بررسی تعهدات و اختیارات پیمانکار در نظام فنی و اجرایی سازمان بنادر و دریانوردی –قسمت دوم

بررسی تعهدات و اختیارات پیمانکار در نظام فنی و اجرایی سازمان بنادر و دریانوردی –قسمت دوم  اقبال ‎شاکری و) پیمانکار متعهد است که دستمزد کارگران خود را طبق قانون کار مرتباً پرداخت کند. درصورتی که در پرداخت دستمزد کارگران تأخیری پیش آید، مهندس مشاور به پیمانکار اخطار می‌کند که طلب کارگران را پرداخت نماید. در […]

بررسی تعهدات و اختیارات پیمانکار در نظام فنی و اجرایی سازمان بنادر و دریانوردی –قسمت دوم

 اقبال شاکری

و) پیمانکار متعهد است که دستمزد کارگران خود را طبق قانون کار مرتباً پرداخت کند. درصورتی که در پرداخت دستمزد کارگران تأخیری پیش آید، مهندس مشاور به پیمانکار اخطار می‌کند که طلب کارگران را پرداخت نماید. در صورت استنکاف پیمانکار، کارفرما می‌تواند دستمزد کارگران را برای ماه یا ماه‌هایی که صورت‌وضعیت آن به پیمانکار پرداخت شده است، طبق کارنامه‌های کارگری که در دست کارگران و دارای امضای رییس کارگاه است، باتوجه به پرداخت‌های علی‌الحساب که به آنها شده است، با حضور نماینده مهندس مشاور و پیمانکار، از محل مطالبات پیمانکار پرداخت کند و مبلغ پرداختی به علاوه ۱۵ درصد، به حساب بدهی پیمانکار منظور نماید و اگر مطالبات پیمانکار کافی نباشد، از محل تضمین‌های پیمانکار تأمین کند، درصورتی که نماینده پیمانکار، باوجود اخطار مهندس مشاور، از حضور برای پرداخت‌ها خودداری کند، کارفرما پرداخت مزبور را انجام می‌دهد، بدون این‌که پیمانکار حق اعتراضی برای این عمل و مبلغ پرداختی و تعداد کارگران و میزان استحقاقی آنان داشته باشد. در صورت تکرار تأخیر در پرداخت‌های دستمزد کارگران به مدت بیش از یک ماه، برای ماهی که صورت‌وضعیت آن پرداخت شده است، کارفرما می‌تواند پیمان را فسخ کند.

ز) پیمانکار می‌کوشد تا حد امکان، کارگران مورد نیاز خود را از بین ساکنان منطقه اجرای کار، که صلاحیت انجام کارهای موضوع پیمان را داشته باشند، انتخاب کند و به‌کار گمارد.

ح) پیمانکار موظف به اجرای بیمه‌های درمانی و اجتماعی، مقررات و دستورالعمل‌های حفاظت فنی و بهداشت کار است.

ط) در اجرای این پیمان، پیمانکار در مقابل کارفرما مسؤول اعمال کارکنان خود است، هرگاه کارکنان و کارگران پیمانکار و پیمانکاران جزء صلاحیت لازم برای انجام کار مربوط را نداشته باشند یا باعث اختلال نظم کارگاه شوند، مهندس مشاور یا مهندس ناظر، مراتب را برای بار اول به رییس کارگاه تذکر می‌دهند و درصورت تکرار می‌تواند از پیمانکار بخواهد که متخلفان را برکنار کند. در این صورت پیمانکار مکلف به اجرای دستور است و حق ندارد برکنارشدگان را بار دیگر در همان کارگاه به‌کار گمارد. اجرای این دستور از مسؤولیت‌های پیمانکار نمی‌کاهد و ایجاد حقی برای او نمی‌کند.

تبصره: مسؤولیت هرگونه خسارت و صدمه جانی و مالی که در نتیجه فعل و یا ترک فعل یا قصور پیمانکار و نمایندگان و کارکنان او در جریان اجرای این قرارداد به هر شخص اعم از کارکنان پیمانکار، کارفرما و یا اشخاص ثالث وارد گردد منحصراً به عهده پیمانکار است. پیمانکار متعهد و پاسخگوی هرگونه ادعای خسارت بوده و کارفرما را نسبت به دعاوی مطروحه مصون می‌دارد.

