بلاتکلیفی شورای عالی فضایی همچنان ادامه دارد شورای فضایی ۱۳ ساله و برگزاری تنها ۳ جلسه! درحالی که مطابق با مصوبه هیأت وزیران، شورای عالی فضایی باید حداقل دو بار در سال تشکیل می‌شد اما این شورا در ۴ سال فعالیت دولت یازدهم، حتی یک‌بار هم تشکیل جلسه نداد. درآستانه اتمام عمر دولت یازدهم، وعده […]
بلاتکلیفی شورای عالی فضایی همچنان ادامه دارد
شورای فضایی ۱۳ ساله و برگزاری تنها ۳ جلسه!
درحالی که مطابق با مصوبه هیأت وزیران، شورای عالی فضایی باید حداقل دو بار در سال تشکیل می‌شد اما این شورا در ۴ سال فعالیت دولت یازدهم، حتی یک‌بار هم تشکیل جلسه نداد.
درآستانه اتمام عمر دولت یازدهم، وعده دولت در خصوص برگزاری جلسات منظم شورای عالی فضایی به عنوان اصلی‌‌ترین و تنها نهاد سیاست‌گذاری در حوزه فضایی کشور، ناکام ماند و طلسم تشکیل این شورا که در دولت‌های قبل نیز نادیده گرفته شده بود، در دولت یازدهم هم شکسته نشد.
عدم تشکیل جلسات شورای عالی فضایی به دلیل آن‌که می‌توانست سیاست‌گذاری بسیاری از پروژه‌های فضایی را به همراه داشته باشد، سبب شد که تکلیف بسیاری از پروژه‌های این بخش، مشخص نشود و نقشه راه فناوری فضایی کشور، معطل تصمیمات سیاست‌گذاران آن باقی بماند.
این درحالی است که رهبر انقلاب در مهرماه سال ۹۵ در دیدار با نخبگان علمی جوان، از روند کند صنعت فضایی گلایه و ابراز نگرانی کردند و از مسؤولین امر مطالبه کردند که این طرح‌های مهم نباید مطلقاً تعطیل یا نیمه‌تعطیل باشد.
سابقه ایجاد شورای عالی فضایی به بیش از ۱۳ سال برمی‌گردد که طبق پیشنهاد سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و مصوبه هیأت وزیران مقرر شده بود شورای عالی برای سیاست‌گذاری استفاده از فناوری‌های فضایی و ایجاد هماهنگی‌های لازم میان تمامی دستگاه‌های ذی‌ربط، با ریاست رییس‌جمهور، تشکیل شود و طبق ماده ۷ اساس‌نامه آن بر تشکیل جلسات این شورا حداقل دو بار در سال تأکید شده است.
مستندات نشان می‌دهد که این شورا از زمان ایجاد تاکنون، آن‌طور که باید جدی و مهم ارزیابی نشد و با وجودی که باید طی این سال‌ها حداقل ۲۵ بار تشکیل جلسه می‌داد، فقط ۳ بار جلسه تشکیل داده است. شواهد حاکی از آن است که دولت‌ها و از جمله دولت یازدهم برخلاف وعده‌هایی که داده‌اند، این شورا را جدی نگرفته و به وظایف قانونی خود برای برگزاری جلسات این شورای عالی، عمل نکرده‌اند.
پیش از این نیز نمایندگان مجلس نهم، یکی از موضوعات مورد انتقاد به رییس‌جمهور را عدم تشکیل شوراهای عالی اعلام کرده بودند چرا که حدود ۴۰ شورای عالی با ریاست رییس‌جمهور در کشور وجود دارد که بسیاری از آنها به دلیل کمبود وقت وی، تشکیل نمی‌شود. در آن زمان نمایندگان پیشنهاد داده بودند که اگر دولت برای تشکیل همه شوراهای عالی زمان ندارد پیشنهاد انحلال و یا ادغام آنها را به مجلس بدهد.
به هرحال شورای عالی فضایی نیز بالا‌ترین نهاد سیاست‌گذاری و نظارت، هدایت و هماهنگی در حوزه فضایی محسوب می‌شود که باید وزارتخانه‌های عضو این شورا، در این جلسات برنامه‌های خود را ارایه داده و به توافق نهایی و ملی برسند اما متأسفانه در دولت یازدهم این شورا تشکیل جلسه نداد.
مروری بر اساس‌نامه شورای‌عالی فضایی نشان می‌دهد که این شورا به منظور استفاده صلح‌آمیز از فضای ماورای جو و فناوری‌های فضایی، حفظ منافع ملی و بهره‌برداری منسجم از علوم و فناوری‌های فضایی در جهت توسعه اقتصادی، فرهنگی، علمی و فناوری کشور تشکیل شده است.
در ماده ۲ این اساس‌نامه در ۷ بند، سیاست‌گذاری برای استفاده از فناوری‌های فضایی در بخش‌های امنیتی و استفاده صلح‌آمیز از فضای‌ماورای جو، سیاست‌گذاری ساخت، پرتاب و استفاده از ماهواره‌های ملی تحقیقاتی در چارچوب سیاست‌های کلی نظام با رعایت قوانین و مقررات کشور، ایجاد هماهنگی لازم میان کلیه دستگاه‌های ذی‌ربط، ارایه پیشنهاد و تدوین برنامه‌های بلندمدت و میان‌مدت مربوط به امور فضایی به دستگاه‌ها و سازمان‌های دولتی و غیردولتی برای طی مراحل قانونی، تصویب برنامه‌های بلندمدت و میان‌مدت در بخش فضایی کشور، هدایت و حمایت از فعالیت‌های بخش خصوصی و تعاونی در امر استفاده بهینه از فضا و ارایه پیشنهاد در خصوص خط مشی همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در مسایل فضایی و تعیین مواضع دولت جمهوری اسلامی ایران در مجامع بین‌المللی به عنوان وظایف و دلایل ایجاد این شورا، عنوان شده است.
با تغییر مجدد ساختار فضایی کشور و بازگرداندن ترکیب اولیه این بخش به وزارت ارتباطات در دولت یازدهم، انتظار می‌رفت موضوع ایجاد شورای عالی فضایی به عنوان وظیفه قانونی دولت، در دستور کار قرار گیرد و حتی قولهایی نیز در این زمینه داده شد اما برآورد‌ها نشان می‌دهد که تنها اقدامات دولت یازدهم برای برپایی جلسات شورای عالی فضایی تنها به چند حکم خلاصه می‌شود.
جای خالی تصمیم گیری‌های کلان برای فضا
تعطیلی شورای عالی فضایی، نبود هماهنگی در ساختار فضایی کشور و اختلاف سلیقه نهادهای مرتبط را سبب شده و به همین دلیل است که میان نهادهای مرتبط با این بخش، هماهنگی مشخصی دیده نمی‌شود. برای مثال در حکم ایجاد مرکز ملی فضایی مسؤولیت هماهنگی، برنامه‌ریزی، سیاست‌گذاری و هدایت پروژه‌های فضایی کشور به این مرکز سپرده شده و این در حالی است که این وظایف در شورای عالی فضایی و دبیرخانه ذیل آن نیز به چشم می‌خورد.
این درحالی است که اگر یک نهاد بالادستی مانند شورای عالی فضایی، وظایف هر یک از نهادهای مرتبط را تعیین می‌کرد، آنها می‌توانستند از تصمیمات یکپارچه تبعیت کنند اما متأسفانه جای تصمیم گیری‌های کلان فضایی توسط یک نهاد سیاست‌گذار در کشور، خالی است.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.