خسارت ۲٫۵ میلیارد دلاری کشور از حراج نفت  

گزارش منابع معتبر بین‌المللی حاکیست؛ قیمت نفت خام ایران در بازارهای جهانی به پایین‌‌ترین سطح خود در سال‌های اخیر رسیده؛ تخفیف‌های سنگین تا چهار دلار زیر قیمت برنت، نتیجه انباشت نفت‌های فروش‌نرفته حاصل از سیاست‌های نادرست تیم مدیریتی جدید در وزارت نفت است. حالا خریداران خارجی با دست بالا برای خرید ارزان نفت ایران چانه‌زنی می‌کنند. به گزارش ایلنا، گزارش‌های منتشر شده از سوی مؤسسه «Platts» وابسته به S&P Global Commodity Insights و نیز خبرگزاری بلومبرگ، از وضعیت نگران‌کننده‌ای در بازار فروش نفت خام ایران به چین پرده برداشته‌اند؛ وضعیتی که طبق ادعای این گزارش، عامل اصلی بروز آن افزایش قابل‌توجه ذخایر نفت انباشته – چه در خشکی و چه در دریا – بوده و این وضعیت نگران‌کننده منجر به کاهش قیمت‌ها و تخفیف‌های سنگین نفت ایران شده است. این وضعیت ترسیم شده در صورت صحت، زمانی نگران‌کننده‌تر می‌شود که طبق گزارش‌های رسمی بین‌المللی بیش از ۴۰ میلیون بشکه نفت ایران روی آب تلنبار شده است، حجمی بی‌سابقه از ذخایر شناور به فروش نرفته در سال‌های اخیر! داده‌های Kpler نیز نشان می‌دهد که ذخیره شناور نفت ایران به حدود ۴۰ میلیون بشکه رسیده، که این عدد بالا‌ترین سطح از انبار نفت در سال‌های اخیر است و مشکلات در فروش سریع را نشان می‌دهد. بنابراین گزارش‌ها، هم‌اکنون قیمت نفت سبک ایران با تخفیفی معادل چهار دلار کمتر از شاخص ICE Brent در مقصد تحویل شاندونگ (DES) معامله می‌شود؛ رقمی که نسبت به تخفیف دو دلاری ماه مه، افتی چشمگیر و هشداردهنده محسوب می‌شود. این در حالی است که حدود شش ماه قبل نفت ایران تقریبا بدون تخفیف به فروش می‌رفت. با این حال، آنچه این‌بار قیمت‌ها را بیش از هر چیز تحت فشار قرار داده، انباشت بی‌سابقه موجودی‌های نفتی بر روی آب و در شاندونگ چین است و در این شرایط، توان چانه‌زنی خریداران نفت ایران افزایش یافته است. به‌طوری‌که یکی از منابع بازار در گفتگو با پلیس تصریح کرده که به‌دلیل کاهش معاملات، خریداران موفق شده‌اند تخفیف‌‌ها را حتی به زیر سطح چهار دلار نیز برسانند. بلومبرگ در گزارش خود تأکید کرده است که «ذخایر فراوان نفت خام ایران» به خریداران قدرت چانه‌زنی بیشتری داده و موجب تعمیق تخفیف‌‌ها شده است. این رسانه همچنین یادآور می‌شود که اختلاف قیمت نفت ایران با برنت که در ماه مه تنها دو دلار بود، حالا به چهار دلار رسیده است؛ شکافی که در صورت تداوم، به‌راحتی می‌تواند به چالش‌های بودجه‌ای و ارزی در اقتصاد ایران در شرایط تحریمی دامن بزند.در این روند فروش، زمانی تهدید علیه منافع ملی عیان می‌شود که یک حساب سر انگشتی با احتساب فروش ۱٫۸ میلیون بشکه در روز نشان می‌دهد که از همین حراج، ماهانه ۲۱۶ میلیون دلار درآمد نفتی را از دست می‌دهیم که این عدد در سال به ۲٫۵ میلیارد دلار می‌رسد!  اگر بنا را بر صحت این آمار‌ها و گزارش‌های منتشر شده بدانیم؛ باید گفت برخلاف ادعای مسئولان نفتی که عامل این حراج و تلنبار شدن میلیون‌ها بشکه نفت ایران بر روی آب را وضعیت سیاسی کشور، تحریم‌ها و جنگ ۱۲ روزه می‌دانند، علت اصلی این خسارت ماهانه ۲۱۶ میلیون دلاری، ضعف مدیریتی در بخش بازرگانی و فروش نفت است که فرصت چانه‌زنی را به مشتریان داده و به عبارت دیگر، این سوءمدیریت در ایران، سود سالانه ۲٫۵ میلیارد دلاری برای چینی‌ها خواهد داشت. نکته مغفول در این میان، نقش مدیریت در وزارت نفت و همچنین مدیریت میانی در این وزارتخانه راهبردی است که با تغییراتی عمدتاً ناکارآمد و غیرفنی، نظم صادرات نفت را به‌طور جدی مختل کرده به‌طوری‌که به گفته کارشناسان، ضعف در برنامه‌ریزی فروش، عدم هماهنگی با پالایشگاه‌های خریدار، ناتوانی در تنظیم قراردادهای منعطف و کندی واکنش به تغییرات بازار به‌طور چشمگیری افزایش یافته است. واقعیت آن است که بخش مهمی از ضررهای هنگفت ناشی از تخفیف‌های تحمیلی کنونی، ناشی از همین ضعف‌های مدیریتی است که امکان سیاست‌گذاری بلندمدت و راهبری هوشمندانه بازار را از بین برده‌اند. علاوه بر این به‌دلیل سوءمدیریت در فرآیند بازاریابی و فروش نفت، اکنون دامپینگ قیمت نفت ایران از سوی بازیگران غیر حرفه‌ای به عاملی تأثیر‌گذار در افت قیمت نفت ایران تبدیل شده است.ایران امروز نیازمند بازنگری فوری در رویکردهای مدیریتی فروش نفت است؛ نه‌تنها برای بازیابی موقعیت در بازار منطقه‌ای، بلکه برای حفاظت از منافع ملی در برابر فشارهای بازار جهانی. این بازنگری باید با تغییرات سریع و شجاعانه در سطح مدیران کلیدی در حوزه‌های سیاست‌گذاری و اجرایی به ویژه در سطح شرکت‌های بازرگانی نفتی آغاز شود.