نقد تغییرات ماده ۱۷

•   نقد تبصره اضافه شده ذیل بند «الف»: این تبصره بیشتر در ارتباط با بند ط این ماده قرار دارد و به‌عنوان تبصره ماده الف مناسب نیست و البته با اخطار مرحله اول ذکر شده در بند ط در تناقض است. نکته جدید این تبصره فرجه ۴۸ ساعته آن می‌باشد. این زمان برای برکناری هم مناسب نیست چه برسد به جایگزینی. حتی با قوانین اداره کار نیز مغایرت دارد. جهت برکناری علی‌الخصوص عوامل کلیدی، جمع‌بندی کارهای در دست اقدام و همپوشانی و انتقال اطلاعات به نفر جایگزین از طرفی، و برای استخدام نفر جدید، فرایندهای مربوط به جذب نیروی انسانی از طرف دیگر، با زمان ذکر شده در این تبصره سازگار نمی‌باشد.

•   نقد تبصره اضافه شده ذیل بند «د»: این تبصره در ارتباط با بند ط این ماده می‌باشد. مقررات بنادر می‌تواند به‌عنوان پیوست قرارداد و یا حداقل با ذکر شماره و تاریخ اسناد مرتبط با آن مطرح گردد. چرا که این مقررات عمومی نیستند و استفاده از این ادبیات کلی صرفاً جهت مقررات کشوری و عمومی مانند قانون کار و بیمه قابل قبول است.

•   نقد تبصره ۱ اضافه شده ذیل بند «هـ»: این تبصره در ارتباط با بند ط این ماده می‌باشد.

•   نقد تبصره ۲ اضافه شده ذیل بند «هـ»: این تبصره در ارتباط با بند الف این ماده می‌باشد و براساس آن به دلیل عدم تبیین معیارهای مورد نیاز، رفتار سلیقه‌ای مجاز شمرده شده است. از طرفی معمولاً شرایط تیم سرپرستی در اسناد مناقصه ذکر می‌شود. تهیه گواهی سابقه کار، نه آسان است و نه قابل استناد. سوابق بیمه‌ای مرتبط شاید مناسب‌تر باشد. این تبصره بررسی سوابق سرایدار را هم ضروری می‌کند که جای این سؤال وجود دارد که آیا واقعاً لازم است؟

•   نقد تبصره ۳ اضافه شده ذیل بند «هـ»: مناسب است عواملی که امضای آن‌‌‌ها به دستگاه نظارت معرفی شده‌اند مشمول این بند قرار گیرند چرا که صرفاً آن‌‌‌ها مسؤول عملیات و فرایند کارگاهی هستند و تعمیم آن به کلیه افراد غیرمسؤول، که به صورت نفرماه همکاری می‌نمایند ملزوم شرایط کارگاه و ساختارهای سازمانی آن نمی‌باشد.

•   نقد تبصره اضافه شده ذیل بند «ط»: این تبصره در ارتباط با ماده ۲۱ شرایط عمومی پیمان و بیمه حوادث و شخص ثالث کارگاه می‌باشد و تعهد جدیدی را ایجاد نمی‌نماید که ضمن به هم زدن ساختار تعریف شده در مواد قرارداد، ارزش حقوقی ندارد. بنابراین پیشنهاد می‌شود این تبصره حذف گردد. بند ط ماده ۱۷ مفهوم انضباطی دارد و تعهدات انضباطی کارکنان پیمانکار را پیگیری می‌نماید.    

ماده ۱۸

مسؤولیت حسن اجرای کار، برنامه کار، گزارش پیشرفت کار، هماهنگی با پیمانکاران دیگر، رییس کارگاه:

الف) پیمانکار مسؤولیت کامل حسن اجرای کارهای موضوع پیمان را طبق اسناد و مدارک پیمان به عهده دارد.

