بارورسازی ابر‌ها در ایران منجر به بارندگی در کشورهای همسایه نمی‌شود

رئیس سازمان توسعه و بهره‌برداری فناوری‌های نوین آب‌های جوی، گفت: بارورسازی ابر‌ها در ایران منجر به بارندگی در کشورهای همسایه نمی‌شود. به گزارش مناقصه‌مزایده به نقل از وزارت نیرو، محمدمهدی جوادیان‌زاده؛ با بیان اینکه بارورسازی پیوسته ابر‌ها نیازمند به بررسی چندین جنبه از این تکنولوژی است، اظهار کرد: باروری ابر‌ها روشی برای تأثیرگذاری روی ابرهای طبیعی است و در این روش آب بیشتری از ابر به شکل باران یا برف گرفته می‌شود. بارورسازی ابر‌ها در روش کلاسیک با افزودن مواد (یدید نقره)‌ به یک ابر، برای زمان‌هایی به کار می‌رود که سامانه ابری بارش‌زایی در منطقه مورد نظر حضور داشته و دارای معیارهای مورد نیاز اجرای عملیات باشد؛ لذا هر ابری مناسب اجرای عملیات بارورسازی نیست. شرایط و معیارهای مورد نیاز اجرای عملیات باروری ابر‌ها شامل شرایط دمای مناسب، ضخامت ابر، میزان محتوای آبی ابر و غیره است که می‌تواند در بارورپذیری یک سامانه ابری تأثیرگذار باشد. رئیس سازمان توسعه و بهره‌برداری فناوری‌های نوین آب‌های جوی، تصریح کرد: بارورسازی ابر‌ها در جهان به‌عنوان یک روش مقرون به‌صرفه برای استحصال آب از منابع آب‌های جوی اثبات و درصد تأثیر آن بر افزایش بارش شناخته شده است. سرمایه کافی برای مدیریت منابع آب جوی و بارورکردن ابر‌ها در کشور وجود دارد اما در توجیه علمی و عملی موضوع و ایجاد انتظارات واقعی از این فناوری هنوز جای کار زیادی وجود دارد. اگر موضوع به درستی تبیین نشود، ممکن است انتظاراتی فراتر از توان فناوری یا ناامیدی از این فناوری، بین جامعه و تصمیم‌گیران ایجاد شود. وی افزود: در دنیا بارورسازی ابر‌ها علاوه بر افزایش بارش با اهداف مختلفی از قبیل سرکوب تگرگ، مه‌زدایی، تأخیر و جلوگیری از بارش و افزایش آب پشت سد به منظور افزایش توان نیروگاه‌های برق‌آبی نیز استفاده می‌شود. با توجه به قرار گرفتن کشور ما در مناطق خشک و نیاز مبرم به ایران منابع آبی تجدیدپذیر، بارورسازی ابر‌ها تنها به منظور افزایش بارش در حوضه‌های مختلف آبریز انجام می‌شود. با وجود این، در مقایسه با کشورهای پیشرو در زمینه بارورسازی ابر‌ها با کمبود شدید زیرساخت‌‌ها از قبیل تجهیزات بارورسازی ابر‌ها شامل هواپیما، پهپاد و ژنراتورهای زمینی، سنسورهای هوا برد و زمینی بارورسازی ابرها، رادارهای هواشناسی، آزمایشگاه‌های مجهز برای تست‌های آزمایشگاهی و آموزش‌های تخصصی به‌روز مواجه هستیم اما با توجه به همه محدودیت‌‌ها مانند شرایط تحریمی و اقتصادی کشور، پیشرفت‌های خوبی صورت گرفته است. رئیس سازمان توسعه و بهره‌برداری فناوری‌های نوین آب‌های جوی، با اشاره به پیشرفت‌‌ها و برنامه‌های پیش‌روی این سازمان، گفت: ایران در زمینه ساخت و تأمین مواد بارورسازی، ارتقای روش‌های بارورسازی مانند استفاده از فلرهای سوزنده در محل، پهپادهای ساخت داخل و ژنراتورهای زمینی بارورسازی ابرها، اراده خود را به نمایش گذاشت و خوشبختانه در سال‌های اخیر استفاده از فناوری‌های مختلف مانند فلرهای درجاسوز، پهپاد و ژنراتورهای زمینی که تولید داخلی بوده در پروژه‌های بارورسازی مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین سخت‌افزار‌ها و نرم‌افزارهای یکی از رادارهای هواشناسی موجود، از سوی شرکت‌های داخلی به‌روزرسانی شده و مرحله تست‌ نهایی را می‌گذراند. جوادیان‌زاده؛ با بیان اینکه ۷۰ کشور دنیا حداقل برای یک بار هم که شده از این تکنولوژی استفاده کرده‌اند و ۳۹ کشور جهان به‌طور مستمر در حال استفاده از فناوری مورد بحث هستند، تأکید کرد: در زمان انتقال تکنولوژی بارورسازی ابر‌ها به کشور، ابزار و تجهیزات خوبی فراهم شده بود و در طول این سال‌ها از آن‌‌ها استفاده شده است اما با گذشت زمان دو اتفاق رخ داد. اول اینکه با پیشرفت علم این ابزار‌ها در دنیا به روزرسانی شده است، بنابراین خیلی دقیق‌تر و پیشرفته‌تر عمل می‌کنند. دوم اینکه ابزارهای موجود در ایران با گذشت بیش از ۲۰ سال از عمر آن‌‌ها دیگر فرسوده و بعضا غیرقابل استفاده شده‌اند که ساخت یا وارد کردن تجهیزات به‌روز باروری ابر‌ها از مهم‌ترین نیاز‌ها و برنامه‌های این سازمان است. وی با رد این ادعا که عملیات بارورسازی ابر‌ها در ایران منجر به بارندگی در کشورهای همسایه می‌شود، گفت: باروسازی کلاسیک ابر‌ها یک روش کنترل شده است و مواد بارورسازی با توجه به مشخصات سامانه ابری مانند سرعت و جهت حرکت سامانه ابری تزریق شده و زمان تأثیر مواد بارورسازی، مساحتی را تحت‌تأثیر خود قرار می‌دهند که این مساحت قابل برآورد است. تنها در صورتی کشورهای همسایه تحت‌تأثیر قرار می‌گیرند که در مناطق مرزی عملیات انجام شود و جهت باد به سمت خارج از کشور باشد اما این ملاحظات در عملیات‌های بارورسازی ارزیابی شده و دچار چنین چالش‌هایی نیستیم. رئیس سازمان توسعه و بهره‌برداری فناوری‌های نوین آب‌های جوی، اعلام کرد: یکی از معیارهای تعلیق عملیات‌های بارورسازی ابر‌ها سامانه‌های بارشی هستند و زمانی که احتمال وقوع سیلاب وجود دارد، عملیات تعلیق خواهد شد. زمانی در یک منطقه زمانی تصمیم به اجرای عملیات بارورسازی ابر‌ها گرفته می‌شود که ریسک رخداد سیل در آن منطقه برای سامانه بارشی مورد نظر وجود نداشته یا بسیار اندک باشد. در برنامه‌ریزی و اجرای عملیات باروری ابر‌ها نیز به هشدارهای سازمان هواشناسی با درجات مختلف اهمیت مبنی بر احتمال وقوع سیل در یک منطقه نیز توجه کافی می‌شود.

****