‌های آینده، به مرحله‌ای از رکود وارد شده و دیگر خبری از صف‌های خرید ۶ و ۱۱ میلیون نفری در پیش‌فروش‌‌ها نیست. به گزارش تسنیم، بازار خودروی کشور که طی سال‌های اخیر […]

بازار خودرو این روز‌ها به‌دلیل اُفت سود حاصل از خرید کارخانه‌ای، کاهش قدرت خرید عمومی، بی‌ثباتی اقتصادی و نگرانی از تحویل خودرو یا قیمت‌گذاری‌های آینده، به مرحله‌ای از رکود وارد شده و دیگر خبری از صف‌های خرید ۶ و ۱۱ میلیون نفری در پیش‌فروش‌‌ها نیست. به گزارش تسنیم، بازار خودروی کشور که طی سال‌های اخیر یکی از پرتلاطم‌‌ترین حوزه اقتصادی را به خود اختصاص داده بود، امروز با پدیده‌ کم‌سابقه «کاهش محسوس تقاضا برای خرید خودرو، حتی در قالب طرح‌های فروش کارخانه‌ای» مواجه شده است. این در حالی است که در سال‌های گذشته طرح‌های فروش خودروسازان با صف‌های میلیونی مواجه می‌شد و شرکت در آن به قرعه‌کشی‌های گسترده نیاز داشت، اما حالا وضعیت بازار نشان از رکود و کاهش رغبت مردم در مشارکت در این طرح‌‌ها را دارد، وضعیتی که معادلات عرضه و تقاضا در بازار خودرو را به‌طور قابل‌توجهی دچار تغییر کرده است.

از صف میلیونی پژوپارس تا ثبت‌نام‌های چند ۱۰‌هزار نفری

کاهش محسوس شکاف قیمتی بین کارخانه و بازار آزاد، از جمله عوامل اصلی در کاهش جذابیت خرید خودرو محسوب می‌شود. اختلاف قیمتی که پیش‌تر در برخی محصولات به صد‌ها میلیون تومان می‌رسید، اکنون در بسیاری از خودرو‌ها به حدود ۲۰ تا ۷۰ میلیون تومان کاهش یافته و دیگر انگیزه کافی برای خرید سوداگرانه وجود ندارد. در بازار امروز، بسیاری از خریداران به این نتیجه رسیده‌اند که نه‌تنها سودی قابل‌توجه نصیب‌شان نمی‌شود، بلکه با خواب سرمایه و احتمال افت قیمت هم مواجه‌اند. این در حالی‌ است که تا همین یکی، دو سال گذشته، استقبال از طرح‌های فروش خودرو بی‌سابقه بود و خودروسازان با ثبت‌نام میلیونی مردم مواجه بودند. نگاهی به آمارهای چند دوره گذشته این موضوع را به‌روشنی نشان می‌دهد:

۲۱ شهریور ۱۴۰۱: در سومین دوره سامانه یکپارچه تخصیص خودرو، شش‌میلیون و ۶۸۴ هزار نفر برای خرید خودروهای ایران‌خودرو ثبت‌نام کردند و به‌طور خاص برای پژوپارس، دومیلیون و ۲۸۵ هزار نفر برای تنها ۱۰۰۰ دستگاه اقدام به ثبت‌نام کرده بودند.

۱۴ آبان ۱۴۰۱: در فروش ایران‌خودرو، ۶٫۵ میلیون نفر برای ۳۹ هزار دستگاه خودرو ثبت‌نام کردند؛ یعنی از هر ۳۷۵ نفر، فقط یک نفر برنده شد.

۲۷ دی ۱۴۰۱: در طرح فروش فوق‌العاده چهار محصول، ۱۱ میلیون نفر برای ۲۰ هزار خودرو ثبت‌نام کردند.

۲۶ دی ۱۴۰۱: ثبت بیش از ۹٫۲ میلیون تقاضا برای خرید خودرو.

اما بررسی اعداد و ارقام ثبت‌نام‌کنندگان در طرح اخیر فروش محصولات ایران‌خودرو (هفته دوم تیر ۱۴۰۴) نشان می‌دهد تنها ۵۲۰ هزار نفر در این مرحله اقدام به ثبت‌نام کرده‌اند؛ از این تعداد، تنها ۹۵ هزار نفر متقاضی شرکت در طرح عادی بوده‌اند، این در حالی است که در اسفندماه سال گذشته، یک‌میلیون و ۶۲ هزار و ۱۰۵ نفر در طرح فروش این خودروساز شرکت کرده بودند که ۲۴۰ هزار و ۸۹۲ نفر از آن‌‌ها ثبت‌نام‌کنندگان طرح عادی بودند.

دلیل کاهش تقاضا چیست؟ شکاف قیمتی کارخانه و بازار بسته شد

از نگاه تحلیلگران بازار خودرو، مهم‌‌ترین دلایل کاهش استقبال مردم عبارتند از:

-کاهش اختلاف قیمت کارخانه و بازار آزاد،

-حذف سود قطعی برای دلالان و سرمایه‌گذاران خرد،

-افزایش هزینه‌های معیشت و کاهش توان خرید خانوارها،

– بی‌اعتمادی به تحویل به‌موقع خودرو یا تغییرات آتی قیمت.

در واکنش به افت شدید تقاضا، ایران‌خودرو در پیش‌فروش جدید خود اقدام به تغییر برخی از شرایط فروش کرد. بارز‌ترین نمونه آن، کاهش مبلغ سپرده وکالتی از ۳۵۰ میلیون تومان به ۱۰۰ میلیون تومان است؛ اقدامی که به‌وضوح نشان می‌دهد سیاست‌گذاران خودرویی در تلاش‌اند تا موانع مشارکت را کاهش دهند و صداهای ناشی از افت تقاضا را جدی گرفته‌اند. تا پیش از این، مبلغ ۳۵۰ میلیون تومان به‌عنوان استانداردی تثبیت‌شده برای بلوکه‌ کردن پول در حساب وکالتی بود که مانعی برای بسیاری از افراد محسوب نمی‌شد. حتی در آن شرایط سخت، میلیون‌‌ها نفر در طرح‌‌ها شرکت می‌کردند. اما حالا، با وجود کاهش ۷۰ درصدی مبلغ سپرده، استقبال همچنان کم‌رنگ است. به‌نظر می‌رسد دوران ثبت‌نام میلیونی برای خودروهای داخلی به پایان رسیده باشد. بازار خودرو به‌دلیل افت سود حاصل از خرید کارخانه‌ای، کاهش قدرت خرید عمومی، بی‌ثباتی اقتصادی و نگرانی از تحویل خودرو یا قیمت‌گذاری‌های آینده، به مرحله‌ای از احتیاط و رکود وارد شده است. اگرچه خودروسازان همچنان با اعلام طرح‌های فروش مختلف در تلاش برای تحریک تقاضا هستند، اما نشانه‌های موجود حاکی از آن است که اعتماد و اشتیاق عمومی، دیگر مانند گذشته نیست و بازار خودرو نیازمند بازتعریف کامل در سیاست‌های عرضه و قیمت‌گذاری است.