تبصره: پیمانکار پس از تنظیم صورت‌مجلس تحویل کارگاه تا زمان تنظیم صورت‌مجلس تحویل موقت، مسؤول حفاظت و نگهداری ابنیه و تأسیساتی است که در روی زمین و یا زیرزمین محوطه‌های تحویل شده موجود می‌باشد. بنابراین جبران خسارت وارد بر اماکن و تأسیسات مذکور به عهده پیمانکار است مگر آن‌که کمیته سوانح بندر، پیمانکار را مقصر تشخیص نداده و مراتب کتباً توسط کارفرما اعلام شود.

ب) پیمانکار متعهد است که سازمان، روش اجرا و برنامه زمانی تفصیلی اجرای کار را طبق نظر مهندس مشاور براساس نقشه‌های موجود و برنامه زمانی کلی تهیه کند و ظرف یک ماه از تاریخ مبادله پیمان، یا مدت دیگری که در اسناد و مدارک پیمان تعیین شده است، تسلیم مهندس مشاور نماید تا پس از اصلاح و تصویب کارفرما برای اجرا به پیمانکار ابلاغ شود. اگر در اسناد و مدارک پیمان، جزییاتی برای چگونگی تهیه برنامه زمانی تفصیلی و بهنگام کردن آن تعیین شده باشد، پیمانکار ملزم به رعایت آن می‌باشد.

تبصره ۱: در برنامه تفصیلی زمان تحویل محل‌های اجرای عملیات، ابلاغ نقشه‌ها، زمان تحویل مصالح مورد تعهد کارفرما و زمان یا زمانهای تحویل موقت و سایر زمانهای ضروری معین می‌گردد.

تبصره ۲: اگر در طول اجرا، کار تغییر برنامه تفصیلی توسط کارفرما نیز مطرح گردد، مشاور و پیمانکار به شرح بند ج ماده ۱۸ شرایط عمومی پیمان عمل می‌نماید.

ج) درصورتی که در حین اجرای کار، پیمانکار تشخیص دهد که تغییراتی در برنامه زمانی تفصیلی ضروری است، موظف است که پیش از رسیدن موعد انجام کارهایی که به نظر او باید در برنامه آن تغییر داده شود، مرتب را با ذکر دلیل، به مهندس مشاور اطلاع دهد. مهندس مشاور تغییرات مورد تقاضای پیمانکار را در قالب برنامه زمانی کلی رسیدگی می‌کند و آنچه را که مورد قبول است، پس از تصویب کارفرما به پیمانکار ابلاغ می‌کند. بدیهی است که این تغییرات در حدود مندرجات پیمان، از میزان تعهدات و مسؤولیت‌های پیمانکار نمی‌کاهد.

د) پیمانکار متعهد است که هماهنگی لازم با دیگر پیمانکاران یا گروه‌های اجرایی متعلق به‌کارفرما که به نحوی با موضوع قرارداد مرتبط هستند، به عمل آورد. برنامه‌ریزی چگونگی این هماهنگی توسط مهندس مشاور به پیمانکار ابلاغ می‌شود.

ه) پیمانکار مکلف است که در پایان هرماه، گزارش کامل کارهای انجام شده در آن ماه را تهیه نماید.

شکل و چگونگی گزارش را مهندس مشاور تهیه می‌کند. این گزارش، شامل مقدار و درصد فعالیت‌های انجام شده، میزان پیشرفت یا تأخیر نسبت به برنامه زمانی تفصیلی، مشکلات و موانع اجرایی، نوع و مقدار مصالح و تجهیزات وارد شده به‌کارگاه، تعداد و نوع ماشین‌آلات موجود و آماده به‌کار، تعداد و تخصص نیروی انسانی موجود و دیگر اطلاعات لازم می‌باشد. درصورتی که جزییات دیگری برای چگونگی تهیه گزارش پیشرفت کار در اسناد و مدارک پیمان تعیین شده باشد، پیمانکار موظف به رعایت آن است.

