خدمات و قطعات خودرو‌های برقی وارداتی در چه وضعیتی قرار دارد؟

خودرو‌های برقی در ایران با کمبود جایگاه شارژ، گرانی شارژ و چالش‌های فنی مواجه‌اند. خدمات پس از فروش ضعیف و کمبود قطعات، استفاده روزمره از این خودرو‌‌ها را سخت کرده است. استفاده از خودرو‌های کلاسیک با وجود گذشت ۴۰ الی ۵۰ سال از عمرشان از نظر دسترسی به قطعات آسان‌تر از خودرو‌های برقی است. میزان مصرف برق این خودرو نیز الزاماً بهینه و کم نیست و می‌تواند برای خریداران هزینه‌بردار باشد. به گزارش نبض‌بازار، خودرو‌های برقی با سروصدای زیادی به میدان آمدند، اما آنقدر که تبلیغ می‌شد، با استقبال مواجه نشد. شهروندان به مرور به مشکل کمبود جایگاه‌های شارژ و قیمت بالای آن برخوردند. با وجود امتیازات قیمتی که شرکت‌های وارد‌کننده روی این خودرو در نظر گرفتند، اما باز هم خودرو‌های بنزینی با استقبال بیشتری مواجه شده‌اند. در همین راستا مسیح فرزانه؛ کارشناس خودرو، درخصوص اینکه خودرو‌های برقی در چه ابعادی وارد بازار ایران شده‌اند، گفت: واردات خودرو‌های برقی در کشور به نسبت بنزینی‌‌ها با طیف گسترده‌تری صورت پذیدفته است. دلیل آن هم به‌طور کلی مبرهن است، چون‌ سیاست‌گذار در کنار تعرفه بسیار پایین‌تر به نسبت بنزینی‌‌ها که برای آن در نظر گرفته، به صورت ناملموس و تبعیض‌گونه نیز تخصیص ارز آن را با سهولت بهتری برای واردکنندگان انجام داده است. با ابلاغیه‌هایی که در نظر گرفته شد، عملاً برای واردات ‌برقی‌‌ها نیاز به ارائه استاندارد‌های متعدد نیست که روند واردات و ترخیص و شماره‌گذاری را به نسبت بنزینی‌‌ها کمی تسریع می‌کند. همچنین در کنار سقف قیمتی ۴۰ هزار یورو امکان واردات خودرو‌هایی باکیفیت‌تر و پُرآپشن‌تر را به نسبت بنزینی‌‌ها فراهم شد. به نظر من همه این‌ها تا پایان سال ۱۴۰۳ بوده و عملاً به نظر می‌آید از ابتدای سال ۱۴۰۴ بحث ثبت سفارش و تخصیص ارز درگیر تأخیر و توقف‌های به شدت طولانی شده است. تفاوت دیدگاه برخی نهاد‌‌ها در بحث تعرفه از ابتدای سال ۱۴۰۴ عملا شرکت‌ها و فعالین را سردرگم کرده است. وی افزود: با توجه به عدم گسترش ایستگاه‌های شارژ و ناترازی حوزه برق، این دست برقی‌‌ها به خودرو‌های دوم و حتی سوم قشر متمول جامعه برای استفاده درون شهری مبدل شده‌اند. در کنار عدم در نظر گرفتن مشوق‌های خرید برای مصرف‌کنندگان از سوی سیاست‌گذاران طبعاً نتوانسته جایگاه خاص و فراگیر در بازار پیدا کند. بازار خودرو به‌طور کلی استقبال چندانی از این خودرو‌‌ها نکرده است. وی درباره قیمت شارژ خودروهای برقی نیز، گفت: معمولاً شرکت‌های وارد‌کننده نوعی شارژر همراه داخلی هم در زمان فروش عرضه می‌کند که در دو حالت شارژ معمولی ۷٫۱ کیلووات و در حالت سریع ۴٫۳ کیلو وات در ساعت قدرت دارد. برای سلامت و طول عمر باطری این خودرو‌‌ها که امری مهم به‌ویژه در زمان فروش مدل‌های کارکرده است پیشنهاد می‌شود بیش از ۸۰ درصد و کمتر از ۲۰ درصد شارژ باطری در نظر گرفته نشود. قیمت هر کیلووات در تهران در ساعت متفاوت به نسبت پیک و ایستگاه‌ها متفاوت بوده و از حدود ۵۲۰ تومن شروع و تا ۴۵۰۰ تومن در هر کیلووات می‌رسد. به‌عنوان مثال برای دو مدل فولکس واگن id۴ و id یونیکس با سرعت میانگین ۶۰ تا ۷۰ کیلومتر به مصرف ۲۰ کیلوات در ساعت می‌رسد. نوع مصرف به شدت به شرایط رانندگی پرفشار و کم‌فشار و استفاده از تجهیزاتی، چون کولر و بخاری و… برمی‌گردد و در استفاده از بخاری مصرف بیش از زمان استفاده از کولر است که به‌عنوان مثال باطری id4 حدود ۵۰ کیلوات و id یونیکس حدود ۸۰ کیلوات قدرت دارد که با هر بار شارژ برای id4 بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ کیلومتر و برای id یونیکس حدود ۴۰۰ تا ۴۵۰ کیلومتر پیمایش با یک بار شارژ در شرایط رانندگی نرمال را پوشش می‌دهد. استفاده از شارژر‌های پرتابل در خانه نیز به‌صورت فراگیر اصلاً با شرایط ساختمان‌های ما مهیا نیست و شامل برق مشاعات و بعضاً حواشی با‌ سایر ساکنین می‌شود. شارژر در خانه عموماً مناسب خانه‌های تک‌واحدی و به نوعی ویلایی است. به علت سکونت بیشتر مردم در خانه‌های آپارتمانی، شارژ خانگی عملاً نمی‌تواند عمومیت پیدا کند. تداوم وضعیت فعلی نیز برای خودروهای برقی هزینه‌بر است. این کارشناس خودرو، ادامه داد: خدمات و قطعات خودرو‌های برقی اصلاً شرایط مناسبی ندارند. در دسترسی به قطعات برای عموم در نقاط مختلف وجود ندارد و عملاً زیرساخت خدمات پس از فروش آن‌ها بسیار ضعیف است. خودرو‌های بنزینی به مراتب شرایط مناسب‌تری از نظر خدمات پس از فروش و در دسترس بودن قطعات دارند. یکی از عوامل رقابت میان بنزینی‌‌ها و برقی‌‌ها دقیقاً همین مسئله است. از نگاه مردم، خودرو‌های برقی، خودرو‌هایی پر آپشن‌تر و با کیفیت‌تر از برخی خودرو‌های بنزینی به حساب می‌آیند. اگرچه با ضعف شدید در بخش زیرساخت و خدمات پس از فروش هم شناخته می‌شوند. این خودرو‌‌ها عموماً به‌عنوان خودروی دوم جهت استفاده در شهر و مسافت‌های نه‌چندان طولانی و قابل دسترس استفاده می‌شوند.