کارنامه خدمات و حمایت‌های دولت یازدهم از دانش‌بنیان‌ها

کارنامه خدمات و حمایت‌های دولت یازدهم از دانش‌بنیان‌ها

در فضای مناظرات کاندیداهای ریاست‌ جمهوری، آمارهای متفاوتی از تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان بیان شد؛ این در حالی است که این مهم براساس آمارهای اعلام شده از ۳۳ شرکت دانش‌بنیان ایجاد شده در سال ۹۲ به ۳‌هزار و ۳۲ شرکت در سال ۹۶ رسیده است که این میزان رشد ۹۲ برابری را نشان می‌دهد، ضمن آن‌که تعداد خدمات ارایه شده به این شرکت‌ها ۲۱ برابر شده است.

به گزارش ایسنا، صندوق نوآوری و شکوفایی به منظور کمک به تحقق و توسعه اقتصاد دانش‌بنیان، تکمیل زنجیره ایده تا بازار و تجاری‌سازی نوآوری‌ها، دستاوردهای پژوهشی و اختراعات و کاربردی شدن دانش از طریق ارایه کمک‌‌‌ها و خدمات مالی و پشتیبانی به شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان تشکیل شده است.

این صندوق پیرو تصویب قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان در سال ۱۳۸۹ در مجلس شورای اسلامی، ایجاد شد. در ماده ۵ این قانون ایجاد صندوقی با نام «صندوق نوآوری و شکوفایی» وابسته به شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری و زیر نظر رییس شورا پیش‌بینی شده است.

این در حالی است که در سال ۱۳۹۲ ایجاد زیرساخت‌های این صندوق از جمله تهیه ساختار سازمانی، دستورالعمل‌ها، ایجاد کمیته اعتباری، تشکیل جلسات شورای معاونین و بررسی طرح‌های ارایه شده از سوی شرکت‌ها آغاز شد و در آن زمان حدود ۲۵ میلیارد تومان از سرمایه اولیه صندوق به آن پرداخت شد و در پایان این سال ۳۳ شرکت دانش‌بنیان شدند.

در سال ۱۳۹۳ بالغ بر ۷۰۰ درخواست برای ارزیابی به صندوق نوآوری و شکوفایی ارسال شد و در مجموع بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان مصوبه برای این خواست‌ها مقرر شد.

همزمان با این تلاش‌ها و اقدامات کارگروه ارزیابی و صلاحیت شرکت‌های دانش‌بنیان در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، تاکنون «دانش‌بنیان» شدن ۳‌هزارو۳۲ شرکت احراز شده است. این آمار در سال ۹۲ تعداد ۳۳ شرکت بوده و در سال ۹۶ به بیش از ۳‌هزار شرکت بالغ شده است.

میزان سرمایه تأیید شده به این تعداد شرکت ۲۰۳۳ میلیارد تومان است و این میزان در سال ۹۲، ۲۵ میلیارد تومان ذکر شده است و این عدد نشان از ۹۲ برابر شدن این شرکت‌ها دارد.

مبلغ پرداختی تسهیلات این صندوق به طرح‌ها در سال ۹۲ صفر بوده است و این میزان در سال ۹۶ به ۴۶۴ میلیارد تومان رسیده، ضمن آن‌که در سال ۹۶ مبلغ پرداختی برای انواع خدمات ۷۴۶ میلیارد تومان بوده است.

تاکنون ۴۳۸ محصول خاتمه فنی یافته است که از این تعداد ۱۰۳ طرح از سوی صندوق نوآوری و شکوفایی رونمایی شده و ۲۲ طرح نیز خاتمه یافته ناموفق بوده است.

خدمات ارایه‌شده به شرکت‌های دانش‌بنیان

صندوق نوآوری و شکوفایی با توسعه فعالیت‌های خود توانسته است تعداد خدمات خود را از یک مورد در سال ۹۲ به ۲۰ خدمت در سال ۹۶ برساند که از آن جمله می‌توان به خدمات توانمندسازی، ایجاد دفاتر کاری برای شرکت‌های دانش‌بنیان، خدمات لیزینگ، اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه، صدور ضمانتنامه، تجاری‌سازی، اخذ استاندارد، سرمایه‌گذاری خطرپذیر، تسهیلات برندسازی و تأمین سرمایه در گردش اشاره کرد.

علاوه بر آن در حالی‌که در سال ۹۲ تنها ۴۸ شرکت طرح‌های خود را به این صندوق با هدف دریافت تسهیلات ارایه کرده بودند، این میزان در سال ۹۶ به ۲۲۰۳ شرکت افزایش یافت. ضمن آن‌که تعداد درخواست‌های ارایه شده به این صندوق از ۵۱ درخواست در سال ۹۲ به ۳۵۳۳ درخواست در سال ۹۶ افزایش یافته است.

خدماتی که تاکنون صندوق نوآوری و شکوفایی به شرکت‌های دانش‌بنیان از سال ۹۲ تا کنون ارایه داده، به این شرح است:

جدول

بیش‌ترین میزان حمایت‌های ارایه شده این صندوق به ۴ فناوری زیست‌فناوری، الکترونیک، فناوری اطلاعات و ارتباطات و تجهیزات ساخت و تولید اختصاص یافته است. ۲۶۶ شرکت حوزه زیست فناوری به مبلغ ۲۱۲ میلیارد تومان، ۲۳۲ شرکت در حوزه الکترونیک به میزان ۱۲۷ میلیارد تومان و از ۲۳۴ شرکت حوزهICT به میزان ۱۱۹ میلیارد تومان حمایت شده است.

طرح‌های خاتمه یافته فنی

تاکنون ۴۲۸ طرح از کل طرح‌های ارسال شده به صندوق نوآوری و شکوفایی تمام فرایندهای ارزیابی، نظارت و پرداخت خود را با موفقیت طی کرده‌اند و در مجموع مبلغ ۱۷۷ میلیارد تومان از این طرح‌ها حمایت شده است. نسبت تعداد طرح‌های خاتمه یافته به طرح‌های مصوب در شرکت‌های نوپا، تولیدی و صنعتی به ترتیب ۱۸ درصد، ۲۲ درصد و ۱۳٫۳ درصد بوده است.

علی‌رغم اقدامات انجام شده، ولی هنوز کاستی‌های زیادی در حوزه شرکت‌های دانش‌بنیان وجود دارد که از آن جمله می‌توان به اعتراض شرکت‌های دانش‌بنیان در زمینه کسب مجوزهای مربوط به صلاحیت شرکت‌های دانش‌بنیان است که در این زمینه هماهنگی‌هایی از سوی صندوق با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برای تأیید صلاحیت شرکت‌های دانش‌بنیان در حال انجام است تا شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا تنها یک بار مورد ارزیابی قرار گیرند. این تلاشی است که به گفته بهزادسلطانی، رییس هیأت‌عامل صندوق نوآوری و شکوفایی تاکنون موفقیتی در آن حاصل نشده است.

از سوی دیگر حمایت این صندوق به غیر از شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا مشمول همه نوع شرکت دانش‌بنیان می‌شود. مستثنی‌شدن شرکت‌های نوپا از این تسهیلات به دلیل عدم تحقق اختصاص یک درصد اعتبارات دستگاه‌های اجرایی به امر پژوهش است.