کشف رازهای چای

اخطار ژنتیکی گیاه چای و طعم عطر آن

کشف رازهای چای

    گیاهشناسان رازهای ژنتیکی گیاهی که به دلیل تولید چای برای ما ارزش دارد، را گشودند. تیمی از محققان چینی موفق به رمزگشایی واحد‌های ساختاری ژنتیکی گیاه جنس چای شدند که برگ‌هایش برای همه انواع چای مورد استفاده قرار می‌گیرد.

به گزارش سیناپرس، این تحقیق باعث فهم بیش‌تری نسبت به ترکیبات شیمیایی‌ شده است که باعث طعم چای می‌شود. تا به حال علی‌رغم اهمیت اقتصادی و فرهنگی، چیز‌های کمی درباره ژنتیک این گیاه کشف شده بود. « طعم‌های متفاوتی وجود دارد اما سؤال این بود که چه چیزی تعیین‌کننده طعم است یا اساس ژنتیکی طعم چای چیست؟» این را محقق ژنتیک‌ گیاهی « لیژی‌گوآ» از انستیتو گیاهشناسی کونمینگ چین و رهبر این پژوهش می‌گوید. وی ادامه می‌دهد: « با روی هم قراردادن بازسازی ساختار ژنتیکی و فناوری‌های جدید تعیین توالی ما موفق به روزرسانی نقشه ژنتیکی گیاه و تحقیق در باره برخی طعم‌‌‌ها شدیم».

جنس Camellia شامل ۱۰۰ گونه گیاهان زینتی باغ‌ها هم می‌شود، اما تنها Camellia Sinensis به صورت تجاری برای تولید چای کشت می‌شود. محققان دریافتند که برگ‌‌‌های گیاه چای حاوی دارای مقادیر زیادی مواد شیمیایی هستند که باعث طعم یگانه گیاه چای شامل فلانوید و کافئین هستند. بقیه اعضای جنس Camellia این ترکیبات شیمایی را در مقادیر بسیار کم‌تری دارند. دکتر «مونیک سیموند» معاون مدیر علمی در باغ سلطنتی گیاهی Kew در بریتانیا که در این مطالعه دخیل نبوده است، می‌گوید این مطالعه فهم مهمی درباره ساختارهای ژنتیکی گیاه چای فراهم کرده است: «روی هم رفته، یافته‌های این مطالعه تأثیر چشمگیری روی اصلاح نژادی چای و همین‌طور سایر گیاهان دارویی دارد چون خصوصیات شیمیایی چای در برخی از این گیاهان هم دیده می‌شود».

محققان دریافتند که برگ‌‌‌های گیاه چای حاوی مقادیر زیادی مواد شیمیایی هستند که باعث طعم یگانه گیاه چای شامل فلانوید و کافئین هستند. بقیه اعضای جنس Camellia این ترکیبات شیمیایی را در مقادیر بسیار کم‌تری دارند.

رمزگشایی از ژنوم گیاه نزدیک به ۵ سال طول کشیده است. با داشتن ۳ میلیارد جفت پایه در طول دی‌ان‌ای گیاه ژنوم گیاه چاه نزدیک ۴ برابر ژنوم گیاه قهوه و بسیار بزرگ‌تر از ژنوم گیاهانی است که تعیین توالی شده‌اند. پرفسور گائو: « آزمایشگاه ما با موفقیت ژنوم بیش‌تر از ۲۰ گیاه را تعیین توالی و منظم کرد». او که این کار را با محققانی در کره و آمریکا هماهنگ کرده است، می‌گوید: « اما این ژنوم، ژنوم گیاه چای بسیار سخت بود».

دانش ژنتیکی ممکن است منجر به کشف راه‌هایی برای بهبود قیمت و کیفیت چای به وسیله نسل‌کشی انتخابی گیاه چای شود. در حقیقت این مطالعه یک ابزار قدرتمند در دست کسانی است که گیاهان را نسل کشی می‌کنند. «گای‌بارتر» کشاورز در انجمن باغبانی سلطنتی بریتانیا می‌گوید: « وقتی شما پایه‌های یک طعم و فرایند کیفیت چای را بفهمید، با داشتن آن مشخصه‌های ژنتیکی نسل‌سازان می‌توانند آنها را جستجو کرده و نسخه‌های جدید و بهتر گیاه را تولید کنند».

یافته مهم دیگر این است که برخی مسیر‌های زیست شیمیایی که در سنتز ترکیبات تشکیل‌دهنده طعم چای در برخی اجداد این گیاه هم حاضر هستند و برای حدود ۶٫۳ میلیون سال حفظ شده‌اند.

 

۶ نوع اصلی چای از گیاه Camellia sinensis تولید می‌شود؛ سفید، زرد، سبز، اولانگ، سیاه و تخمیر شده. هر یک از این چای‌های عطر، مزه و ظاهر خودشان را دارند. طعم ویژه این چای‌‌‌ها به وسیله ترکیبات متفاوتی تولید می‌شود. دکتر سیموند معتقد است فهم ژنوم گیاه به فهمیدن نحوه فرگشت گیاه کمک خواهد کرد: « یافته مهم دیگر این است که برخی مسیر‌های زیست شیمیایی که در سنتز ترکیبات تشکیل‌دهنده طعم چای در برخی اجداد این گیاه هم حاضر هستند و برای حدود ۶٫۳ میلیون سال حفظ شده‌اند». نخستین تعیین توالی گیاه ۱۵ سال پیش رخ داد و از آن زمان تا به حال بیش‌تر ۵ تیپ مختلف گیاهی تعیین توالی شده‌اند که شامل گیاهان مزارع، مثل موز، سیب‌زمینی و گوجه‌فرهنگی می‌شود. حال گیاه چای را هم می‌توان به این مجموعه اضافه کرد.