راهکار واقعی دولت برای بهبود شرایط بورس چیست؟

یک کارشناس بازارسرمایه با بیان اینکه در دنیا نهاد ناظر وظیفه تزریق نقدینگی ندارد، گفت: دولت با اجرای قوانین معطل‌مانده می‌تواند سرمایه‌گذاری در بورس را جذاب کند. به گزارش مهر، در حالی که انتقادات نسبت به شیوه حمایت از بازارسرمایه، به‌ویژه تمرکز روی شاخص‌سازی و حمایت از برخی سهام با گزارش عملکرد نامطلوب، در حال […]

یک کارشناس بازارسرمایه با بیان اینکه در دنیا نهاد ناظر وظیفه تزریق نقدینگی ندارد، گفت: دولت با اجرای قوانین معطل‌مانده می‌تواند سرمایه‌گذاری در بورس را جذاب کند. به گزارش مهر، در حالی که انتقادات نسبت به شیوه حمایت از بازارسرمایه، به‌ویژه تمرکز روی شاخص‌سازی و حمایت از برخی سهام با گزارش عملکرد نامطلوب، در حال افزایش است، یک تحلیل‌گر و کارشناس باسابقه بازارسرمایه معتقد است که مسیر درست حمایت، تقویت زیرساخت‌های قانونی و مالی است، نه تزریق مکرر نقدینگی یا اجبار صندوق‌های درآمد ثابت به خرید سهام.

تزریق نقدینگی، راهکار لحظه‌ای و نه دائمی

سعید اسلامی بیدگلی؛ استاد دانشگاه و دبیرکل اسبق کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران، در پاسخ به این پرسش که چرا از برخی نمادهای شاخص‌ساز که گزارش‌های جدید منتشر شده از عملکرد آن ضعیف و با کاهش چشمگیر سودآوری همراه بوده، به‌صورت ویژه حمایت می‌شود، گفت: البته من درباره تک سهم مشخص نظری ندارم، اما به‌طور کلی اعتقادم این است که حمایت نهادهای حاکمیتی از بازارسرمایه باید از طریق اصلاح زیرساخت‌ها، قوانین و مقررات انجام شود. تزریق نقدینگی صرفاً باید در مواقع بحرانی، آن هم برای جلوگیری از پنیک (هراس) بازار انجام شود. او افزود: در ایران، متأسفانه هم نهاد ناظر بازار و هم سرمایه‌گذاران به حمایت از طریق تزریق نقدینگی عادت کرده‌اند. این انتظار همواره از دولت وجود دارد، چه در دوران جنگ و چه اکنون که در شرایط به‌اصطلاح پساجنگی هستیم. حتی در شرایط عادی بازار نیز وقتی روند کاهشی آغاز می‌شود، بازار توقع تزریق نقدینگی از سوی دولت دارد.

ورود دستوری صندوق‌های درآمد ثابت به بازار سهام، اشتباهی ماندگار

اسلامی‌بیدگلی؛ با تأکید بر اینکه اساساً ذات حمایت‌ها باید جلوگیری از پنیک باشد از برخی اقدامات دستوری در بازار انتقاد کرد و گفت: از جمله این اقدامات می‌توان به الزام صندوق‌های درآمد ثابت به خرید سهام اشاره کرد. این سیاست در دوره‌ای اجرا شد و از اساس اشتباه بود. متأسفانه این اشتباه هنوز در پرتفوی صندوق‌‌ها باقی مانده و موجب اعوجاجاتی در سودآوری این صندوق‌‌ها شده است.

شاخص‌سازی به جای حل مسئله، بحران را پنهان می‌کند

وی در ادامه، با اشاره به تمرکز نهاد ناظر بر شاخص‌سازی و حمایت از نمادهای شاخص‌ساز، توضیح داد: نهاد ناظر بازارسرمایه تلاش می‌کند با نگه ‌داشتن شاخص، مانع از گسترش هیجانات شود، چون شاخص یکی از متغیرهای پیشران رفتار بازار است. این تحلیل‌گر بازارسرمایه، در ادامه افزود: در حقیقت مجموعه حکمرانی بازارسرمایه تلاش می‌کند با حمایت از نمادهای شاخص‌ساز، مانع از افت شاخص کل شود؛ چرا که ریزش شاخص می‌تواند به‌عنوان یک متغیر پیشران، موجی از هیجانات منفی و بی‌اعتمادی را در سایر بخش‌های بازار به دنبال داشته باشد. اما اساساً باید این سؤال را مطرح کرد که آیا این نوع حمایت، در زمان‌های ریزش بازار، صحیح است؟ یا باید راهکارهای دیگری در نظر گرفت؟

پیشنهادهایی برای حمایت پایدار از بازارسرمایه

اسلامی‌بیدگلی؛ در پاسخ به پرسشی درباره اینکه چه اقداماتی برای بهبود فضای بازار لازم است که تاکنون انجام نشده، گفت: راهکار‌ها فراوان است. دولت اگر می‌خواهد نشان دهد که به بازارسرمایه اهمیت می‌دهد، باید قوانین معطل‌مانده به نفع بازارسرمایه را اجرا کند. این کارشناس بازارسرمایه با اشاره به چالش‌های زیرساختی موجود در کشور گفت: مثلاً در حال‌حاضر، مشکلات جدی در حوزه یوتیلیتی شامل تأمین آب، برق و گاز در بخش صنعت وجود دارد که در صورت تداوم، آثار آن می‌تواند به تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور نیز سرایت کند و بر عملکرد صنایع بورسی و غیربورسی تأثیر منفی بگذارد. او در مورد جبران زیان شرکت‌های بورسی ناشی از قطع آب، برق، گاز و قیمت‌گذاری، توضیح داد: در قانون برنامه توسعه دولت موظف شده است که این زیان‌ها را جبران کند. اگر دولت حتی به‌صورت نسبی این قانون را اجرایی کند، ریسک صنایع و شرکت‌های بورسی نسبت به دیگر صنایع و شرکت‌هایی که در بورس حضور ندارند، کاهش می‌یابد.

جذاب شدن بورس برای سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها

این استاد دانشگاه، افزود: اجرای این قوانین دو نتیجه دارد: اول، سرمایه‌گذاری در بورس نسبت به دیگر گزینه‌ها مزیت پیدا می‌کند. دوم، شرکت‌های بیشتری ترغیب می‌شوند وارد بازارسرمایه شوند، چرا که می‌دانند در این بازار از حمایت‌های زیرساختی برخوردار خواهند بود.

نیاز به هماهنگی بین نظام پولی و بازارسرمایه

اسلامی‌بیدگلی؛ همچنین یکی دیگر از نیازهای فوری بازارسرمایه را ایجاد یک سازوکار اعتباری مؤثر دانست و گفت: دولت برای شرایط تنش در بازار باید با هماهنگی میان نظام پولی و بازارسرمایه، نظام اعتباری مناسبی برای نهادهای مالی و سرمایه‌گذاری فعال در بازار طراحی کند و به‌جای تزریق مستقیم از روش غیرمستقیم بهره ببرد. وی در پایان، گفت: البته در دنیا نیز در مواقع بحران‌های شدید، تزریق نقدینگی انجام می‌شود، اما آن‌هم فقط برای یک دوره کوتاه‌مدت و برای جلوگیری از پنیک است، نه به‌عنوان سیاست دایمی.