چرا بانک‌مرکزی رمزارز بابک زنجانی را نپذیرفت؟

گروه بازارسرمایه ـ باز هم اسم بابک زنجانی نُقل محافل شده است. زنجانی در ۹ دی ۱۳۹۲ به اتهام اخلال در نظام اقتصادی بازداشت شده بود؛ وی که سال‌ها به دلایل جرم‌های مختلف اقتصادی در زندان به سر برده بود، با انتشار اخباری دربارۀ آزادی‌اش دوباره به تیتر رسانه‌ها بازگشت! ماجرای بابک زنجانی؛ بدهکار بانکی، از زمان اعمال تحریم‌ها علیه اقتصاد ایران در اوایل دهه ۹۰ آغاز شد که دولت وقت تصمیم گرفت برای دور زدن تحریم‌های نفتی، فروش آن را به اشخاص و شرکت‌های غیردولتی برون‌سپاری کند. با همین استدلال بخشی از نفت ایران در اختیار بابک زنجانی قرار گرفت تا پس از فروش در بازارهای جهانی آن هم در شرایطی که قیمت هر بشکه نفت به محدوده ۱۰۰ دلار هم رسیده بود، بتواند بخشی از منابع مورد نیاز کشور را تأمین کند اما با پایان دولت وقت و آغاز دولت یازدهم مشخص شد که بابک زنجانی هرگز پول نفت فروخته شده را به خزانه بازنگردانده است و همین موضوع سبب شکایت وزارت نفت از او شد و در نهایت دادگاه به حکم اعدام او به دلیل افساد فی‌الارض رأی داد. البته اردیبهشت‌ماه سال گذشته قوه‌قضاییه اعلام کرد که با توجه به همکاری‌هایی که برای شناسایی اموالش در خارج از کشور داشته، حکم اعدام او نقض و به ۲۰ سال حبس تبدیل شده که تاکنون ۱۰ سال آن را سپری کرده است. اما امسال بابک زنجانی که به گفته سخنگوی دستگاه قضا، اکنون در مرخصی به سر می‌برد، در ماه‌ها و هفته‌های اخیر، نوشته‌هایش در شبکه اجتماعی ایکس خبرساز شده است. ادعای بازپس‌گیری اموال از وزارت نفت به دلیل پرداخت بدهی از جمله ادعاهایی است که در ماه‌های گذشته از سوی او مطرح شد. اما مدیرعامل شرکت ملی نفت گفت که مطابق رأی دادگاه اموال این فرد به نفع شرکت ملی نفت مصادره شده اما هنوز مطالبات ما را پوشش نداده است. ما با دادستانی تهران در هماهنگی کامل هستیم و اعلام کردیم تا زمانی که تمام مطالبات شرکت نفت وصول نشود، رضایت نخواهیم داد تا این لحظه هیچ تغییری در پرونده رخ نداده است و هنوز ما به دنبال وصول طلب خود هستیم. پس از آن بود که موضوع جایگزینی فلز نیکل به‌جای بدهی بابک زنجانی به بانک‌مرکزی مطرح شد که محمدرضا فرزین؛ رئیس کل بانک‌مرکزی، در فروردین ماه امسال در جمع خبرنگاران در این مورد گفت که این فلز در اختیار ما و در خزانه بانک قرار دارد، ولی ما نمی‌توانیم آن را بفروشیم و نقد کنیم برای همین باید خودش اقدام به فروش آن‌ها و پرداخت بدهی بانک‌مرکزی کند. علاوه بر شایعۀ آزادی، نام او در کنار موضوعی دیگر هم مطرح شده: «بیت‌بانک». در وب‌سایت رسمی بابک زنجانی، او به‌عنوان بنیان‌گذار و سرمایه‌گذار گروه سورینت معرفی شده که از بزرگ‌‌ترین شرکت‌های تجاری ایران به‌شمار می‌رود. با این ‌حال، آنچه در جامعۀ فین‌تک و رمزارز ایران کنجکاوی برانگیخته، احتمال حضور زنجانی در حوزۀ بانکداری رمزارزی بود. سال پیش، در کانال یوتیوب منتسب به او ویدئویی منتشر شد که لوگوی «بیت‌بانک» در آن دیده می‌شد. در این ویدئو، چهره‌های شناخته‌شدۀ رمزارز مانند سهیل نیکزاد؛ (هم‌بنیان‌گذار و عضو هیئت‌مدیرۀ انجمن بلاکچین ایران)، کاوه مشتاق؛ (مدیرعامل انجمن بلاکچین ایران)، مهدی بارنامه؛ (کارشناس اقتصاد پولی) و علی بابک‌نیا؛ (رئیس کارگروه ماینینگ انجمن بلاکچین ایران) حضور داشتند و پیرامون فناوری بلاکچین و بیت‌کوین صحبت می‌کردند؛ هرچند در هیچ‌یک از بخش‌های ویدئو، اشاره‌ای مستقیم به «بیت‌بانک» نمی‌شود.

