بازیابی بازارهای جهانی و دریافت پول فروش نفت در دولت یازدهم

بازیابی بازارهای جهانی و دریافت پول فروش نفت در دولت یازدهم سرنوشت نفت کشورمان در چند سال اخیر با تحریم‌ها گره خورده بود؛ به‌طوری که تحریم‌ها نه تنها باعث کاهش میزان تولید نفت و در نتیجه کاهش میزان صادرات نفت شد بلکه روی تعاملات نفتی ایران با غول‌های بزرگ نفتی و همچنین نوسازی پالایشگاه‌ها و […]

بازیابی بازارهای جهانی و دریافت پول فروش نفت در دولت یازدهم

سرنوشت نفت کشورمان در چند سال اخیر با تحریم‌ها گره خورده بود؛ به‌طوری که تحریم‌ها نه تنها باعث کاهش میزان تولید نفت و در نتیجه کاهش میزان صادرات نفت شد بلکه روی تعاملات نفتی ایران با غول‌های بزرگ نفتی و همچنین نوسازی پالایشگاه‌ها و میزان تولید محصولات پتروشیمی تأثیر منفی گذاشت.

به گزارش ایسنا، تولید نفت ایران در سال ۱۳۹۲ در حالی به کم‌تر از روزانه ٣ میلیون بشکه رسیده بود که وضع روشنی نیز برای احیای قدرت نفتی کشور وجود نداشت. در آغاز راه دولت یازدهم، تولید نفت ایران در بد‌‌‌ترین وضع ممکن قرار داشت، یعنی دو میلیون‌و٨٢٠هزار بشکه در روز، تحریم‌ها ورود بشکه‌های نفت ایران را به بازارهای اروپا به صفر رسانده بود و در آسیا نیز به جز کشورهای چین، هند، ژاپن و کره‌جنوبی، هیچ کشور از ایران نفت نمی‌خرید. تولید نفت ایران در بازه زمانی سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۲ به ترتیب ۳میلیون‌و٩٣٠هزار بشکه، دومیلیون‌و٨٤٣هزار بشکه و دومیلیون‌و٨٢٠هزار بشکه در روز بوده است.

اجرای برجام در ٢٧ دی ماه ١٣٩٤ راه را برای افزایش تولید و صادرات نفت ایران باز کرد و کم‌تر از ۶ ماه پس از اجرای برجام، تولید نفت آغاز شد و پس از ۴ سال ایران نزدیک ۴ میلیون بشکه در روز نفت تولید می‌کند. دولت تولید نفت را در سال ۱۳۹۲ در حالی به میزان دومیلیون‌و٨٢٠هزار بشکه در روز تحویل گرفت که از همین میزان به زحمت کمی بیش از یک میلیون بشکه‌‌اش را می‌توانست در چند بازار محدود به فروش برساند و برای برگشت پول آن هم با مشکلات بسیاری مواجه بود. درحال حاضر رقم تولید نفت در حالی به مرز ٤ میلیون بشکه در روز رسیده است که به راحتی حدود ٢,٤ میلیون بشکه آن را در هر بازاری که مایل باشیم به فروش می‌رسانیم و مشکلی هم برای دریافت پول فروش نفت کشور نداریم.

به عبارت دیگر ۴ هدف افزایش تولید نفت، افزایش صادرات، بازیابی بازارهای جهانی و دریافت پول فروش نفت بدون هیچ مشکلی در دولت یازدهم و در سایه برجام به تحقق پیوست. ۴هدفی که بسیاری از منتقدان زنگنه را انگشت به دهان کرد و کم‌تر کسی پیش‌بینی می‌کرد قول و قرار زنگنه برای افزایش تولید نفت به تحقق بپیوندد و سرسختی زنگنه در عرصه‌های مختلف، مخصوصاً در اجلاس اوپک و گرفتن حق افزایش تولید در مقابل کاهش تولید سایر کشور‌‌‌ها مثال‌زدنی شد.

براساس این گزارش، پس از آن‌که برجام سد تحریم‌ها را از سر راه ایران کنار زد، مذاکره وزارت نفت با غول‌های بزرگ نفتی برای جذب سرمایه، توسعه میادین نفتی و همچنین انتقال دانش فنی آغاز شد. مذاکره‌ای که با استقبال شرکت‌های بین‌المللی مواجه شد و نه تنها توجه چشم‌بادامی‌‌‌‌ها را به خود جلب کرد، بلکه پای شرکت‌های بزرگ نفتی اروپایی را نیز به ایران باز کرد. برای مثال شرکت‌های روسی از جمله لوک‌اویل، گس‌پروم، زاروبژنفت، شرکت‌های اروپایی مانند توتال، شرکت‌های چینی، پرتامینا و… برای توسعه میادین نفتی ایران اظهار تمایل کرده و مذاکره با این شرکت‌ها ادامه دارد.

