گالیوم یا شیرپنیر معطر

گالیوم یا شیرپنیر معطر

 گروه محیط‌زیست-گیاه «گالیوم معطر» یا «شیر پنیر معطر» یکی از گیاهان گلدار از خانواده روناسیان می‌باشد. این گیاهان بومی اکثر نواحی اروپا، از اسپانیا و ایرلند تا روسیه هستند و به خوبی نیز در نواحی غرب سیبری، ترکیه، ایران، قفقاز و ژاپن می‌رویند. کشت و جمع‌آوری آن نیز به دلیل تولید گل‌ها و برگ‌ها معطر می‌باشد.

گالیوم معطر گیاهی علفی است که تا حدود ۳۰ تا ۵۰ سانتی‌متر ارتفاع رشد می‌کند. این گیاه گاهی اوقات با گونه‌های G. verum و G. trifolium اشتباه گرفته می‌شود. این گیاه، معطر می‌باشد و دلیل عطر آن نیز وجود کومارین‌ها در آن است.

برگ‌ها ساده، نیزه‌ای، بدون کرک و به طول دو تا ۵ سانتی‌متر هستند که با آرایش چرخشی، حاوی ۶ تا ۹ برگ در هر چرخش، روی ساقه قرار گرفته‌اند.

گل‌ها کوچک، به قطر ۴ تا ۷ میلی‌متر و به صورت خوشه‌ای تشکیل می‌شوند. هر گل سفید رنگ دارای ۴ گلبرگ پیوسته می‌باشد.

میوه‌ها به قطر دو تا ۴ میلی‌متر و به صورت منفرد تشکیل می‌شوند که هر میوه با زائده‌ای قلاب مانند و نازک احاطه شده است که این زائده به پراکندگی آن هنگام برخورد به بدن حیوانات کمک می‌کند.

شرایط محیط رشد

این گیاه شرایط نیمه سایه تا سایه کامل را در خاک‌های مرطوب و غنی از مواد غذایی ترجیح می‌دهد.

در تابستان‌های خشک به آبیاری فراوان نیاز دارد.

این گیاه به عنوان یک گیاه پوششی یا حاشیه‌ای در خاک‌های اسیدی یا در زیر سایه درختان دیگر بسیار مناسب است.     

کاربردها

از گالیوم معطر به عنوان گیاهی پوششی و یا در حاشیه‌کاری باغ‌ها استفاده می‌شود.

علاوه بر استفاده به عنوان گیاهی زینتی، به دلیل عطر قوی که دارد که با خشک شدن گیاه نیز این عطر افزایش می‌یابد، از آن به عنوان خوشبوکننده در ژله‌ها، مرباها، کنیاک، بستنی‌ها و یا به عنوان دمنوش گیاهی استفاده می‌گردد.       

تکثیر

تکثیر گالیوم معطر از طریق تقسیم بوته و ریشه (ریزوم) در پاییز یا اوایل بهار صورت می‌گیرد. همچنین از طریق پراکنش بذر‌ها نیز ازدیاد می‌یابد. بهترین زمان کشت بذر‌ها در پاییز، بلافاصله پس از رسیدن می‌باشد. البته می‌توان این بذر‌ها را در بهار نیز کشت کرد اما بذرهای کشت شده در بهار بسیار به کندی جوانه می‌زنند. استفاده از یک دوره سرمادهی به افزایش جوانه‌زنی بذر‌ها کمک می‌کند.

 

منبع سایت نارگیل