رئیس کمیسیون معدن اتاق بازرگانی ایران عنوان کرد  

اتلاف ۱۵ درصد از منابع معدنی به‌واسطه استفاده از ماشین‌آلات و تجهیزات فرسوده

رئیس کمیسیون معدن اتاق بازرگانی ایران، با بیان اینکه نگاه دولت‌ها به معدن عمدتاً درآمدمحور و کوتاه‌مدت و نه توسعه‌محور بوده است، گفت: براساس مطالعات، بین ۱۰ تا ۱۵ درصد مواد معدنی در فرآیند استخراج به‌علت تجهیزات فرسوده یا نامناسب اتلاف می‌شود. به گزارش بازار، بهرام شکوری؛ درباره عدم نوسازی تجهیزات و ماشین‌آلات معدنی با […]

رئیس کمیسیون معدن اتاق بازرگانی ایران، با بیان اینکه نگاه دولت‌ها به معدن عمدتاً درآمدمحور و کوتاه‌مدت و نه توسعه‌محور بوده است، گفت: براساس مطالعات، بین ۱۰ تا ۱۵ درصد مواد معدنی در فرآیند استخراج به‌علت تجهیزات فرسوده یا نامناسب اتلاف می‌شود. به گزارش بازار، بهرام شکوری؛ درباره عدم نوسازی تجهیزات و ماشین‌آلات معدنی با وجود هشدارهای داده شده، اظهار کرد: واقعیت این است که مشکل تنها تحریم نیست. تحریم‌ها بدون تردید اثرگذار بوده‌‌اند اما سوءمدیریت، اولویت ندادن به معدن در سیاست‌گذاری‌های کلان و عدم تخصیص بودجه مناسب نیز نقش کلیدی داشته‌‌اند. وی افزود: نگاه دولتی به معدن عمدتاً درآمدمحور و کوتاه‌مدت بوده است، نه توسعه‌محور، از این‌رو به‌جای حمایت از سرمایه‌گذاری در نوسازی، منابع به سمت بخش‌‌هایی هدایت شده‌‌اند که بازگشت سریع‌تری داشته‌‌اند یا اولویت سیاسی بالاتری داشته‌‌اند. شکوری؛ تأکید کرد: علاوه بر این، نباید از نقش مافیای واردات ماشین‌آلات بی‌کیفیت غافل شد؛ متأسفانه برخی سودجویان با واردات تجهیزات چینی غیراستاندارد از محل ارز حاصل از صادرات با نرخ پایین‌تر، سود کلانی می‌برند و مانع ورود تجهیزات باکیفیت می‌شوند؛ همچنین، امکان واردات بدون انتقال ارز نیز فراهم نیست و همین موضوع دست فعالان بخش‌خصوصی را بسته است. رئیس کمیسیون معدن و صنایع‌معدنی اتاق ایران، با اشاره به ظرفیت واقعی بلااستفاده معادن کشور به دلیل فرسودگی، بیان داشت: طبق برآوردهای غیررسمی و تجربیات میدانی، حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد ظرفیت بهره‌‌برداری واقعی بسیاری از معادن فلزی و غیرفلزی بلااستفاده مانده است؛ برای مثال، برخی معادن سنگ‌آهن یا مس با ذخایر شناخته‌شده، تنها با ۵۰ درصد ظرفیت واقعی فعال هستند. وی با بیان اینکه بسیاری ماشین‌آلات حفاری، بارگیری، دپو و خصوصاً حمل، عملاً فرسوده و ناکارآمد هستند. این فرسودگی نه‌فقط در معادن زیرزمینی، بلکه در معادن روباز نیز منجر به افزایش هزینه استخراج، کاهش راندمان و توقف‌‌های پیاپی عملیات شده است. رئیس کمیسیون معدن و صنایع‌معدنی اتاق ایران، با اشاره به توان بالقوه بالای تولید داخلی در حوزه ماشین‌آلات، بیان کرد: ما در ایران توان فنی بالقوه بالایی داریم، به‌ویژه در حوزه مهندسی معکوس و ساخت قطعات یدکی اما برای ساخت ماشین‌آلات معدنی سنگین و پیشرفته مانند برخی دریل‌ واگن‌‌های حفاری و دستگاه‌های حفاری بزرگ، هنوز به تکنولوژی، سرمایه‌‌گذاری کلان، و همکاری با برندهای جهانی نیازمندیم. شکوری؛ ادامه داد: در بهترین شرایط، شاید ۲۰ تا ۳۰ درصد از ماشین‌آلات مورد نیاز معدن را بتوان از داخل تأمین کرد، ولی این میزان برای رشد واقعی صنعت کافی