صرفه‌جویی انرژی با اخذ قیمت صادراتی برق و گاز از پُرمصرف‌ها

گروه انرژی- یکی از مهم‌‌ترین مزایای سیاست اخذ قیمت صادراتی برق از مشترکان پُرمصرف و مصارف خارج از الگوی بهینه، برقراری عدالت در توزیع یارانه‌های انرژی است. در وضعیت فعلی، مشترکان پُرمصرف عملاً از یارانه بیشتری نسبت به مشترکان کم‌مصرف بهره‌مند می‌شوند، زیرا برق ارزان را در حجم بالاتری مصرف می‌کنند. این امر ناعادلانه و […]

گروه انرژی- یکی از مهم‌‌ترین مزایای سیاست اخذ قیمت صادراتی برق از مشترکان پُرمصرف و مصارف خارج از الگوی بهینه، برقراری عدالت در توزیع یارانه‌های انرژی است. در وضعیت فعلی، مشترکان پُرمصرف عملاً از یارانه بیشتری نسبت به مشترکان کم‌مصرف بهره‌مند می‌شوند، زیرا برق ارزان را در حجم بالاتری مصرف می‌کنند. این امر ناعادلانه و برخلاف منطق حمایت از اقشار کم‌درآمد است. به گزارش مناقصه‌مزایده، با اجرای قیمت‌گذاری پلکانی و اعمال نرخ صادراتی بر مصرف مازاد، یارانه‌ها به شکل عادلانه‌تری توزیع می‌شود و بخش عمده منابع حمایتی به مشترکان کم‌مصرف و نیازمند اختصاص می‌یابد. اساس منطق این پیشنهاد ساده و از نظر اقتصادی قوی است، زیرا هر واحد انرژی مازاد بر الگوی بهینه که توسط مشترکان پرمصرف، استفاده می‌شود یا باید هزینه واقعی تولید آن را بپردازد یا باید به قیمت فرصت از دست‌رفته آن -یعنی قیمتی که می‌توانست از طریق صادرات به‌دست آید-قیمت‌گذاری شود. وقتی مصرف یک مشترک فراتر از سطح معقول و الگوی بهینه می‌رود، هزینه اجتماعی و فرصت‌سوزی آن افزایش می‌یابد؛ برق مصرف‌شده، می‌تواند صنایع تولیدی را تغذیه کند یا به بازار‌های خارجی صادر شود و ارزآوری کند، اما اگر به‌صورت مصرف غیربهینه و غیرمولد توسط چند مشترک خاص صرف شود، جامعه کل هزینه آن را می‌پردازد؛ بنابراین هدف سیاست‌گذار در اخذ قیمت صادراتی این است که هزینه مصرف غیربهینه مشترک پرمصرف با هزینه اجتماعی هم‌راستا گردد و در همین زمینه اخذ قیمت صادراتی برای مصرف مازاد دقیقاً همین وظیفه را انجام می‌دهد. سهیل محمودیان؛ کارشناس انرژی، در رابطه با لزوم اصلاح یارانه‌های انرژی بخش خانگی، گفت: یکی از مهم‌‌ترین اقدامات دولت در زمینه اصلاح وضعیت یارانه انرژی، مسئله مربوط به اصلاح یارانه‌های انرژی بخش خانگی مبتنی بر الگوی جدیدی است که در آن به میزان مصرف بهینه و الگوی بهینه مصرف، یارانه انرژی به افراد تعلق خواهد گرفت و به محض خروج از الگوی بهینه مصرف، هر واحد مصرف انرژی مازاد بر میزان مصرف بهینه، با قیمت صادراتی و وارداتی انرژی روبه‌رو خواهد شد. وی در ادامه، با اشاره به منطق اخذ قیمت صادراتی برق و گاز از مشترکان پرمصرف، گفت: اینکه پلکان نهایی مصرف قیمت صادراتی و واقعی انرژی مصرفی‌اش را پرداخت کند، یک امر منطقی است. کسانی که مصارف غیرضرور و نامتعارف دارند، باید هزینه صادراتی و واقعی انرژی را بپردازند، زیرا کشور را از فرصت مهم صادرات انرژی یا تبدیل انرژی به ارزش‌افزوده بالاتر در صنعت و صادرات محصول صنعتی محروم کرده است. دولت