شرکت‌های دانش‌بنیان در سال‌های اخیر به‌عنوان یکی از ارکان اصلی توسعه فناوری و اقتصاد دیجیتال در ایران مطرح شده‌اند. این شرکت‌ها که بر پایه نوآوری و تحقیقات علمی شکل می‌گیرند، می‌توانند نقش کلیدی در کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و ایجاد اشتغال پایدار ایفا کنند. اما آینده این شرکت‌ها در ایران چگونه خواهد بود؟ آیا […]
شرکت‌های دانش‌بنیان در سال‌های اخیر به‌عنوان یکی از ارکان اصلی توسعه فناوری و اقتصاد دیجیتال در ایران مطرح شده‌اند. این شرکت‌ها که بر پایه نوآوری و تحقیقات علمی شکل می‌گیرند، می‌توانند نقش کلیدی در کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و ایجاد اشتغال پایدار ایفا کنند. اما آینده این شرکت‌ها در ایران چگونه خواهد بود؟ آیا سیاست‌های حمایتی دولت کافی است یا چالش‌های پیش‌رو مانع از رشد آن‌‌ها می‌شود؟ به گزارش مناقصه‌مزایده، طبق آمار معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان در ایران از چند ۱۰۰ مورد در دهه ۹۰ به بیش از ۸۰۰۰ شرکت در سال ۱۴۰۳ رسیده است. این شرکت‌ها در حوزه‌های مختلفی از جمله فناوری اطلاعات، زیست‌فناوری، نانو، انرژی‌های تجدیدپذیر و صنایع پیشرفته فعالیت می‌کنند و سهم قابل‌توجهی در صادرات غیرنفتی دارند. با توجه به سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند به‌عنوان موتور محرک تولید داخلی عمل کنند و با کاهش واردات، ارزش‌افزوده بالایی برای اقتصاد کشور ایجاد نمایند.
حمایت‌های دولتی و تسهیلات مالی
دولت در سال‌های اخیر با تصویب قوانین حمایتی مانند معافیت‌های مالیاتی، تسهیلات بانکی کم‌بهره و حمایت از صادرات فناوری، تلاش کرده تا بستر مناسبی برای رشد این شرکت‌ها فراهم کند. همچنین، ایجاد پارک‌های فناوری و مراکز رشد در دانشگاه‌ها، به توسعه اکوسیستم نوآوری کمک کرده است. با این حال، برخی از این حمایت‌ها ناپایدار یا همراه با بوروکراسی اداری هستند که باعث می‌شود بسیاری از شرکت‌های نوپا نتوانند از این مزایا بهره‌مند شوند.
چالش‌های پیش‌روی شرکت‌های دانش‌بنیان
تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی: دسترسی به فناوری‌های روز، مواد اولیه و بازارهای جهانی را دشوار کرده است.
نبود سرمایه‌گذاری خطرپذیر (VC): بسیاری از شرکت‌ها با وجود ایده‌های نو، به دلیل کمبود بودجه در مراحل اولیه شکست می‌خورند.
مهاجرت: متخصصان و پژوهشگران بسیاری به دلایل مختلف، جذب بازارهای جهانی می‌شوند.
رقابت با محصولات خارجی: با وجود کیفیت بالای برخی محصولات دانش‌بنیان ایرانی، نبود برندینگ قوی و موانع صادراتی، رقابت را سخت کرده است.
فرصت‌های پیش‌رو در آینده
توسعه بازارهای منطقه‌ای: ایران می‌تواند با تمرکز بر بازار کشورهای همسایه، به قطب فناوری در منطقه تبدیل شود.
فناوری‌های نوظهور: حوزه‌هایی مانند هوش‌مصنوعی، بلاکچین و انرژی‌های پاک می‌توانند زمینه‌ساز رشد شرکت‌های جدید باشند.
همکاری دانشگاه و صنعت: اگر ارتباط بین مراکز علمی و بخش‌خصوصی تقویت شود، محصولات دانش‌بنیان کاربردی‌تر خواهند شد.
نقش بخش‌خصوصی و سرمایه‌گذاران
برای تضمین آینده شرکت‌های دانش‌بنیان، سرمایه‌گذاری بخش‌خصوصی حیاتی است. ایجاد صندوق‌های جسورانه و شتاب‌دهنده‌های تخصصی، می‌تواند به جذب سرمایه و توسعه فناوری کمک کند. همچنین، حضور شرکت‌های بزرگ در حمایت از استارت‌آپ‌های فناور (به سبک اکوسیستم سیلیکون ولی) می‌تواند تحول‌آفرین باشد.
آینده روشن با برنامه‌ریزی بلندمدت
شرکت‌های دانش‌بنیان ایران در مسیر رشد قرار دارند، اما برای تبدیل شدن به بازیگران جهانی، نیازمند حمایت پایدار دولت، بهبود فضای کسب‌وکار و جذب سرمایه‌گذاری خارجی هستند. اگر چالش‌های مالی، حقوقی و بین‌المللی به درستی مدیریت شوند، این شرکت‌ها می‌توانند نه تنها اقتصاد ایران را متحول کنند، بلکه جایگاه ایران را در فناوری‌های پیشرفته ارتقاء دهند.
دیدگاه بسته شده است.