امکان‌سنجی استحصال املاح معدنی دریاچه ارومیه با ملاحظات زیست‌محیطی

    محمد قره داغلی-چهارمین نشست تخصصی علوم‌زمین در ارومیه روز ۱۸ فروردین از ساعت ۹ صبح در محل اتاق بازرگانی صنایع معادن و کشاورزی ارومیه برگزار شد که محور اصلی این نشست «توسعه اقتصاد معدنی استان در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی رهبر معظم انقلاب اسلامی» بود. به‌طور کلی چشم‌انداز‌‌ها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری معدنی استان، […]

 

 

محمد قره داغلی-چهارمین نشست تخصصی علوم‌زمین در ارومیه روز ۱۸ فروردین از ساعت ۹ صبح در محل اتاق بازرگانی صنایع معادن و کشاورزی ارومیه برگزار شد که محور اصلی این نشست «توسعه اقتصاد معدنی استان در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی رهبر معظم انقلاب اسلامی» بود.

به‌طور کلی چشم‌انداز‌‌ها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری معدنی استان، ظرفیت‌های اکتشافی و سرمایه‌گذاری در بخش طلای استان، استحصال املاح اقتصادی و صنعتی دریاچه ارومیه و نقشه راه معدنی استان، ژئوفیزیک هوایی و پهنه معدنی آذربایجان غربی از جمله محورهای چهارمین نشست تخصصی علوم زمین به شمار می‌رود.

در این همایش که با حضور مسؤولان سازمان زمین‌شناسی و کارشناسان و اکتشافات معدنی کشور، مقام عالی استانی، مسؤولان دستگاه‌های اجرایی مراکز علمی و دانشگاهی برگزار شد، اعلام شد درصد نمک و شوری از عوامل مؤثر در کمک به بهبود شرایط دریاچه ارومیه، کاهش یافت.

ایران جزو ۱۰ کشور برتر معدنی در دنیا

معاونت اکتشاف سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی با بیان این‌که ۹ هزار معدن در کشور وجود دارد، گفت: ایران جزو ۱۰ کشور برتر معدنی در دنیا به شمار می‌رود.

بهروز برنا نیز اظهار کرد: بحث معدن از موضوع‌های مهم تلقی می‌شود که در اقتصاد کشور می‌تواند نقش اساسی داشته باشد.

وی با اشاره به جایگاه ویژه ایران از لحاظ داشتن معادن و مواد معدنی، ادامه داد: کشور شرایط ویژه‌ای از لحاظ معادن در دنیا دارد و جزو ۱۰کشور برتر معدنی در دنیا است و به نوعی در نقطه ثقل قرار دارد.

برنا با بیان این‌که حداقل ۱۲ معدن کلاس جهانی در کشور وجود دارد، ابراز کرد: از ۱۲ معدن کلاس جهانی موجود ایران ۳ معدن حوالی و داخل استان قرار دارد و این ظرفیت‌ها نشان می‌دهد آذربایجان‌غربی باید جزو اولویت‌های اکتشافی کشور باشد.

وی ذخایر غیرقطعی و احتمالی کشور را ۶۰ میلیارد تن عنوان کرد و ادامه داد: ۴۶ میلیارد تن ذخایر قطعی کشور بوده و در حال حاضر ۹ هزار و یک معدن در کشور وجود دارد که آذربایجان‌غربی ۵٫۲ درصد ذخایر کشور را شامل می‌شود و در ۴درصد استخراج کشور مشارکت دارد و به نوعی جزو استان‌های خوب معدنی کشور به شمار می‌رود.

برنا به وضعیت کشور از لحاظ تنوع مواد معدنی اشاره کرد و یادآور شد: ۷درصد ذخایر شناخته شده دنیا و ۷۰ نوع ماده معدنی شامل ۴۲ ماده غیرفلزی و۱۱ نوع ماده فلزی در کشور شناسایی شده و در ۱۰ ماده معدنی از لحاظ تولید و ذخیره دارای رتبه تک رقمی است.

تقسیم‌بندی کشور به ۲۰ محدوده(زون)معدنی

این مقام مسؤول با اشاره به تقسیم‌بندی کشور به ۲۰ محدوده(زون)، اعلام کرد: در راستای تعیین محدوده امیدبخش معدنی، کشور به ۲۰ محدوده(زون) تقسیم‌بندی شده که ۳ محدوده(زون) از ۲۰ محدوده(زون) در آذربایجان‌غربی قرار دارد که بیش از ۹۰درصد استان را شامل می‌شود.

وی با اعلام این‌که آذربایجان‌غربی جزو استان‌هایی در کشور بوده و روی کمربند طلایی قرار دارد که از ترکیه شکل گرفته، ادامه داد: بیش از یک هزار محدوده امیدبخش برای طلا در ۲۱ استان کشور شناسایی شده که ۱۰۰ محدوده امیدبخش برای اکتشاف تکمیلی انتخاب شده و در ۱۲ استان به گواهی کشف رسیده است.

