بررسی عملکرد دوگانه اطفای حریق در دو حادثه تهران و لندن

بررسی عملکرد دوگانه اطفای حریق در دو حادثه تهران و لندن در حادثه آتش‌سوزی برج «گرنفل» لندن براساس قوانین علمی اجازه داده شد که آتش طبقات بالاتر ادامه یابد تا مأموران آتش‌نشانی فرصت برای تخلیه طبقات پایین‌تر داشته باشند که در این زمینه موفق عمل شده و این همان اقدامی است که براساس گفته‌های محقق […]

بررسی عملکرد دوگانه اطفای حریق در دو حادثه تهران و لندن

در حادثه آتش‌سوزی برج «گرنفل» لندن براساس قوانین علمی اجازه داده شد که آتش طبقات بالاتر ادامه یابد تا مأموران آتش‌نشانی فرصت برای تخلیه طبقات پایین‌تر داشته باشند که در این زمینه موفق عمل شده و این همان اقدامی است که براساس گفته‌های محقق پژوهشگاه زلزله در حادثه پلاسکو از همان ساعت‌های اولیه با ریزش آب از طبقات بالا بر احتمال تخریب ساختمان افزود تا نجات مردم!

به گزارش ایسنا، برج «گرنفل» لندن در بامداد دیروز چهارشنبه ۲۴ خرداد دچار حریق شد. این ساختمان دارای ۲۴ طبقه است و مأموران آتش‌نشانی با بیش از ۴۰ دستگاه خودروی اطفای حریق از پایگاه‌های مختلف شهر برای کمک به ساکنان و فرونشاندن آتش به محل اعزام شدند. ساختمان با ۱۲۰ آپارتمان مسکونی در منطقه کنزینگتون شمالی سال گذشته با ۱۰ میلیون پوند هزینه بازسازی شد.

این آتش‌سوزی بار دیگر خاطره تلخ آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو را برایمان یادآور کرد و این سؤال بار دیگر ذهنمان را مشغول کرد که چرا ۱۶ آتش‌نشان در این حادثه جان خود را از دست دادند.

به گفته فریبرز ناطق‌الهی، محقق مدیریت بحران، در حادثه پلاسکو ما بر عکس حادثه لندن عمل کردیم؛ به این معنی که از طبقات بالا اقدام به تخریب ساختمانی کردیم که خودش پایداری لازم را نداشت.

مقایسه «پلاسکو» و «گرنفل»

فریبرز ناطقی الهی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به آتش‌سوزی برج گرنفل لندن انگلستان افزود: این ساختمان یک برج ۲۴ طبقه و دارای سیستم بتنی مسلح و به احتمال قوی دارای دیوارهای برشی است.

ناطق‌الهی ادامه داد: از نمای ساختمان آن‌طور که دیده می‌شود، حدود ۱۰ تا ۱۲ ستون در هر وجه آن نصب شده است و این امر به معنای آن است که باید تعداد زیادی ستون در کل ساختمان وجود داشته باشد که ما به اصطلاح به آن «نامعینی بالا» می‌گوییم.

به گفته وی این ستون‌‌‌ها موجب می‌شود که پایداری ساختمان در برابر نیروهای وارده بیش‌تر باشد، در حالی که در ساختمان پلاسکو یک سازه فلزی و فاقد سیستم «نامعینی» بوده است؛ به این معنی که تعداد ستون‌های داخلی ۴ تا ۶ ستون بوده که بار اصلی ساختمان بر روی آنها قرار داشته است.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله اضافه کرد: از آنجایی که ساختمان پلاسکو فولادی بود، به سرعت در آتش از بین رفت و ساختمان به‌طور کامل فروریزش کرد؛ ولی در برج لندن شاهدیم که پس از گذشت ۹ ساعت از زمان آتش‌سوزی همچنان پایدار است.

وی با تأکید بر این‌که تصور من بر این است که این سازه تا پایان آتش‌سوزی پایدار باقی خواهد ماند، خاطر نشان کرد: در هر صورت بر اثر این نوع آتش‌سوزی‌‌‌ها باید ساختمان را تخریب کرد و به نظر می‌رسد که این ساختمان قابل مقاوم‌سازی نخواهد بود؛ چراکه وسعت حادثه بسیار زیاد است.

ناطق‌الهی با بیان این‌که این برج لندن در سال ۱۹۷۰ ساخته شده است، ادامه داد: نمای این ساختمان به تازگی تعویض شده است که این نما‌‌ها متأسفانه به تازگی مورد استفاده قرار گرفته‌اند، بسیار حساس به آتش بوده و کافی است یک آتش‌سوزی در این نما‌‌ها رخ دهد که باعث آتش‌سوزی مهیب خواهد شد.

تفاوت نظم و برنامه‌ریزی مدیریت بحران در تهران و لندن

ناطق‌الهی افزود: آن‌طور که از تصاویر آتش‌سوزی برج لندن به نظر می‌رسد، علی‌رغم داشتن نامعینی بسیار بالای این ساختمان، این ساختمان بعد از آن‌که توسط مهندسان سازه بررسی دقیق شد و آتش‌نشان‌‌‌ها تمام اتاق‌ها را تخلیه کردند، من اطمینان کامل دارم که در یک عمل منظم و برنامه‌ریزی شده‌ای این سازه به‌طور کامل تخریب خواهد شد.