نیست. برنامه‌‌ریزی برای انتقال فناوری و سرمایه‌گذاری مشترک با کشورهای همسایه یا بلوک شرق، راهبرد عملی‌‌تری خواهد بود. وی درباره میزان هدررفت منابع معدنی به دلیل فرسودگی تجهیزات، گفت: براساس مطالعات برخی شرکت‌های بزرگ معدنی، بین ۱۰ تا ۱۵ درصد مواد معدنی در فرآیند استخراج به‌علت تجهیزات فرسوده یا نامناسب، تلف می‌شود. رئیس کمیسیون معدن و صنایع‌معدنی اتاق ایران، تصریح کرد: این هدررفت می‌تواند ناشی از دقت پایین حفاری و انفجار، بارگیری نادرست و سنگ معدن در فرآیند استخراج باشد، همچنین کاهش کیفیت محصول نهایی به دلیل آلودگی یا اختلاط ناشی از تجهیزات قدیمی، یکی دیگر از پیامدهای مستقیم این مسئله است. وی با اعلام آمادگی سرمایه‌گذاران در حوزه نوسازی از سیاست‌های ناپایدار در برخورد با آن‌ها انتقاد کرد و ادامه داد: بخش‌خصوصی همواره آماده سرمایه‌‌گذاری بوده، به‌ شرط آنکه فضای سیاست‌گذاری قابل پیش‌بینی باشد اما ترس از قیمت‌‌گذاری دستوری، نوسانات نرخ ارز، ناپایداری مقررات و نبود حمایت واقعی دولت باعث شده که سرمایه‌گذاران ریسک نوسازی را نپذیرند. شکوری؛ تأکید کرد: تسهیلات بانکی بلندمدت، واردات ماشین‌آلات نو یا مستعمل استاندارد و تضمین قیمت‌‌گذاری منطقی، می‌تواند این انگیزه را احیا کند. شکوری؛ با بیان اینکه یکی از راه‌حل‌های نوسازی ماشین‌آلات که مطرح است استفاده از دیپلماسی معدنی برای تهاتر ماشین‌آلات با مواد معدنی یا انتقال دانش است، گفت: متأسفانه هنوز دیپلماسی معدنی به‌عنوان ابزار راهبردی به‌کار گرفته نشده است. رئیس کمیسیون معدن و صنایع‌معدنی اتاق ایران، چند پیشنهاد برای اجرای یک برنامه عملیاتی فوری در بازسازی ناوگان معدنی ارائه داد و گفت: نخست، لازم است کارگروهی مشترک با حضور وزارت صمت، ایمیدرو، بانک‌مرکزی و گمرک برای رفع موانع واردات ماشین‌آلات تشکیل شود. استفاده از مکانیزم تهاتر تجهیزات با مواد معدنی صادراتی به‌منظور دور زدن تحریم‌هاست و در نهایت تسهیل ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به حوزه ساخت تجهیزات معدنی سبک و نیمه‌سنگین، از راهکارهای پیشنهادی در این حوزه است. وی اضافه کرد: دوم، باید طرحی جامع برای نوسازی ناوگان، با اولویت معادن بزرگ و راهبردی و با پیش‌بینی منابع مالی مشخص، تدوین شود. شکوری؛ ادامه داد: سومین پیشنهاد استفاده از مکانیزم تهاتر تجهیزات با مواد معدنی صادراتی به‌منظور دور زدن تحریم‌ها است و در نهایت تسهیل ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به حوزه ساخت تجهیزات معدنی سبک و نیمه‌سنگین، با حمایت‌های اعتباری دیگر راهکار پیشنهادی در این حوزه است. وی در پایان، در پاسخ به اینکه آیا دولت حاضر است میدان را به بخش‌خصوصی واگذار کند یا همچنان مداخلات دولتی مانع پویایی معدن است، تصریح کرد: اگرچه در کلام، دولت بر واگذاری تأکید دارد، در عمل همچنان دخالت‌‌های غیرتخصصی، تصمیمات مقطعی و بی‌اعتمادی به بخش‌خصوصی مانع جدی است. رئیس کمیسیون معدن و صنایع‌معدنی اتاق ایران، ابراز کرد: ما به حکمرانی جدیدی نیاز داریم که دولت نقش ناظر و تسهیل‌گر ایفا کند، نه بازیگر اصلی. بخش‌خصوصی نه‌تنها توان، بلکه انگیزه و سرمایه کافی برای توسعه معدن را دارد؛ به شرط آن‌که دولت واقعاً عقب‌نشینی کند.