و) پیمانکار متعهد است که یک نسخه از برنامه، نمودار‌‌‌‌‌ها و جدول‌های پیشرفت کار را در کارگاه آماده داشته باشد تا درصورت لزوم، مهندس مشاور و کسانی که اجازه بازدید از کارگاه را دارند، از آن استفاده کنند.

ز) پیمانکار باید پیش از آغاز عملیات، شخص واجد صلاحیتی را که مورد قبول مهندس مشاور باشد، به‌عنوان رییس کارگاه معرفی نماید. رییس کارگاه باید در اوقات کار در کارگاه حاضر باشد و عملیات اجرایی، با مسؤولیت و نظارت او انجام شود. اگر ضمن کار معلوم شود که رییس کارگاه قادر به انجام وظایف خود نیست، مهندس مشاور با ذکر دلیل، درخواست تعویض او را از پیمانکار خواهد کرد و پیمانکار مکلف است ظرف یک ماه، شخص واجد صلاحیت دیگری را که مورد قبول مهندس مشاور باشد، معرفی کند.

پیمانکار باید به منظور اجرای کار و دریافت دستور کار‌‌‌‌‌ها و نقشه‌ها از مهندس مشاور و هم‌‌‌چنین برای تنظیم صورت‌وضعیت‌های موقت، اختیارات کافی به رییس کارگاه بدهد. هرنوع اخطار و اعلام که مربوط به اجرای کار باشد و از طرف مهندس مشاور یا نماینده او به رییس کارگاه ابلاغ شود، در حکم ابلاغ به پیمانکار است.

تبصره: پیمانکار موظف است همزمان با معرفی رییس کارگاه فرد واجد صلاحتی را نیز به عنوان قائممقام رییس کارگاه معرفی نمیاد. در مواقع اضطراری که رییس کارگاه و پس از اطلاع از دستگاه نظارت در محل حضور ندارد، قائممقام وی در چارچوب مسؤولیت و اختیارات رییس کارگاه اقدام می‌نماید.

ح) جهت جوشکاری و کارهای مشابه، پیمانکار موظف به تأمین موتور جوش بوده و استفاده از برق شهرک‌‌‌‌‌‌ها مجاز نیست.

نقد تغییرات ماده ۱۸

•   نقد تبصره اضافه شده ذیل بند«الف»: این تبصره در ارتباط با بند الف ماده ۲۱ شرایط عمومی پیمان بوده و جبران خسارت درصورت قصور پیمانکار به عهده ایشان قرارداده شده است درغیر این صورت نیز مطابق مفاد ماده ۲۱ بیمه خسارات را جبران خواهد کرد و خسارت به تأسیسات زیربنایی نیز مفصلاً در ماده ۲۳ تعیین تکلیف شده است. لذا این تبصره هیچ ارتباطی با موضوع این بند ندارد.

•   نقد تبصره ۱ اضافه شده ذیل بند «ب»: پیش‌بینی رویدادهای ذکر شده در این تبصره به صورت مایلستون در برنامه زمانبندی بسیار مناسب و مفید است. معمولاً این مطلب به عنوان جزییات چگونگی تهیه برنامه زمان بندی، مطابق متن بند «ب»، به شرایط خصوصی پیمان موکول می‌شود. البته درج آن در این قسمت و عمومیت بخشیدن به رعایت آن، را می‌توان مثبت ارزیابی کرد.

•   نقد تبصره ۱ اضافه شده ذیل بند «ب»: تغییر در برنامه زمانبندی به‌عنوان یکی از اسناد اصلی پیمان، که مبنای محاسبه تأخیرات اجرای تعهدات طرفین است بایستی با حفظ حقوق طرفین نسبت به برنامه زمانبندی اولیه صورت پذیرد و هرگونه دخل و تصرف در آن براساس پیشنهاد هریک از عوامل ۳‌گانه بایستی با توافق طرفین و لحاظ آثار آن انجام گردد و درنهایت کارفرما به استناد توافق صورت گرفته آن‌را ابلاغ نماید این موضوع ابهام تبصره مذکور است و ذکر لزوم توافق پیمانکار در متن آن پیشنهاد می‌گردد.