وی به بیان نحوه مدیریت بحران حادثه آتش‌سوزی لندن پرداخت و اضافه کرد: در ساعات اولیه این حادثه ۱۲۰ پزشک و مددکار در صحنه حاضر بودند و علاوه بر وجود تعداد زیادی آمبولانس، بیش از ۱۲۰ آتش‌نشان و پس از گذشت یک ساعت مرکزی در نزدیکی برج ایجاد شد تا افرادی که آشنایی دارند که در این برج ساکن هستند، به این مرکز مراجعه و آمار آنها را اعلام کنند.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله با بیان این‌که این برج برای افراد بی‌بضاعت ساخته شده بود، گفت: این ساختمان در متراژ زیاد ساخته شده بود؛ از این رو افراد زیادی در این برج ساکن بودند، به گونه‌ای که براساس آمار‌‌ها ۱۲۵ خانوار (حدود ۵۰۰ نفر) در آن ساکن بودند.

ناطق الهی با اشاره به روند امداد رسانی به نجات‌یافتگان، خاطرنشان کرد: کل منطقه مسدود شده و کسی عکس و فیلمبرداری نمی‌کند و تمام موضوعات مطرح از سوی دو نفر، یکی مسؤول آتش‌نشانی و دیگری رییس حفاظت از شهر لندن اعلام می‌شود و هیچ خبری از هیچ منبع دیگر منتشر نمی‌شود.

وی تأکید کرد: براساس اعلام این مسؤولان، اولویت اول آنها نجات جان مردم و آتش‌نشان‌‌ها تعیین شده است که برای این امر تیمی از متخصصان، ساختمان را مونیتور می‌کنند تا به محض بیش‌تر شدن دامنه حادثه، آتش‌نشان‌‌‌ها را به خارج محل هدایت کنند.

این محقق با بیان این‌که اینها دقیقاً تمام کارهایی است که ما در تهران در حادثه پلاسکو برعکس انجام دادیم، تأکید کرد: من بار‌‌ها و بار‌‌ها اعلام کردم که در مدیریت بحران هدف نجات جان مردم است، نه تخریب و آواربرداری.

اطفای حریق در ایران و لندن

عضو هیأت علمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله با اشاره به نحوه اطفای حریق در دو حادثه تهران و لندن، با تأکید بر این‌که در حادثه پلاسکو عملیات اطفای حریقی صورت نگرفت، توضیح داد: در حادثه پلاسکو آب را از طبقات بالای ساختمانی که خودش با مشکلات پایداری دست و پنجه نرم می‌کرد، وارد کردیم و با این اقدام شرایط بدتر شد؛ چراکه با اضافه شدن آب بار ساختمان اضافه‌تر و ناپایداری آن بیش‌تر شد.

وی ادامه داد: ولی در آتش‌سوزی برج گرنفل لندن، اجازه داده شد تا طبقات بالاتر بسوزد؛ چراکه همه حرارت به صورت دودکشی به سمت بالا می‌رود؛ از این رو از این ویژگی حرارت استفاده شد تا طبقات بالا بسوزد.

به گفته این محقق، مدیریت بحران این رویکرد موجب خواهد شد تا انرژی آتش در طبقات بالا کاهش یابد و همزمان با آن طبقات پایین تخلیه شود که در این زمینه نیز موفق عمل شده است.

ناطق‌الهی با تأکید بر این‌که انگلستان یکی از بهترین سیستم‌های اطفای حریق را دارد و بهترین دانشگاه‌های این کشور دانشجو در این زمینه پذیرش می‌کنند، اظهار کرد: اگر دقت کرده باشید، آتش‌نشان‌‌‌ها آب را به بخش‌های میانی ساختمان می‌ریزند و از طبقات بالا شروع نکردند و به افراد در طبقات بالا نیز اعلام شده است که در طبقات بالا بمانند تا با استفاده از «هلی‌برد» به آنها امدادرسانی شود.

افسوسهایی که بعد از پلاسکو باقی ماند

این محقق در پاسخ به این سؤال که اگر با همین روش در پلاسکو اقدام می‌کردیم، احتمال تخریب ساختمان وجود داشت یا خیر، پاسخ داد: در ابتدا ما باید می‌دانستیم که سازه‌های فلزی بعد از دو تا ۳ ساعت فرو می‌ریزد و محال است که چنین سازه‌ای فرو نریزد. ما باید می‌دانستیم که در پلاسکو بعد از ۲٫۵ ساعت همه آتش‌نشان‌‌‌ها را از ساختمان خارج می‌کردیم؛ چراکه جان آتش‌نشان‌‌‌ها در اولویت است.

 

وی اضافه کرد: بعد از خارج کردن آتش‌نشان‌‌‌ها باید با بلندگو اعلام می‌شد که افراد باقی مانده در ساختمان خارج شوند؛ چراکه نمیتوانیم جان افراد زنده را به افرادی که نمی‌دانیم در چه شرایطی هستند، ترجیح دهیم.