مهلت ۲ ساله صندوق‌های قرض‌الحسنه برای تطبیق با شرایط جدید فعالیت

گروه بازارسرمایه ـ مدیرکل نظارت غیربانکی بانک‌مرکزی اعلام کرد: براساس شیوه‌نامه «تطبیق فعالیت صندوق‌های قرض‌الحسنه موجود با دستورالعمل اجرایی» به صندوق‌های مشمول، مهلت دو ساله از تاریخ ابلاغ داده می‌شود تا با احراز حداقل شرایطی نظیر تأمین سرمایه، ارائه تعهدنامه، و برنامه زمان‌بندی مکتوب که به تأیید هیئت‌مدیره و مدیرعامل پیشنهادی صندوق رسیده باشد، نسبت به اخذ تأییدیه تغییرات ثبتی و دریافت مجوز فعالیت از بانک‌مرکزی اقدام کنند. به گزارش مناقصه‌مزایده، جواد باغبان؛ در همایش صندوق‌های قرض‌الحسنه در شیراز با تأکید بر رویکرد بانک‌مرکزی برای تسهیل و توسعه صندوق‌های قرض‌الحسنه، تصریح کرد: «دستورالعمل اجرایی تأسیس، فعالیت، نظارت و انحلال صندوق‌های قرض‌الحسنه» با هدف ساماندهی صندوق‌های قرض‌الحسنه در راستای اجرای ماده ۳۷ قانون بانک‌مرکزی جمهوری اسلامی ایران تهیه شده است، براساس این دستورالعمل هرگونه عملیات بانکی، ارائه خدمات مالی و بانکی، فعالیت صندوق‌های قرض‌الحسنه و مشابه آن، همچنین ایجاد و ثبت «اشخاص تحت نظارت»، تأسیس شعبه، باجه یا نمایندگی و هر نوع فعالیت در نظام پرداخت صرفاً با مجوز بانک‌مرکزی امکان‌پذیر است، در این راستا بازرسی‌های حضوری جهت انتظام بخشی صندوق‌ها با اولویت از صندوق‌های فاقد نهاد ناظر متناسب با حجم فعالیت و پراکندگی جغرافیایی صندوق‌ها در کشور در دستور کار حوزه نظارت غیربانکی است. وی خاطرنشان کرد: «دستورالعمل اجرایی تأسیس، فعالیت، نظارت و انحلال صندوق‌های قرض‌الحسنه» با رویکرد تسهیل و توسعه صندوق‌ها تدوین و در تاریخ ۲۳ بهمن ۱۴۰۳ به تصویب هیئت عالی بانک‌مرکزی رسید. در این دستورالعمل شاخص‌های نظیر حداقل سرمایه لازم، حداکثر منابع نقدی قابل جذب، حداکثر مانده سپرده‌های قرض‌الحسنه قابل جذب مبتنی بر سرمایه ثبتی، حداکثر تعداد شعب قابل تأسیس، حداکثر تعداد مجاز مؤسسات اعتباری که صندوق می‌تواند نزد آن‌ها سپرده‌گذار کند و حد مجاز میزان تسهیلات پرداختی به هر شخص و سایر موارد به‌طور دقیق تعیین شده است. باغبان؛ با بیان اینکه این ضوابط با در نظر گرفتن شمولیت مالی براساس نوع صندوق (از خرد تا بزرگ) با رویکرد نظارت مبتنی بر ریسک و قابلیت اجرایی ساماندهی و تنظیم‌گری دسته‌بندی شده است، افزود: از نقاط برجسته این دستورالعمل، حذف مقررات غیرضروری و دست و پاگیر برای صندوق‌های خرد و کوچک (با توجه به ریسک فعالیت پایین) است. به‌عنوان مثال، الزامات سابق در مورد ارائه گواهی مهارت‌های بانکی برای مدیران و محدودیت‌های انتخاب اعضای هیئت مدیره برای این صندوق‌‌ها حذف شده است. وی با بیان اینکه هم اکنون ۳۶۷۳ صندوق دارای شناسه ملی در اداره ثبت شرکت‌ها شناسایی شده است، افزود: از مجموع صندوق‌های قرض‌الحسنه شناسایی شده تعداد ۲۸۰۱ صندوق در قالب صندوق‌های خرد، ۶۴۷ در قالب صندوق کوچک، ۲۲۱ در قالب صندوق متوسط و ۴ صندوق در قالب صندوق‌های بزرگ فعالیت می‌کنند و از میان این صندوق‌های شناسایی شده حدود ۱۸۱۸ صندوق دارای فعالیت و حجم تراکنش در شبکه بانکی و مابقی صندوق‌ها در قالب صندوق‌های محلی و عمدتاً خرد که با اسامی اشخاص حقیقی هیئت امنا و هیئت مدیره دارای فعال هستند که این صندوق‌‌ها براساس شاخص‌هایی همچون میزان منابع قابل جذب و ریسک‌های مرتبط با حجم فعالیت، در چهار طبقه خرد، کوچک، متوسط و بزرگ دسته‌بندی شدند. مدیرکل نظارت غیربانکی بانک‌مرکزی، با بیان اینکه فرماندهی نیروی انتظامی به‌عنوان ضابط قضایی بدون نیاز به دستور مقام قضایی موظف به توقف فعالیت اشخاص حقیقی یا حقوقی است که در این حوزه به ‌صورت غیرمجاز اقدام می‌کنند، تأکید کرد: نخسین گام در زمینه ساماندهی صندوق‌های قرض‌الحسنه وجود اراده و تعهد مسئولان صندوق‌های بدون مجوز برای تطبیق عملکرد با مفاد دستورالعمل اجرایی و سایر ضوابط قانونی، در مشروعیت بخشیدن به فعالیت‌های این حوزه و شفافیت مالی، اطلاعاتی و تراکنشی نخسین گام بسیار تأثیرگذار است. وی خاطرنشان کرد: به منظور نظارت کارآمد و به‌روز بر صندوق‌های پرتعداد و پراکنده در سطح کشور، با بهره‌گیری از ظرفیت جزء (۲) بند (ج) ماده (۹) قانون برنامه پنج‌ساله هفتم پیشرفت و ماده (۲) دستورالعمل اجرایی، چارچوب امور نظارتی صندوق‌های قرض‌الحسنه با استفاده از عامل نظارتی در حوزه نظارت بانک‌مرکزی در دست تهیه و تدوین است و این چارچوب شامل فرآیندهای تأسیس، فعالیت، نظارت و گزیر است که با بهره‌گیری از ظرفیت بانک‌های قرض‌الحسنه، سازمان اقتصاد اسلامی ایران و کانون‌های صندوق‌های قرض‌الحسنه، تحت هدایت و نظارت بانک‌مرکزی است، شرایط و الزامات مرتبط در این حوزه را مشخص می‌کند این طرح هم‌اکنون در مراحل پایانی تصویب در هیئت عالی بانک‌مرکزی قرار دارد. وی در ادامه ضمن ‌گرامیداشت فرا رسیدن هفته بانکداری اسلامی و ضمن تبریک این ایام، تصریح کرد: تصویب قانون عملیات بانکی بدون ربا در دهم شهریور ماه ۱۳۶۲ نقطه شروع و فصل جدیدی از صنعت بانکداری است که بر پایه شریعت اسلامی، عدالت و شمولیت مالی در مسیر تحقق آرمان‌های انقلاب اسلامی شکل گرفته است.