وظیفه دارد به تأمین انرژی مصرفی مشترکانی که در داخل الگو از انرژی استفاده می‌کنند، بپردازد اما درخصوص اختصاص یارانه به پرمصرف‌‌ها وظیفه‌ای ندارد. وی ادامه داد: انرژی متعلق به عموم مردم است و باید سیاست‌هایی اعمال شود که یارانه انرژی به عدالت به مردم برسد. تعرفه‌گذاری به شکل فعلی و اعطای یارانه انرژی به هر سطحی از مصرف به تشویق پرمصرفی منجر می‌شود. زیرا هر چقدر افراد بیشتر از انرژی استفاده کنند، از یارانه بیشتری بهره می‌برند. این کارشناس انرژی، در رابطه با تبعات بسیار منفی مصرف بالای بخش خانگی در اوج پیک مصرف برق و گاز و مشترکان اندک پرمصرف که سرانه مصرفی شش برابر بیشتر از مشترکان عادی دارند؛ خاطرنشان کرد: مصرف بی‌رویه انرژی تبعات منفی جبران‌ناپذیری برای کشور دارد. قطعی برق صنایع و تعطیلی آن‌‌ها به لحاظ افزایش بیکاری و کاهش تولید برایمان بسیار مشکل‌ساز است. باید از روش‌های مختلف به سمت اعمال سیاست‌هایی به منظور کاهش مصرف انرژی برویم. وی ادامه داد: در ارتباط با انرژی نیازمند اعمال روش‌های گوناگون هستیم که به‌طور همزمان باید از آن‌‌ها استفاده کنیم. در کنار تعرفه‌گذاری پلکانی دوپله‌ای پرمصرف و مشترکان داخل الگو باید به فرهنگ‌سازی برای استفاده صحیح از انرژی بپردازیم. به علاوه، تلاش برای افزایش تولید نیز باید در دستور کار باشد. تمامی این راهکار‌ها با یکدیگر می‌تواند به حاکمیت در حل مشکل ناترازی انرژی کمک کند. محمودیان؛ در پایان با اشاره به ضرورت اخذ قیمت صادراتی از مصارف خارج از الگوی بهینه مشترکان پرمصرف گفت: هیچ دلیلی برای مصرف بی‌رویه انرژی در کشور وجود دارد. گاز، برق و… با قیمت گزافی تولید و یا وارد می‌شود. استفاده صحیح از آن‌‌ها حیاتی است. اگر بتوانیم در کشور نسبت به میزان مصرف حساسیت ایجاد کنیم، می‌توانیم از انرژی‌ برای مصارفی همچون عدم تعطیلی صنایع و صادرات بهره ببریم که منافع سرشاری نصیب کشور می‌کند. همچنین رسول شیخی‌زاده؛ نماینده مجلس شورای اسلامی، گفت: شرایط فعلی توزیع یارانه انرژی به نفع پرمصرف‌هاست و مصارف بالا و غیربهینه را تشویق می‌کند. زیرا هر چقدر افراد بیشتر از انرژی استفاده کنند، از یارانه بیشتری بهره می‌برند اما رساندن قیمت انرژی برای مشترکان پرمصرف به قیمت صادراتی انرژی موجب کنترل مصرف مشترکان پرمصرف و کاهش اختیاری مصرف مشترکان درون الگوی بهینه خواهد شد. وی ادامه داد: پرمصرف‌‌ها باید بهای واقعی و صادراتی انرژی مصرفی خود را بپردازند و کم‌مصرف‌‌ها نیز باید از تشویق و قیمت‌های یارانه‌ای بهره ببرند. دولت وظیفه دارد تا جایی‌که افراد در داخل الگو از انرژی استفاده می‌کنند به آن‌‌ها یارانه و سوبسید بدهد، اما هیچ وظیفه‌ای برای پرداخت یارانه به مصارف غیرضرور برای حاکمیت وجود ندارد. شیخی‌زاده؛ در پایان تأکید کرد: ناترازی انرژی ضربه جدی به اقتصاد ملی وارد می‌کند و در نهایت به ضرر مردم است. در همین راستا، دولت باید به سمت اجرای سیاست‌های دقیق به منظور مدیریت مصرف و عادلانه‌سازی توزیع یارانه‌های انرژی برود.