هیچ نهاد صنفی مجوز نظارت بر صندوق‌های قرض‌الحسنه را ندارد

گروه بازارسرمایه ـ ازدیاد صندوق‌های قرض‌‌‌الحسنه و اشتیاق افراد به عضویت در آن‌ها گواه این موضوع است که اقشار ضعیف جامعه به تأمین مالی خرد و فوری نیاز دارند و از جمله مزایای صندوق‌های قرض‌‌‌الحسنه اخذ وام بدون دردسر، آسان و قابل اطمینان در مقایسه با اخذ وام از سیستم بانکی و رسمی کشور است. با توجه به اینکه صندوق‌های قرض‌الحسنه از مزایای زیادی برخوردارند، با استفاده از تأمین مالی خرد توسط چنین نهادهایی می‌توان به کاهش فقر کمک کرد. در کنار این مزایا اما بیش‌ترین پولشویی نیز از طرق همین صندوق‌ها صوت می‌پذیرد. قواعد جدید نظام بانکی نشان می‌دهد که هر جا محل تجمع یا گردش پول باشد، امکان خلق پول بیشتر وجود دارد. از طرف دیگر اگر بر این نقاط نظارت نشود، پول‌های کثیف ناشی از فعالیت‌های غیرقانونی به راحتی می‌تواند در این نقاط اصطلاحاً شسته شود و امکان ورود به فضای رسمی اقتصاد را پیدا کند. مسئله‌ای که باعث شد بانک‌مرکزی چند سال قبل دست به کار شود و با این مسئله مقابله کند. در همین رابطه، خردادماه سال ۱۴۰۲ بانک‌مرکزی اطلاعیه‌ای صادر کرد مبنی بر اینکه حسب اطلاعات واصله، برخی اشخاص با هدف پنهان‌سازی فعالیت‌های تجاری و مبادلات مالی خود به دنبال انجام تراکنش‌های مالی خود با استفاده از حساب‌های بانکی صندوق‌های قرض‌الحسنه و دستگاه‌های کارتخوان موجود در این صندوق‌‌ها در پوشش سپرده‌گذاری نزد صندوق‌های قرض‌الحسنه می‌باشند. مدیران صندوق‌های قرض‌الحسنه متخلف و فعالان اقتصادی که برای پنهان‌سازی درآمدهای خود و فرار مالیاتی، از حساب‌های بانکی صندوق‌های قرض‌الحسنه و دستگاه‌های کارتخوان موجود در این صندوق‌‌ها سوء استفاده می‌کنند، تحت پیگرد قانونی قرار می‌گیرند. بانک‌مرکزی خبر داده که برخی اشخاص برای پنهان کردن فعالیت‌های اقتصادی خود و کارهایی نظیر فرار مالیاتی، از حساب‌های بانکی صندوق‌های قرض‌الحسنه و دستگاه‌های کارتخوان این صندوق‌‌ها به‌عنوان پوشش استفاده می‌کنند. این نهاد پولی و بانکی هشدار داده که مسئولان این صندوق‌‌ها باید نسبت به این مسئله و موارد مختلف پولشویی هوشیار باشند، چراکه در صورت وقوع این اعمال، با آن‌ها نیز برخورد خواهد شد. در کنار این مسئله بانک‌مرکزی دریافت که نظارت بر این صندوق‌ها یکی از مشکلات عدیده‌ای است که پولشویی را در پی دارد.

هشدار بانک‌مرکزی درباره نظارت غیرمجاز بر صندوق‌های قرض‌الحسنه

بر همین اساس بانک‌مرکزی اعلام کرد که تاکنون به هیچ‌یک از تشکل‌‌ها یا کانون‌های صنفی فعال در حوزه صندوق‌های قرض‌الحسنه مجوز نظارت، فعالیت یا هماهنگی رسمی ارائه نکرده و هرگونه ادعا در این زمینه فاقد وجاهت قانونی و اعتبار رسمی است. به گزارش مناقصه‌مزایده به نقل از بانک‌مرکزی، مطابق قوانین و مقررات جاری، نظارت بر عملکرد صندوق‌های قرض‌الحسنه منحصراً در صلاحیت بانک‌مرکزی است و انتخاب هرگونه عامل یا نهاد همکار نظارتی، تنها در چارچوب مصوبات هیئت عالی بانک‌مرکزی و با انعقاد قرارداد رسمی امکان‌پذیر خواهد بود. برخی تشکل‌های صنفی در حال تأسیس صرفاً مجوز اولیه از وزارت کشور دریافت کرده‌اند که صرفاً مقدمه‌ای برای تشکیل آن است و هیچ‌گونه اختیار قانونی برای نظارت، بازرسی یا دریافت اطلاعات از صندوق‌‌ها ایجاد نمی‌کند. لذا از کلیه صندوق‌های قرض‌الحسنه کشور اکیداً خواسته می‌شود از ارائه هرگونه اطلاعات، اسناد، گزارش مالی و عملکردی و غیره با این تشکل‌‌ها یا کانون‌های فاقد مجوز خودداری نمایند. استفاده از عنوان یا نام بانک‌مرکزی در مکاتبات و اطلاعیه‌های این گروه‌ها غیرقانونی تلقی شده و پیگرد قضایی در پی خواهد داشت. بانک‌مرکزی یادآور می‌شود که تاکنون هیچ نهاد یا کانونی به‌عنوان عامل نظارتی انتخاب یا معرفی نشده است و هرگونه ارتباط یا هماهنگی با صندوق‌‌ها بدون مجوز رسمی از بانک‌مرکزی فاقد اعتبار قانونی است.