مالیات بر ارزش افزوده در جیب دولت یا کاسبان

مالیات بر ارزش افزوده در جیب دولت یا کاسبان مجتبی قدیری چند سالی است که بحث مالیات بر ارزش افزوده در کشور رایج شده است، بحثی که در ابتدا با مخالفت از سوی برخی صنوف همراه بود. اما سرانجام اصناف محترم متعهد شدند این کار را انجام دهند. اما در این میان به هیچ عنوان […]

مالیات بر ارزش افزوده در جیب دولت یا کاسبان

مجتبی قدیری

چند سالی است که بحث مالیات بر ارزش افزوده در کشور رایج شده است، بحثی که در ابتدا با مخالفت از سوی برخی صنوف همراه بود. اما سرانجام اصناف محترم متعهد شدند این کار را انجام دهند. اما در این میان به هیچ عنوان نظر پرداخت‌کنندگان محترم این مالیات را که خریداران کالا و خدمات بودند کسی نپرسید و کسی برای آنها شفاف‌سازی نکرد. فقط مسؤولان مالیاتی محترم در ابتدای طرح به تعریف و تمجید از آن پرداختند که این یک روش علمی است که در دنیا تجربه شده و این کار باعث می‌گردد مالیاتی حقیقی از مصرف‌کنندگان کالا و خدمات دریافت شود و هر که بیش‌تر مصرف نماید مالیات بیش‌تری می‌پردازد.

اما حالا شهروندان برای خرید هر کالایی که مراجعه می‌کنند با بحث مالیات بر ارزش افزوده مواجه می‌شوند. مالیاتی که قرار است آنها بپردازند. اما نه مستقیم، بلکه از طریق فروشنده این مالیات پرداخت می‌شود.

حالا سؤال اینجاست به راستی این رقمی که از شهروندان در قالب مالیات بر ارزش افزوده توسط کسبه محترم گرفته می‌شود به سازمان امور مالیاتی پرداخت می‌شود؟ یا این‌که در جیب کاسبان بازار می‌ماند؟ سؤالی که سازمان امور مالیاتی نتوانسته است پاسخ شفافی به آن بدهد! ضمن آن‌که برخی کسبه هم مالیات بر ارزش افزوده را دستمایه گرانی کالا‌ها کرده‌اند.

به راستی برای این‌که مالیات بر ارزش افزده به صورت واقعی جمع‌آوری شود و مالیات‌دهندگان مطمئن شوند مالیاتی را که در قالب ارزش افزوده بر خرید کالا‌ها پرداخت کرده‌اند در جیب فروشنده نرفته و سازمان امور مالیاتی آن را دریافت کرده چه راهکاری ارایه شده است؟

باید گفت از سوی سازمان امور مالیاتی تاکنون راهکاری برای این منظور ارایه نشده است! و خریدار یک کالا نمی‌داند که واقعاً رقم پرداختی به عنوان ارزش افزوده در جیب کاسب می‌ماند یا سازمان امور مالیاتی آن را وصول می‌کند؟ در حالی‌که به راحتی می‌توان با ارایه چند راهکار ساده این ابهام را برطرف نمود. ضمن آن‌که مالیاتی که در قالب ارزش افزوده از خریدار گرفته شده، حتماً باید وصول شود.

صدور فاکتور معتبر اولین ضرورت این امر است. فاکتوری که کد اقتصادی فروشنده در آن باشد و مشخص باشد این فاکتور از سوی کدام فروشگاه صادر شده است.

گام بعدی راه‌اندازی یک سامانه اینترنتی از سوی سازمان مالیاتی است تا خریداران محترم فاکتور،کد فروشنده و رقم مالیات بر ارزش افزوده پرداخت شده را در آن ثبت نمایند، تا این سازمان بتواند با جمع‌آوری این اطلاعات مالیات واقعی را از فروشنده دریافت کند.

حالا نکته اینجاست چگونه خریداران محترم را تشویق کنیم که این کار را انجام دهند؟ بازگرداندن بخشی از این رقم به عنوان مثال ۲۰ درصد مالیات بر ارزش افزوده‌ای که خریداران محترم در طول سال ثبت کرده‌اند، می‌تواند به عنوان یک انگیزه برای این کار باشد.

این راهکار ساده می‌تواند جوابگوی ابهامات ایجاد شده برای خریداران و فروشندگان محترم باشد که واقعاً مالیات بر ارزش افزوده پرداختی از سوی آنها خرج عمران و آبادانی کشور شده است یا این‌که در جیب فروشنده محترم مانده است.

ضمن آن‌که رقم واقعی مالیات بر ارزش افزوده برای خریداران مشخص می‌گردد. چرا که در حالا حاضر رقم مالیات بر ارزش افزوده در صنوف مختلف متفاوت است و این امر خریداران را سردرگم کرده است و برخی کسبه مالیات بیش‌تری از خریداران کالا و خدمات دریافت می‌کنند. این طرح ساده می‌تواند مالیات واقعی بسیاری از کسبه را مشخص کند که همواره به دنبال پرداخت مالیات علی‌الرأس می‌باشند.

 

حالا نامزدهای انتخاباتی که قول شفاف‌سازی در خصوص پرداخت مالیات می‌دهند و این‌که ادعا دارند با بخشش‌های مالیاتی به رونق کسب‌ و کار کمک می‌کنند؛ فکری هم به حال مصرف‌کنندگان واقعی کنند،  مصرف‌کنندگانی که روزانه در حال پرداخت مالیات بر ارزش افزوده هستند. چرا که اگر قرار است در پرداخت مالیات امتیازی در نظر گرفته شود، این امتیاز برای همگان است و همه باید از آن بهره ببرند. اگر بخشش یا تخفیف مالیاتی به اصناف باعث رونق کسب ‌و کار آنها می‌شود. این تخفیف برای خریداران کالا و خدمات هم باید در نظر گرفته شود چرا که این امر می‌تواند باعث بزرگ‌تر شدن سفره این عزیزان گردد. اما پرداخت این تخفیف به مصرف‌کنندگان کالا و خدمات باید براساس ثبت فاکتورهای خرید در سامانه امور مالیاتی باشد، تا این سازمان هم به حق و حساب قانونی خود برسد و جلوی فرار مالیاتی بسیاری گرفته شود.