نقش روسیه در مناقشه قره‌باغ

    مدیر بخش فارسی خبرگزاری «ترند» جمهوری آذربایجان در تحلیلی با اشاره به نقش مسکو در تنش‌های اخیر در منطقه قره باغ میان باکو و ایروان نوشت: به نظر می‌رسد، بهبود روابط باکو با غرب، خصوصاً شکسته شدن انحصار روسیه در صادرات گاز به اروپا با نگرانی دولت مسکو مواجه شده و فشار‌ها بر […]

    مدیر بخش فارسی خبرگزاری «ترند» جمهوری آذربایجان در تحلیلی با اشاره به نقش مسکو در تنش‌های اخیر در منطقه قره باغ میان باکو و ایروان نوشت: به نظر می‌رسد، بهبود روابط باکو با غرب، خصوصاً شکسته شدن انحصار روسیه در صادرات گاز به اروپا با نگرانی دولت مسکو مواجه شده و فشار‌ها بر آذربایجان را می‌خواهد به هر طریق افزایش دهد.

دالغا خاتین اوغلو در یادداشتی که در اختیار ایسنا گذاشت، با اشاره به درگیری‌های اخیر میان ایروان و باکو در منطقه قره‌باغ نوشت: انتظار می‌رفت که با میانجیگری روسیه درگیری‌های خونین نظامی میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان ساعت ۳ بعد از ظهر روز شنبه برابر با ۱۴ فروردین ماه متوقف شود، اما نه تنها این میانجیگری با شکست روبه‌رو شد، بلکه تنش‌ها طی همان روز و حتی شب یکشنبه به صورت فزاینده‌ای ادامه یافت.

تاکنون مرگ ۳۲ نفر، از جمله ۲ غیرنظامی در هر دو طرف، از جمله ۱۸ نظامی ارمنی به صورت رسمی تأیید شده است و با توجه به آمارهای منتشر شده مبنی بر وجود ده‌ها زخمی، انتظار می‌رود که شمار تلفات افزایش یابد.

در همین زمینه، وزارت دفاع آذربایجان طی بیانیه‌ای که ظهر یکشنبه منتشر کرد، اعلام کرد نیروهای آذربایجانی روز شنبه موفق به آزادسازی یک شهرک و یک بلندی استراتژیک شده بودند که تلاش نظامیان ارمنستان برای بازپس‌گیری آن منجر به کشته شدن ده‌ها نظامی ارمنی در روز یکشنبه شده است. اگر این خبر تأیید شود، شمار کشته‌های طرفین از زمان آتش‌بس در سال ۱۹۹۴ تاکنون بی‌سابقه است.

البته از زمان آتش‌بس تاکنون، همواره تنش‌ها و نقض آتش‌بس ادامه داشته و در مقاطعی تلفات زیادی نیز برجای گذاشته است.

در آخرین واکنش‌ها، وزارت دفاع آذربایجان اعلام کرده است که در پی درخواست‌های بین‌المللی، دولت باکو با حسن‌نیت تصمیم گرفته است تا مقابله نظامی را به صورت یک‌جانبه متوقف کند، مشروط بر این‌که نیروهای ارمنی حملات خود را متوقف کنند.

تاکنون ایران، آمریکا، سازمان ملل، کشورهای اروپایی و برخی سازمان‌های بین‌المللی از دو طرف خواسته‌اند که عملیات نظامی را متوقف کنند.

مدیر بخش فارسی خبرگزاری ترند نوشته است: آن‌چه که در درگیری‌های اخیر جلب توجه می‌کند، شلیک خمپاره و استفاده از ادوات سنگین علیه روستا‌ها و افراد ملکی توسط ارمنستان است که باعث شده است برخی روستا‌ها از زنان و کودکان تخلیه شوند.

ارمنستان برخلاف قطعنامه‌های سازمان ملل حاضر به بازگرداندن مناطق اشغالی که ۲۰ درصد از کل اراضی آذربایجان است، نمی‌شود.

در این یادداشت آمده است: با توجه به عواقب سنگین استفاده از سلاح‌های سنگین علیه افراد غیرنظامی آذربایجان برای ارمنستان، برداشت بسیاری از کارشناسان امنیتی و سیاسی بر این است که این حملات نمی‌توانسته بدون چراغ سبز روسیه انجام شود.

روسیه بزرگ‌ترین متفق ارمنستان است که یک پایگاه نظامی بزرگ نیز در این کشور دارد و حوزه انرژی، اقتصاد و امنیت ارمنستان به شدت وابسته به روسیه است. با این وجود، عدم تمکین دولت ایروان از میانجیگری روسیه برای آتش بس قابل تامل است. از دوران قبل از استقرار اتحادیه جماهیر شوروی تاکنون روس‌ها از برگ ارامنه علیه ترکیه و آذربایجان استفاده کرده‌اند.

به نظر می‌رسد، بهبود روابط باکو با غرب، خصوصا شکسته شدن انحصار روسیه در صادرات گاز به اروپا توسط خط لوله کریدور جنوبی در آینده نزدیک، همچنین دیدارهای هفته جاری رییس‌جمهوری آذربایجان با مقامات آمریکا با نگرانی دولت مسکو مواجه شده و فشار‌ها بر آذربایجان را می‌خواهد به هر طریق افزایش دهد.

قرار است به زودی آخرین حلقه خط لوله گازی کریدور جنوبی، یعنی ساخت بخش اروپایی این خط لوله آغاز شود و تا ۴ سال آینده ۱۶ میلیارد متر مکعب گاز میدان شاه دنیز آذربایجان که ایران هم ۱۰ درصد در آن سهم دارد، به ترکیه و اروپا صادر شود.

آذربایجان همچنین تلاش می‌کند سهام چندین پروژه ترانزیتی گاز در اروپا، از جمله سهام شرکت گاز یونان و خط لوله یونان-بلغارستان را خریداری کند و همچنین ساخت یک ترمینال گاز مایع در این منطقه را آغاز کند که عرصه را برای پروژه‌های روسیه برای توسعه صادرات گاز خود به اروپا مقداری تنگ می‌کند.

لذا، نگرانی کارشناسان آذربایجان از اقدامات بعدی روسیه و توسل به انواع فشار‌ها علیه دولت باکو چندان هم بی‌مورد به نظر نمی‌رسد.

 

خبرگزاری ترند، یکی از خبرگزاری‌های خصوصی و تأثیرگذار در جمهوری آذربایجان است که در سال ۱۹۹۵ تأسیس شده است. این خبرگزاری اخبار کشورهای حوزه دریای خزر، قفقاز و آسیای میانه را به زبان‌ها روسی، آذری، ترکی، عربی و فارسی منتشر می‌کند.