•   همانطور که در متن این تبصره اشاره شده لازم است جهت رعایت ساختار قرارداد به منظور جلوگیری از بروز اشکال در نظام ارجاع و استناد، به‌عنوان تبصره ذیل بند «ج» مطرح گردد.

•   در بند «ز» حذف شده است: «پیمانکار می‌تواند، درصورت لزوم رییس کارگاه را عوض کند، مشروط به این‌که پیش از تعویض، مراتب را به اطلاع مهندس مشاور برساند و صلاحیت جانشین او مورد قبول نامبرده باشد.»

•   نقد حذف: حذف متن فوق قطعاً به معنی عدم اختیار پیمانکار در تعویض رییس کارگاه به تشخیص خود نخواهد بود و صرفاً جهت این اختیار پیمانکار، ترجیح بر سکوت داده شده است. بنابراین درنتیجه حذف مذکور نه تنها پیمانکار می‌تواند از حق خود مبنی بر تعویض رییس کارگاه استفاده نماید بلکه این کار را بدن اطلاع به مشاور خود انجام خواهد داد.

•   نقد بند «ح» اضافه شده: این مورد هیچ سنخیتی با موضوع ماده ۱۸ ندارد و ساختار محتوایی شرایط عمومی پیمان را به هم می‌ریزد. قاعده بر این است که این موارد در بند «الف» ماده ۲۲ شرایط خصوص پیمان لحاظ شود.

ماده ۲۲

تجهیز کارگاه، تدارک مصالح، تجهیزات و ماشین‌آلات:

الف) پیمانکار موظف است که پس از تحویل گرفتن کارگاه، باتوجه به مدت تعیین شده برای تجهیز، طرح جانمایی تجهیز کارگاه را تهیه کرده و پس از تأیید مهندس مشاور، آن را مبنای تجهیز کارگاه قرار دهند. تأمین آب، برق، سوخت و مخابرات، و به‌طورکلی تجهیزات کامل کارگاه به نحوی که برای اجرای کار طبق اسناد و مدارک پیمان لازم است، به عهده پیمانکار می‌باشد، مگر آن‌که در اسناد و مدارک پیمان، ترتیب دیگری پیش‌بینی شده باشد.

ب) تأمین نیروی انسانی، مصالح و تجهیزات، ماشین‌آلات و ابزار به عهده پیمانکار است، مگر آن‌که در اسناد و مدارک پیمان ترتیب دیگری پیش‌بینی شده باشد.

مصالح و تجهیزات که پیمانکار برای انجام عملیات موضوع پیمان تهیه و در کارگاه نگهداری می‌کند، باید به قرار زیر باشد:

۱)  اگر منابع تهیه مصالح و تجهیزات در اسناد و مدارک پیمان تعیین شده یا بعداً معین می‌شود، باید از همان منابع تهیه گردد. نمونه یا کاتالوگ فنی مصالح و تجهیزات باید از نظر تطبیق با مشخصات فنی، پیش از سفارش، به تأیید مهندس مشاور برسد. در هر حال، از نظر مرغوبیت باید کاملاً طبق مشخصات فنی باشد و مورد تأیید مهندس مشاور قرار گیرد.

۲)  ذکر منابع تهیه مصالح و تجهیزات در اسناد و مدارک پیمان یا تعیین آن‌‌‌ها ضمن اجرا، از تعهدات پیمانکار در قبال تهیه مصالح و تجهیزات مرغوب و کافی نمی‌کاهد. بدین روی، پیمانکار موظف است با مطالعه کافی نسبت به امکانات محلی و کیفیت منابع تهیه مصالح و تجهیزات، نظر و پیشنهاد خود را تسلیم مهندس مشاور کند. درصورتی که استفاده از این قبیل منابع مورد موافقت مهندس مشاور و کارفرما قرار گیرد، اقدام به تهیه و حمل آنها نماید. بدیهی است که کارفرما این حق را دارد که منابع تهیه مصالح را تغییر دهد و پیمانکار موظف به رعایت آن می‌باشد. اگر به مناسبت این تغییر محل، اضافه یا کسر هزینه‌ای بابت تغییر مسافت حمل یا عوامل دیگر ایجاد شود، تفاوت بها، به اقتضای مورد، از پیمانکار کسر یا به او پرداخت می‌شود. پیمانکار ملزم به رعایت مقررات مربوط به استخراج و بهره‌برداری شن و ماسه و دیگر مصالح معدنی است.

