آغاز شمارش معکوس بازگشت کامل تحریم‌های سازمان ملل

ماشه پزشکیان برای مکانیسم‌ماشه!

مهدی یاوری- شمارش معکوس بازگشت کامل تحریم‌های سازمان ملل تحت عنوان مکانیسم‌ماشه یا اسنپ‌بک علیه کشورمان آغاز شده و چند روز دیگر به مرحله اجرایی خواهد رسید. بازار‌ها به سرعت به اجرایی شدن آن واکنش نشان دادند و دلار از مرز ۱۰۵ هزار تومان و سکه نیز ۱۰۳ میلیون تومان عبور کرد! مکانیسم‌ماشه زاییده برجام […]

مهدی یاوری- شمارش معکوس بازگشت کامل تحریم‌های سازمان ملل تحت عنوان مکانیسم‌ماشه یا اسنپ‌بک علیه کشورمان آغاز شده و چند روز دیگر به مرحله اجرایی خواهد رسید. بازار‌ها به سرعت به اجرایی شدن آن واکنش نشان دادند و دلار از مرز ۱۰۵ هزار تومان و سکه نیز ۱۰۳ میلیون تومان عبور کرد! مکانیسم‌ماشه زاییده برجام بود و اگر از زمان توافق آن در سال ۲۰۱۵ تاکنون اتفاقات عجیب و غریبی رخ نمی‌داد، همچنان می‌توانست کارایی داشته باشد. بازگشت مجدد ترامپ بر مسند ریاست جمهوری آمریکا از یک‌طرف و حمله صهیونیست‌ها با همراهی آمریکا از سوی دیگر، باعث شد تا مجلس ابتدا فعالیت ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را تعلیق کند و متعاقب آن اروپایی‌ها حاضر در برجام با بهانه نقض توافق توسط کشورمان اسنپ‌بک را فعال کنند. براساس برجام، کشورمان باید ظرف یک ماه ـ‌که چند روز از آن بیشتر باقی نمانده‌ـ بتواند اروپایی‌ها را راضی به تعلیق اسنپ‌بک کند که تاکنون چنین امری محقق نشده و حتی توافق قاهره بین گروسی؛ رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و عراقچی هم نتوانسته از خواسته‌های اروپایی‌ها کم کند. اروپایی‌ها دو خواسته دیگر هم علاوه بر توافق ایران و آژانس داشتند که مهم‌ترین آن مذاکره ایران و آمریکا است که در حال‌حاضر با توجه به بی‌میلی ترامپ و مخالفان داخلی امری بعید است. آخرین سنگر تعلیق مکانیسم‌ماشه هم چند روز پیش با رد لغو دایمی تحریم‌های سازمان ملل علیه کشورمان رقم خورد. این قطعنامه آخرین سنگر ایران در برابر فعال‌سازی مکانیسم‌ماشه بود و حالا تا ششم مهرماه (پایان سپتامبر و آغاز اکتبر)، ایران فرصت دارد تا پرونده خود را در شورای امنیت پیگیری کند. در داخل نیز شورای امنیت ملی کشورمان (شعام) تعلیق همکاری‌های ایران با آژانس را قطعی کرد تا کار برای توافق سخت‌تر شود. حال که شمارش معکوس آغاز مکانیسم‌ماشه آغاز شده، کارشناسان تنها امید در راه تعلیق آن را سفر پزشکیان به سازمان ملل و دیدار مستقیم با رؤسای جمهور کشور‌ها می‌دانند. در واقع، سفر رئیس‌جمهور ایران به نیویورک و سخنرانی او در مجمع عمومی سازمان ملل، می‌تواند فرصتی مهم باشد. این سفر، به‌ویژه در صورت همراه بودن با پیام‌های جدید به کشورهای اروپایی، می‌تواند در تغییر روند وضعیت موجود مؤثر باشد. اگر ایران نتواند از این فرصت‌‌ها به خوبی استفاده کند، به‌ویژه در شرایطی که در داخل کشور اختلاف‌نظرهایی در رابطه با سیاست خارجی وجود دارد، ممکن است با یک بحران دیپلماتیک مواجه شود که نه‌تنها به تحریم‌های بیشتر منجر می‌شود، بلکه می‌تواند به تهدیدات نظامی نیز دامن بزند. در دیپلماسی، تا لحظه آخر نمی‌توان از قطعیت صحبت کرد. احتمالاً شاهد ملاقات‌هایی در سازمان ملل بین رئیس‌جمهور فرانسه و رئیس‌جمهور ایران که روز سه‌شنبه هفته جاری به سازمان ملل خواهد رفت و استارمر؛ نخست‌وزیر انگلستان و صدراعظم آلمان خواهیم بود که می‌تواند مثبت باشد یا می‌تواند بدون هیچ نتیجه‌ای باشد. بنابراین باید این نکته را در نظر داشته باشیم که با توجه به این ملاقات‌ها، شاید مکانیسم‌ماشه برای شش ماه به تعویق بیفتد. می‌توان این‌طور گفت که فعلاً همه چیز به وقایعی بستگی دارد که در نیویورک انجام می‌شود.