روایتی از روستای بدون «حصار» ایران

روایتی از روستای بدون «حصار» ایران

 

«سنگ‌تراشان» روستای بدون حصار غرب ایران، ماسوله‌ای دیگر است که در اندرون خود تمدنی شگرف را به ودیعه دارد، جاذبه‌هایی از زیبا‌ترین مکتب فلزکاری، تا جنگل ابر و آبشارهای ناب.

به گزارش مهر، برای رفتن به «سنگ‌تراشان» باید از خرم‌آباد ۴۵ کیلومتری را دل به جاده سپرد و به قلب دهستان «کشور» در بخش پاپی رفت، روستایی که هر آنچه از طبیعت و تاریخ سراغ داری را به تو عرضه می‌کند.

این روستای پلکانی که برای خودش ماسوله‌ای دیگر است در غرب زیبای ایران، دامنی از زیبایی و رمز و راز را گسترانده تا برای مشتاقان پر از اسرار نهفته باشد، اسراری از عصر آهن تا عصر مفرغ!

از پشتِ‌بامی به پشت بام دیگر و از خانه‌ای به خانه‌ای دیگر، راه کوتاهی است که بدون حصار و دیوار می‌توانی طی کنی و سراغ همسایه‌ها و فامیل را بگیری، اینجا خبری از تکلف‌های معمول نیست تا به قول شاعر «بی‌گمان در ده بالادست، چینه‌ها کوتاه است…»

روستایی بکر در دل دره شگفت‌انگیز «کشور»

در این زمینه عطاحسن‌پور، کارشناس میراث فرهنگی با بیان این‌که نام «سنگ‌تراشان» در دوره پهلوی اول بر این روستا نهاده شده است، یادآور می‌شود: نام قدیم این روستا «او شه» و دو کیلومتر پایین‌تر از محل روستای فعلی بوده اما زمانی که مهندسان راه‌آهن می‌خواستند که از دره کشور راه‌آهن را عبور بدهند به دنبال معادن سنگ می‌گردند و این روستا به محلی برای تراشیدن سنگ‌‌ها و ساخت پل‌های راه‌آهن و زیر ریل تبدیل می‌شود.

در این روستا حیاط یک‌منزل پشت‌بام خانه بالایی محسوب می‌شود. وی ادامه می‌دهد: منازل به یکدیگر راه دارند و همه اهالی روستا به نوعی با هم فامیل هستند و دیوار و حصاری در این روستا وجود ندارد.

در داخل روستا چند درخت کهنسال بلوط وجود دارد. این درختان قبل از سکونت مردم در این روستا بوده و احتمالاً قدمت آنها حدود ۴۰۰ سال بوده و ارتفاع آنها بسیار بلند و قطور است.

بقایای یک معبد پیش‌ازتاریخ مربوط به ۳ هزار سال پیش در این روستا کشف شده است. حسن‌پور با بیان‌ این‌که این معبد بر سر راه یکی از بزرگ‌‌ترین ایل‌راه‌های استان لرستان قرار دارد، می‌افزاید: در آخرین کاوش‌های ما یک سازه مدور «سنگ‌چین» و «خشک چین» به دست آمد و هر آنچه مفرغ از دل این محوطه تاریخی به دست آمد از درون این سنگ‌چین مدور پیدا شد.

اهمیت این محوطه تاریخی ازآن‌جهت بوده که برای اولین بار در طول تاریخ مفرغ‌های لرستانی و سبک لری از این محوطه به دست آمد، هرچند که مفرغی که در لرستان به‌دست‌آمده به جز محوطه تاریخی «سرخ دم» کوهدشت همه از طریق حفاری قاچاق به‌دست‌آمده است.

اشیا کشف‌شده در روستای سنگ‌تراشان یک ویژگی خاص دارند، یک نمونه از اشیایی که در این روستا کشف‌شده اشیا «مینیاتوری» مفرغی لرستان است که فقط مختص به این محوطه بوده و در موزه قلعه فلک‌الافلاک نیز بعضی از آنها مانند «سرتبر»های کوچک به‌ اندازه ۷ سانتی‌متر، پیکرک‌های انسانی و حیوانی به ‌اندازه ۵ ‌تا ۱۰ سانتی‌متر، پیکرک‌های دووجهی زن و مرد و شمشیرهای کوچک مینیاتوری به‌اندازه ۶ تا ۷ سانتی‌متر در حال نگهداری است.

محوطه تاریخی در روستای سنگ‌تراشان مربوط به دوره عصر آهن دو و ۳ و هزاره قبل از میلاد بوده است.

وجود جنگل‌های بسیار انبوه، چشم‌انداز بسیار زیبای دره پیرامون و پدیده نادر طبیعی جنگل ابر که در فصل بهار و بعد از بارش باران عموماً رخ می‌دهد و همه دره کشور را به طول ۲۷ کیلومتر در برمی گیرد. همچنین ویژگی دیگر منطقه سنگ تراشان وجود دو آبشار بزرگ دائمی «وارک» و «نوژیان» و یک آبشار فصلی «اوتی» است.

از گونه‌های جانوری این منطقه سنجاب کوهی است که اول صبح و غروب در این منطقه، به‌وفور قابل مشاهده هستند.

یکی دیگر از جاذبه‌های طبیعی در دره کشور، غار باستانی و دست‌کند «اراز» است. این غار یکی از غارهای دست‌کند در لرستان بوده که پله‌های زیادی داشته و چندین طبقه را به هم وصل و دو تالار بسیار بزرگ دارد.

کوه‌های «هشتاد پهلو»، «توی»، «دوش سرخ» کوه بزرگ «جی لنگ» در ضلع جنوبی دره کشور قرار دارد و در ضلع شمال دره کشور نیز کوه بزرگ «تاف»، «کوه کلا» و «اوتی» قرار دارد که این دره در پست‌‌ترین نقطه دارای ارتفاع حدود ۵۰۰ متر بوده و بلند‌ترین ارتفاع آن نیز دو هزار و ۷۰۰ متر است.

وی ویژگی دیگر روستای سنگ‌تراشان را عبور عشایر کوچ رو عنوان کرده که هر سال از اویل پاییز و بهار از این منطقه به سمت خوزستان حرکت می‌کنند و می‌افزاید: کوچ عشایر نیز یک جاذبه گردشگری بسیار زیبا در این منطقه است.

 

دره «کشور» یکی از پرآب‌‌ترین دره‌های استان و ایران محسوب می‌شود، همچنین وجود سراب‌های پرآب مانند «گل ما»، «اسبی آ و»، «وارک»، «بن گلو» «اوتی» از دیگر جاذبه‌های طبیعی این منطقه هستند.