۳)  نوع مقدار و تاریخ ورود مصالح و تجهیزات به‌کارگاه باید با مهندس ناظر صورتمجلس شود. مصالح باید به‌طور مرتب به نحوی انبار شود که تمام آن به سهولت قابل بازرسی، شمارش یا اندازه‌گیری باشد. انبار مصالح باید از هر لحاظ قابل حفاظت بوده تا مصالح در مقابل عوامل جوی و عوامل دیگر مصون باشد.

۴)  پیمانکارموظف است کلیه مصالح مفید حاصل از تخریب و یا تعویض را با ذکر مشخصات و مقدار، تحویل انبار داده و قبض انبار دریافت نماید. نخاله و ضایعات غیرمفید را نیز به محلی که در اسناد قرارداد مشخص شده یا خواهد شد حمل، تخلیه و تسطیح نماید.

۵)  پیمانکار موظف است باتوجه به برنامه زمانبندی، حداقل ۱۲ روز زودتر از زمان تدارک مصالح مورد تعهد کارفرما مراتب را کتباً به دستگاه نظارت و عینا به‌کارفرما یادآوری نماید.

۶)  مسؤولیت نگهداری و حفاظت مصالح مورد تعهد کارفرما از محل کارخانه و یا هر محل تحویل دیگر به عهده پیمانکار می‌باشد.

۷)  در صورتی‌که در فهرست مقادیر و بها، تدارک مصالح به صورت فاکتوری و حداکثر تا سقف ۱۲ درصد مبلغ اولیه پیمان، به عهده پیمانکار گذاشته شده باشد، با رعایت آیین‌نامه مالی و معاملاتی سازمان بنادر و کشتیرانی و براساس شرح مشخصاتی که توسط دستگاه نظارت تعیین و به تأیید رییس اداره رسیده و توسط مدیر طرح ابلاغ گردید، با شرایط زیر اقدام می‌گردد. نحوه تأیید ارزش اینگونه مصالح در ماده ۳۷ همین شرایط اختصاصی آمده است.

ز) درصورتی که طبق اسناد و مدارک پیمان، تأمین اقلامی از تجهیزات که پیمانکار باید نصب کند و به صورت دائم در کار باقی بماند، در تعهد کارفرما باشد، پیمانکار مسؤول عملکرد ناقص احتمالی این تجهیزات نیست، مگر این‌که ثابت شود که نقص آن‌‌‌ها مربوط به‌کار پیمانکار است.

ح) اگر در اسناد و مدارک پیمان، تکلیفی برای تهیه غذا و دفتر کار کارکنان کارفرما، مهندس مشاور و آزمایشگاه در محل کار به عهده پیمانکار گذاشته شود، پیمانکار موظف به تأمین آنها، طبق شرایط پیش‌بینی شده می‌باشد.

نقد تغییرات ماده ۲۲

•   نقد موارد اضافه شده ذیل بند «ب»: ۴) اگر سازمان بنادر و کشتیرانی دارای فهرست بهای پایه می‌بود توضیحات مذکور در فصل تخریب آن می‌توانست جای بگیرد.۷) تهیه مصالح عموماً به عهده پیمانکار است. ممکن است در برآورد منضم به پیمان آیتم‌هایی وجود داشته باشد که صرفاً اجرایی می‌باشند و تهیه را شامل نمی‌شوند برای این‌گونه آیتم‌‌‌‌‌‌ها معمولاً لازم است قرارداد خرید جداگانهای انعقاد گردد که باتوجه به کسورات قانونی مربوط به قراردادهای خرید، ضریب بالاسری مربوطه محاسبه می‌گردد.

