استیضاح، جنگ تحمیلی و مکانیسم‌ماشه!

 پشت‌پرده عبور دلار از مرز ۱۰۰ هزار تومان

علی قره‌داغلی- قیمت دلار طی بیش از یک دهه رقم‌های عجیبی را به خود دیده است؛ از ۱۰ هزار تومان تا بیش از ۱۰۰ هزار تومان! برای اولین‌بار در دولت روحانی بود که قیمت دلار به ۱۰ هزار تومان رسید؛ اتفاقی که با ناراحتی گسترده کسبه و تجار مواجه شد و آنان با شعار «دلار۱۰ […]

علی قره‌داغلی- قیمت دلار طی بیش از یک دهه رقم‌های عجیبی را به خود دیده است؛ از ۱۰ هزار تومان تا بیش از ۱۰۰ هزار تومان! برای اولین‌بار در دولت روحانی بود که قیمت دلار به ۱۰ هزار تومان رسید؛ اتفاقی که با ناراحتی گسترده کسبه و تجار مواجه شد و آنان با شعار «دلار۱۰ تومانی نمی‌خوایم، نمی‌خوایم» نسبت به افزایش قیمت مهم‌ترین ارز و شاخص اقتصاد کشور انتقاد کردند. در نهایت اما نه‌تنها قیمت دلار کاهش نیافت، بلکه اقداماتی همچون برجام نیز نتوانست آن را کنترل کند و دلار در آخرین روزهای دولت روحانی رقم ۲۷ هزار تومان را تجربه کرد! با روی کار آمدن دولت رئیسی، نزدیک فکری او با نهادهای تصمیم‌ساز بسیاری را به کاهش و ثبات قیمت دلار خوشبین کرد اما در نهایت در دوونیم سال ریاست جمهوری وی قیمت دلار به مرز ۵۸ هزار تومان رسید.

عبور دلار از مرز ۱۰۰ هزار تومان

پس از تشکیل دولت چهاردهم از مرداد ۱۴۰۳ قیمت دلار افزایش‌های شدیدی را تجربه کرد، به حدی که در آستانه عید نوروز همان سال قیمت دلار برای اولین‌بار در تاریخ از مرز ۱۰۰ هزار تومان گذشت. نمایندگان مجلس به شدت به عملکرد اقتصادی عبدالناصر همتی؛ وزیر وقت اقتصاد انتقاد کردند؛ آن‌ها اعتقاد داشتند همتی؛ برای جبران کسری بودجه دولت ۸۵۰ هزار میلیارد تومانی دولت به عمد قیمت دلار را از ۵۸ هزار تومان به بیش از ۱۰۰ هزار تومان رسانده است. این امر در نهایت منجر به طرح استیضاح نمایندگان و پایان کار همتی در دولت چهاردهم شد. بدین شکل همتی اولین وزیری شد که تنها شش ماه بر مسند وزارت اقتصاد باقی ماند.

مکانیسم‌ماشه مجدداً دلار را به ۱۰۰ هزار تومان رساند!

با استیضاح و اخراج همتی از کابینه دولت، قیمت دلار به کانال ۸۰ هزار تومانی برگشت اما چالش‌های متعدد اقتصادی کشور از یکسو و احتمال تهدید خارجی از سوی دیگر، باعث شد تا مجدداً قیمت دلار در مسیر صعودی قرار بگیرد. با حمله صهیونیست‌ها به کشور، اما دولت رسماً بازار ارز و طلا را تعطیل کرد؛ این امر باعث شد تا قیمت این بازار‌ها ثابت شده و با شوک جدیدی مواجه نشود. پس از جنگ تحمیلی ۱۲روزه کشورمان با اسرائیل امید‌ها برای مذاکره با غرب و ثبات قیمت دلار مجدداً مطرح شد. در این بین اروپایی‌های حاضر در برجام با تهدیدی به نام مکانیسم‌ماشه باز هم بازار را بر هم زدند و قیمت دلار را با افزایش شدید مواجه ساختند. عراقچی؛ وزیر امورخارجه، مذاکره با آمریکا را تنها با گذاشتن شروط ایران قابل قبول دانست و حمله صهیونیست‌ها به کشورمان و همراهی آمریکا با آنان برای حمله به سه پایگاه هسته‌ای ایران را علت گذاشتن شروط مذاکره اعلام کرد. سه کشور حاضر در برجام یعنی فرانسه، آلمان و انگلیس اما همچنان با تهدید راه‌اندازی مکانیسم‌ماشه شرایط را بغرنج کردند. در نهایت با اعلام آنان مبنی بر راه‌اندازی مکانیسم‌ماشه، قیمت دلار مجدداً از مرز ۱۰۰ هزار تومانی یا همان مرز روانی عبور کرد!

قیمت دلار چقدر می‌شود؟

معاونت بین‌الملل اتاق بازرگانی، هشدار داد؛ در صورت فعال شدن مکانیسم‌ماشه، اقتصاد ایران با تورم ۹۰ درصدی، دلار ۱۶۵ هزار تومانی و رکود عمیق مواجه خواهد شد. در این گزارش آمده است که در چنین شرایطی، اقتصاد ایران ممکن است تورم تا سطح ۹۰ درصدی را تجربه کند. نرخ دلار آزاد می‌تواند به ۱۶۵ هزار تومان برسد، رشد اقتصادی کشور به منفی سه درصد کاهش یابد، نرخ بیکاری به ۱۴ درصد افزایش یابد و ارزش دلاری بازارسرمایه به‌شدت افت کند. اتاق بازرگانی با اشاره به این سناریو هشدار داده که چنانچه اقدامات فوری و مؤثر صورت نگیرد، ممکن است کشور وارد یک رکود تورمی عمیق و بلندمدت شود.