انقلاب در قوانین!

هانیه قنادزاده- می‌گویند قانون بد از بی‌قانونی بهتر است؛ اما در کشورمان ازدیاد قوانین از قانون بد هم بدتر شده است! در حال‌حاضر بیش از ۱۲ هزار قانون در کشور داریم که بسیاری از آن‌ها با توجه به گذشت زمان کارایی خود را از دست داده‌اند. یکی از برجسته‌‌ترین مواردی که قانون به چشم می‌آید قوه عدلیه یا همان قضاییه است؛ سالیانه میلیون‌ها پرونده قضایی در کشور تشکیل می‌شود و رسیدگی به همه آن با توجه به کم بودن قضات، امری محال است. به عبارت دیگر یکی از مشکلات ما تورم در قوانین است. کشور نیازمند تنقیح جدی قوانین است. مثلاً یک تولیدی اگر بخواهد در استانی راه‌اندازی شود، باید قوانین زیادی را طی کند و این باعث ناامیدی فرد خواهد شد. همچنین در کشور ما ۱۰ مرجع قانون‌گذاری وجود دارد که می‌توانند قانون را تصویب کنند و این قوانین مصوب در برخی موارد ۳۹۶ قانون کلی را دربر گرفته است که شامل؛ قانون مدنی، تجارت، صادرات، مالیات، کار و مسائل مالیاتی است. در این بین اما تازه‌‌ترین فناوری می‌تواند کارایی چشمگیر خود را نشان بدهد. هوش‌مصنوعی به‌عنوان یکی از فناوری‌های روز دنیا، تأثیر چشمگیری بر صنایع و حوزه‌های مختلف دارد و به سبب قدرت محاسباتی بالا و توانایی تجزیه و تحلیل داده‌ها، در عرصه حقوق و قوانین نیز تأثیرات زیادی را به همراه دارد. این تأثیرات ممکن است بر جنبه‌های اجرایی و قضاتی قوانین، حقوق مالکیت فکری و حتی قوانین کیفری تأثیرگذار باشند. یکی از تأثیرات اصلی هوش‌مصنوعی در حوزه حقوق، به حوزه قضاوت می‌پردازد. با استفاده از هوش‌مصنوعی و الگوریتم‌های پیشرفته، می‌توان به صورت خودکار و بدون نیاز به دخالت انسان، قضاوت در برخی پرونده‌ها را انجام داد. این امر می‌تواند به دقت بیشتری در قضاوت‌‌ها و اصلاح قابلیت ترتیب و قابلیت اجرایی قوانین منجر شود.

هوش‌مصنوعی عصای دست مسئولان

قوه‌مقننه یا همان مجلس شورای اسلامی، این روز‌ها با انبوهی از قوانین سروکله می‌زند که بسیاری از آنان همان‌طور که ذکر شد، کارایی خود را از دست داده‌اند و می‌توانند با تنقیح قوانین از طریق هوش‌مصنوعی حذف یا آبدیت شوند. محمدباقر قالیباف؛ اردیبهشت‌ماه سال‌جاری و در در دیدار با جمعی از ائمه جماعات مساجد شهر تهران در بهارستان، وعده کاهش قوانین به ۳۵۰۰ کد قانون را داد و با بیان اینکه تنقیح قوانین از مجلس پنجم در حال انجام است اما به نتیجه نرسیده تا جایی که حدود ۱۳ هزار قانون داریم که بسیاری از آن‌ها یا منسوخ شده و یا در تضاد یکدیگر هستند، تأکید کرد: از دوره قبل مجلس، تلاش کردیم با استفاده از هوش‌مصنوعی این تعداد قانون را تجمیع کنیم و پیش‌بینی می‌شود تا کمتر از ۲۰ ماه آینده این قوانین به حدود سه‌هزار و ۵۰۰ قانون کاهش یابد و همه قوانین در قالب ۴۹ قانون جامع تدوین شود که نخستین آن در حوزه سلامت انجام شده است. همچنین در یکشنبه‌ای که گذشت بابک نگاهداری؛ در بیست‌ویکمین نشست شورای راهبردی وزارت میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس، با اشاره به تنقیح قوانین از طریق هوش‌مصنوعی و تقلیل قوانین به ۱۹۰۰ قانون در کشور، گفت: با به نتیجه رسیدن این پروژه در کشور تنها ۵۰ قانون خواهیم داشت که دو مورد آن به حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مربوط می‌شود. گفتنی است؛ تنقیح قوانین یکی از کارآمد‌ترین ابزار‌ها برای زدودن قوانین منسوخ است که در صورت اجرایی شدن می‌تواند انقلابی در حوزه قانون باشد.