•   اگر اقلام فاکتوری مذکور در برآور منضم به پیمان قراردادهای ساخت لحاظ گردند، در حکم ردیف‌های پایه خواهند بود و بالاسری پیمان عیناً تعلق خواهد گرفت چراکه با لحاظ آن‌‌‌ها در صورت‌وضعیت، کسورات قانونی مربوط به قراردادهای ساخت به آن‌‌‌ها اعمال خواهد گردید.

•   در بند «ج» حذف شده است: «هرگاه تهیه یا توزیع مصالح و لوازمی در داخل کشور در انحصار دولت باشد، کارفرما تسهیلات لازم برای تهیه آن مصالح و لوازم را فراهم می‌کند. اگر تهیه بعضی از مصالح یا لوازم، طبق مشخصات ذی‌ربط در داخل کشور میسر نباشد و ورود آن‌‌‌ها هم از طرف دولت ممنوع شده یا بشود، کارفرما یا خودش اجازه ورود مصالح و لوازم مزبور را برای پیمانکار تحصیل یا مشخصات را تغییر می‌دهد.»

•   بند «د» حذف شده است: «در مواردی که مصالح و تجهیزاتی باید به وسیله پیمانکار از خارج کشور تهیه شود، کارفرما اجازه ورود آن‌‌‌ها را از سازمان ذی‌ربط به هزینه پیمانکار تحصیل می‌نماید. هرگاه ضمن اجرای کار، محدودیت‌های جدیدی پیش آید که به علت آن، پیمانکار نتواند مصالح و تجهیزات مورد نیاز اجرای کار را، در مدتی که برنامه پیشرفت کار ایجاب می‌کند، از خارج از کشور تهیه و وارد کند، مراتب را با ذکر دلیل و ارایه اسناد از طریق مهندس مشاور به اطلاع کارفرما می‌رساند تا باتوجه به برنامه زمانی اجرای کار، کارفرما در مورد چگونگی تأمین این قبیل مصالح و تجهیزات، تصمیم‌گیری نماید.»

نقد حذف: در این شرایط عمومی، دو مورد اخیر در مقایسه با شرایط عمومی پیمان طرح‌های عمرانی، حذف شده‌اند. باتوجه به این‌که سازمان بنادر و دریانوردی یک سازمان دولتی است و باتوجه به اختیارات دستگاه‌های دولتی و محدودیت‌های شرکت‌های خصوصی، قاعدتاً مسؤولیت‌های موارد محذوف مذکور، در خصوص صدور مجوز‌‌‌‌‌ها و تسهیل مقررات، باتوجه به این‌که مقررات را دولت وضع می‌کند، براساس اصل توازن منطقی اختیارات و مسؤولیت‌ها، به عهده کارفرما است و درصورتی که کارفرما مسؤولیت‌های خود را مطابق موارد بند «ج» و «د» نپذیرد ممکن است عملیات اجرایی پروژه به پایان نرسد.

•   بند «هـ» حذف شده است: درصورتی که در اسناد و مدارک پیمان، مشخصاتی برای ماشین‌آلات و ابزار اجرای کار تعیین شده باشد، پیمانکار باید آن‌‌‌ها را طبق مشخصات تعیین شده، تأمین کند. هرگاه ضمن اجرای کار، مهندس مشاور تشخیص دهد که ماشین‌آلات و ابزار موجود پیمانکار، برای اتمام کار در مدت پیمان کافی نیست یا مشخصات آن‌‌‌ها برای اجرای کار مناسب نیست، مراتب را به پیمانکار ابلاغ می‌کند. پیمانکار مکلف است که ماشین‌آلات و ابزار خود را طبق نظر مهندس مشاور و در مدتی که نامبرده تعیین می‌نماید، تکمیل و تقویت کند، بدون این‌که برای این کار، ادعای خسارت یا هزینه اضافی از کارفرما داشته باشد.

منبع: ارایه شده در اولین کنگره ملی مهندسی ساخت و ارزیابی پروژه‌های عمرانی- ۱۳۹۳