رمزارز زنجانی پذیرفته نیست

به هر شکل رمزارز بابک زنجانی به بازار آمد اما بانک‌مرکزی اعلام کرد هر چند بابک زنجانی پیشنهاد تسویه بدهی به بانک‌مرکزی با رمزارز شخصی خود معادل ۱٫۶ میلیارد دلار را داد، اما رئیس کل بانک‌مرکزی در همان زمان این پیشنهاد تهاتر بدهی با رمزارز زنجانی را نپذیرفت و به قوه‌قضاییه و تمام دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها اعلام کرده که رمزارز زنجانی مورد تأیید نیست. اخیراً از سوی یک مقام مسئول به ایلنا، اعلام شد که بابک زنجانی از ۱٫۸ میلیارد دلار بدهی به بانک‌مرکزی فقط ۱۵ میلیون دلار آن را تسویه کرده است. سخنگوی قوه‌قضاییه، در واکنش به این خبر اعلام کرد که از بابک زنجانی به‌عنوان محکوم‌علیه، یک محموله ۱٫۸ میلیارد دلاری در صندوق امانات بانک‌مرکزی نگهداری می‌شود که بانک ابتدا مسئولیت فروش آن را برعهده گرفت، اما سپس از انجام آن انصراف داد. این در حالی است که محمدرضا فرزین؛ رئیس کل بانک‌مرکزی، اردیبهشت‌ماه در پاسخ به سؤالی درباره تصمیم بانک‌مرکزی مبنی بر تهاتر بدهی ۱٫۸ میلیارد دلاری بابک زنجانی با محموله نیکل به صراحت و با قاطعیت پاسخ داد؛ از دو سال گذشته نیکل‌‌ها در خزانه بانک‌مرکزی قرار دارد و از همان ابتدا توافق این بود که زنجانی این محموله را بفروشد و بدهی با بانک‌مرکزی را تسویه کند. وی همچنین درباره ابهامات نسبت به عیار پایین نیکل‌‌ها یا تقلبی بودن آن اعلام کرد که بانک‌مرکزی هیچ ورودی به ارزش این نیکل‌‌ها ندارد و از بابک زنجانی خواسته‌ایم که نیکل‌‌ها را بفروشد و طلب ما را بدهد. همچنین سخنگوی قوه‌قضاییه، هفته گذشته در بخش دیگر از صحبت‌های خود، اعلام کرد که طبق توافق با بانک‌مرکزی، زنجانی حدود ۱٫۶ میلیارد دلار را به‌صورت رمزارز در یک حساب امانی قرار داده که در حال‌حاضر در دست بررسی است و اعتبار این رمزارز‌ها و تأیید نهایی آن منوط به تأیید بانک‌مرکزی است. این صحبت‌های سخنگوی قوه‌قضاییه، در حالی است که طبق گفته بانک‌مرکزی، هر چند بابک زنجانی پیشنهاد تسویه بدهی به بانک‌مرکزی با رمزارز شخصی خود معادل ۱٫۶ میلیارد دلار را داد، اما رئیس‌کل بانک‌مرکزی در همان زمان این پیشنهاد تهاتر بدهی با رمزارز زنجانی را نپذیرفت و به قوه‌قضاییه و تمام دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها اعلام کرده که رمزارز زنجانی مورد تأیید نیست.