بر این اساس در اواسط اردیبهشت ماه بود که غلامرضامنوچهری، معاون شرکت ملی نفت ایران از امضای حدود ۲۸ خبر داد و گفت تعداد مطالعاتی که براساس این تفاهمنامه‌ها انجام شده ۷۰ مطالعه است که طبق گفته امیرحسین‌زمانی‌نیا، معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزیر نفت حدود ٨٥میلیارد دلار مذاکره در حوزه‌های نفتی در جریان است.

۴ اقدام مؤثر در شرکت ملی گاز

بهره‌برداری از فازهای پارس‌جنوبی، افزایش تولید گاز، مذاکره برای صادرات گاز و افزایش سوخت طبیعی نیروگاه‌ها از جمله مهم‌ترین اقدامات وزارت نفت در دولت یازدهم به شمار می‌رود. ۶ فاز پارس‌جنوبی با ظرفیت تولید ۱۷۰ میلیون مترمکعب گاز ترش و ۱۵۰ میلیون مترمکعب گاز شیرین و همچنین ظرفیت تولید نیم میلیون تن اتان و نیم میلیون تن LPG در هر فاز افتتاح شد و با افتتاح این فاز‌‌‌ها بازارهای داخلی خودکفا شده و میزان برداشت ایران از میدان مشترک پارس‌جنوبی با قطر برابر شد.

همچنین به ۹ هزار روستا (به‌طور متوسط هر روز به ۹ روستا) در دولت یازدهم گازرسانی شد و در چند سال گذشته میزان انتقال گاز به نیروگاه‌ها افزایش یافته و میزان استفاده میان تقطیر در نیروگاه‌ها از ۳۵ درصد به زیر ۱۰ درصد رسیده است. به عبارت دیگر نیروگاه‌ها ۱۸ میلیارد دلار سوخت میان تقطیر استفاده نکرده‌اند. در سال ۹۳، ۳۵ میلیارد مترمکعب، در سال ۹۴، ۵۰ میلیارد مترمکعب در سال ۹۵، ۶۰ میلیارد مترمکعب به نیروگاه‌ها منتقل شد.

از سوی دیگر درحالی که صادرات گاز به ترکیه طبق روال گذشته ادامه دارد، آمادگی صادرات گاز به عراق و پاکستان از سوی ایران وجود داشته و مذاکره برای پیدا کردن بازارهای جدید صادرات گاز به قوت خود باقیست.

تحولات پالایش و پخش در دولت یازدهم

اتمام پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس و خودکفایی در تولید بنزین مهم‌ترین دستاورد وزارت نفت دولت یازدهم در زمینه پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی محسوب می‌شود. با راه‌اندازی این پالایشگاه‌ و همچنین بنزین‌سازی بندرعباس و لاوان، ۱۶ میلیون لیتر بنزین به کشور اضافه شد و در مرز خودکفایی قرار گرفتیم که اگر این ۱۶میلیون را به ۲۴ میلیون لیتر بنزین تولیدی در کشور اضافه کنیم به میزان ۴۰ میلیون لیتر می‌رسد.

از سوی دیگر صادرات فرآورده‌های نفتی در سال ۹۵ به بالا‌‌‌ترین میزان رسید و صادرات روزانه ۴۵۰ هزار بشکه فرآورده نفت در سال گذشته برای نخستین بار تحقق پیدا کرد و عمده محصولات مازوت، نفت گاز، نفت سفید و LPG بود.

نوسازی و بهسازی پالایشگاه‌ها نیز از دیگر اقدامات وزارت نفت در دولت یازدهم بود. بعد از رفع تحریم، تجهیزات اصلی توسعه پالایشگاه‌ها به داخل کشور آمد که عمده این تجهیزات مربوط به پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس بود. همچنین علاوه بر پروژه ستاره خلیج‌فارس، فاز یک توسعه بنزین‌سازی بندرعباس و لاوان در سرویس قرار گرفت. اواخر سال گذشته فاز یک طرح توسعه پالایشگاه آبادان با ۱٫۱ میلیارد دلار توسط ساینوپک افتتاح شد.

 

سایر سرمایه‌گذاری‌ها عمدتاً از کشورهای جنوب‌شرقی آسیا مانند چین و ژاپن بوده است و در این راستا مراودات سازنده‌ای در زمینه اصلاح کیفیت پالایشگاه‌های بندرعباس، تهران و تبریز داشته‌ایم. همچنین پالایشگاه اصفهان زمستان سال گذشته با دایلم کره مذاکره کرده است.