طرح ملی هوش‌مصنوعی با بحث‌های داغ در مجلس و انتقاد کارشناسان مواجه شده است. در حالی که دولت پیشنهاد تبدیل سازمان ملی هوش‌مصنوعی به ستادی زیر نظر معاونت اول را مطرح کرده، نمایندگان مجلس بر ضرورت تشکیل کمیسیون تخصصی و بررسی جامع ابعاد اقتصادی، امنیتی و اجتماعی این فناوری تأکید دارند و انحلال سازمان را […]
طرح ملی هوش‌مصنوعی با بحث‌های داغ در مجلس و انتقاد کارشناسان مواجه شده است. در حالی که دولت پیشنهاد تبدیل سازمان ملی هوش‌مصنوعی به ستادی زیر نظر معاونت اول را مطرح کرده، نمایندگان مجلس بر ضرورت تشکیل کمیسیون تخصصی و بررسی جامع ابعاد اقتصادی، امنیتی و اجتماعی این فناوری تأکید دارند و انحلال سازمان را «اشتباه استراتژیک» می‌دانند؛ در حالی که سخنگوی دولت معتقد است این ستاد به دلیل زمان‌بر بودن پروسه تصویب سازمان هوش‌مصنوعی تشکیل شده تا اقدامات این حوزه بدون اتلاف وقت پیگیری شود. به گزارش سیتنا، دولت ایران در حالی برنامه‌های خود برای توسعه هوش‌مصنوعی را پیش می‌برد که بحث‌های مجلس و کارشناسان بر سر ساختار سازمانی، ضرورت کمیسیون تخصصی و ابعاد اقتصادی و امنیتی این فناوری بالا گرفته است. طرح ملی هوش‌مصنوعی که از مجلس قبل پیگیری شده، اکنون با پیشنهاد تبدیل سازمان ملی به یک ستاد زیر نظر معاونت اول ریاست جمهوری مواجه است، اما این تصمیم با انتقادهایی همراه بوده و برخی آن را عقب‌ماندگی استراتژیک می‌دانند. در نشست علنی مجلس شورای اسلامی در ۲۰مهرماه، روح‌ا… ایزدخواه؛ نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس، بر ضرورت تشکیل کمیسیون تخصصی برای موضوعاتی مانند هوش‌مصنوعی، فضای مجازی و اقتصاد دیجیتال تأکید کرد. وی با اشاره به اینکه آیین‌نامه مجلس در زمان واگذاری بحث IT به کمیسیون صنایع و معادن، تنها به مسائل اولیه فناوری اطلاعات محدود بود، گفت: امروز با ده‌ها مسئله بزرگ‌تر و ملی‌تر مواجه هستیم… مباحث مربوط به هوش‌مصنوعی فراتر از IT است. ایزدخواه؛ افزود که اقتصاد هوش‌مصنوعی اهمیت بیشتری نسبت به جنبه‌های فنی دارد و در جنگ‌های مدرن، این فناوری نقش کلیدی ایفا می‌کند. او همچنین بر اولویت طرح‌های متن‌باز برای امنیت سایبری و دور زدن تحریم‌ها تأکید کرد و پیشنهاد داد که طرح به کمیسیون مشترک ارجاع شود تا ابعاد اقتصادی، حقوقی، امنیتی، اجتماعی و فرهنگی آن بررسی شود. در پاسخ به این تذکر، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس، اعلام کرد که کمیسیون آیین‌نامه داخلی و مرکز پژوهش‌‌ها در حال بررسی تشکیل دو کمیسیون جدید هستند و در صورت تصویب، در مجلس سیزدهم یک کمیسیون در حوزه هوش‌مصنوعی و فناوری ایجاد خواهد شد. از سوی دیگر، فاطمه مهاجرانی؛ در نشست خبری ۱۵ مهرماه توضیح داد که به دلیل زمان‌بر بودن تصویب سازمان جدید و افزایش بوروکراسی، سازمان ملی هوش‌مصنوعی به یک ستاد ذیل معاونت اول ریاست جمهوری تبدیل شده و با دبیری معاونت علمی پیگیری می‌شود. وی با اشاره به عقب‌ماندگی‌های ایران در این حوزه، ابراز امیدواری کرد که وظایف این ستاد هرچه زودتر محقق شود. همچنین این تصمیم با واکنش‌های منفی کارشناسان مواجه شده است؛ صادق خانی علی‌اکبری؛ کارشناس حوزه هوش‌مصنوعی، انحلال سازمان ملی را یک اشتباه استراتژیک و فاجعه‌بار توصیف کرد و هشدار داد که کشورهای منطقه با سرمایه‌گذاری‌های میلیارد دلاری در حال پیشروی هستند، در حالی که تقلیل سازمان به ستاد، راه سرمایه‌گذاری و نوآوری را می‌بندد. بیگدلی؛ نماینده مردم زنجان نیز، در صحن علنی مجلس انتقاد کرد و گفت: اشتباه است سازمان جدیدی تحت عنوان هوش‌مصنوعی ذیل رئیس‌جمهور ایجاد کنید… رئیس‌جمهور آنقدر دغدغه دارد که نمی‌تواند به این موضوع ورود کند. وی طرح هوش‌مصنوعی را پُر از ابهام دانست و پیشنهاد ارجاع آن به کمیسیون مشترک را مطرح کرد. در مقابل، طاهری؛ عضو کمیسیون صنایع و معادن، از فرآیند تدوین طرح دفاع کرد و گفت: از مجلس قبل طرح هوش‌مصنوعی آماده شد و قانون ۳۰ کشور در این زمینه مطالعه شد… در دوره مجلس دوازدهم نیز حدود یک سال و نیم با دانشگاه‌ها و انجمن‌های مربوط مشورت شد و نظرات افراد شاخص بدون تعصب دریافت شد. در حالی که جهان با سرعتی فزاینده به سمت توسعه و بهره‌برداری از فناوری‌های نوین مانند هوش‌مصنوعی حرکت می‌کند، تصمیم‌گیری‌های ساختاری در ایران همچنان با تردید، کشمکش و عدم اجماع مواجه است؛ تبدیل سازمان ملی هوش‌مصنوعی به یک ستاد ذیل معاونت اول ریاست‌جمهوری، اگرچه از نگاه دولت روشی برای تسریع در اجرا و کاهش بوروکراسی است، اما از منظر تعدادی از کارشناسان و نمایندگان مجلس، اقدامی مغایر با تحولات راهبردی منطقه‌ای و جهانی به شمار می‌رود. تجربه کشورهای پیشرو نشان داده که سرمایه‌گذاری هدفمند، نهادسازی مستقل و برنامه‌ریزی دقیق، ارکان اساسی موفقیت در این حوزه هستند. حال باید دید که آیا سیاست‌گذاران در ایران می‌توانند با عبور از رویکردهای موقت و مصلحت‌گرایانه، به یک مدل پایدار و آینده‌نگر برای حکمرانی هوش‌مصنوعی دست یابند یا خیر.
دیدگاه بسته شده است.