معاون اکتشاف سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی با بیان این‌که آذربایجان‌غربی، استان طلایی در کشور به شمار می‌رود، ادامه داد: ۱۰۰ هزار تن ذخایر قطعی طلا در دنیا بوده که ۰٫۵۰ درصد ذخایر قطعی طلا در آذربایجان‌غربی قرار دارد.

معاون اکتشاف سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی با بیان این‌که با جذب سرمایه‌گذاری اقدامات در امر اکتشاف تسریع می‌یابد، یادآور شد: متوسط عمق اکتشافی در دنیا ۸۰ متر بوده که متأسفانه این رقم در کشور ۲۰ متر بوده که باید مورد توجه قرار گیرد و اقدامات لازم اجرایی و عملیاتی شود.

وی طلا، سنگ‌نما، تیتانیوم، جیوه، آنتیموان و میکا را از مهم‌ترین مواد معدنی موجود در آذربایجان‌غربی عنوان کرد و افزود: با توجه به شاخص‌های استان در بخش مواد معدنی باید این ظرفیت‌ها بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد که در اقتصاد استان نیز بسیار تأثیرگذار خواهد بود.

مزایای اقتصادی بهره‌برداری از املاح دریاچه ارومیه

مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی به طرح ارزیابی استحصال املاح دریاچه ارومیه با ملاحظات زیست‌محیطی اشاره کرد و گفت: کاهش درصد نمک و شوری از اهداف اصلی طرح ارزیابی استحصال املاح دریاچه بوده که در بهبود شرایط دریاچه ارومیه مؤثر است.

راضیه لک در چهارمین نشست تخصصی علوم زمین، اظهار کرد: ارزیابی و امکان‌سنجی استحصال املاح دریاچه ارومیه با ملاحظات زیست‌محیطی در حال انجام بوده و بخشی از آن انجام شده است.

لک خاطرنشان کرد: با کم شدن آب شیرین دریاچه ارومیه با ترسیب نمک روبه‌رو شده و شورابه در سطح بالایی وجود دارد که در زمان بارش افزایش و در فصل تابستان کاهش می‌یابد و سرعت رسوب‌گذاری را افزایش می‌دهد و در حال حاضر منیزیم دریاچه ارومیه وارد نمک شده و در نمک ترسیب کرده و این نمک‌‌‌ها را تبدیل به نمک‌هایی اقتصادی کرده است.

وی به راهکار‌‌ها در این زمینه اشاره کرد و ادامه داد: املاح دریاچه ارومیه به ویژه منیزیم، پتاسیم و لیتیم از املاحی هستند که به میزان فراوان در نمک دریاچه ارومیه وجود دارد و از طرفی اگر این نمک‌‌‌ها در دریاچه ارومیه کم شود به احیای دریاچه ارومیه کمک شایانی می‌کند.

عضو هیأت علمی و مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی اضافه کرد: کاهش درصد نمک و شوری با استفاده اقتصادی در املاحی که در آب دریاچه ارومیه وجود دارد به احیای دریاچه ارومیه نیز کمک می‌کند و از طرفی بهره‌برداری از املاح دریاچه ارومیه مزایای اقتصادی نیز به همراه دارد.

وی با بیان این‌که بررسی ظرفیت اقتصادی دریاچه ارومیه در بخش نمک و شورابه در قالب این طرح در حال انجام بود، ادامه داد: برای احیای دریاچه ارومیه تلاش بر این است شوری به ۲۵ درصد رسانده شود. دریاچه ارومیه در حال حاضر با ترسیب نمک روبه‌رو است.

وی اعلام کرد: در حال حاضر طرح ارزیابی اثرات زیست‌محیطی و بهره‌برداری املاح دریاچه ارومیه با ملاحظات زیست‌محیطی به ستاد احیای دریاچه ارومیه پیشنهاد شده و با تکمیل مطالعات تلاش بر این است با جذب سرمایه‌گذار طرح به صورت نمونه آزمایشی اجرایی شود.

لک ادامه داد: هدف طرح ارزیابی اثرات زیست‌محیطی و بهره‌برداری املاح دریاچه ارومیه با ملاحظات زیست‌محیطی کاهش دادن نمک و شورابه و ورود آب شیرین به دریاچه ارومیه است و از طرفی با توجه به شوری آبخوان‌‌‌ها به ویژه در مناطق شرقی دریاچه ارومیه کاهش شوری و جلوگیری از ریزگردهای نمکی، احیای موجودات زنده و… از دیگر اهداف طرح به شمار می‌رود.

عضو هیأت علمی و مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی یادآور شد: در نتایج استحصال شورابه، مقدار منیزیم قابل‌توجه بوده و پتاسیم و لیتیم از دیگر املاح قابل بهره‌برداری بوده که از لحاظ اقتصادی نتایج بسیار مؤثر و قابل‌توجهی برخوردار است.

فرصت‌های سرمایه‌گذاری معدنی

رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان آذربایجان‌غربی گفت: با هدف تحقق شعار سال رهبر معظم انقلاب مبنی بر «اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل» چهارمین نشست تخصصی علوم زمین در ارومیه برگزار شد.

جعفرصادق اسکندری با اشاره به محورهای این نشست گفت: محورهای این نشست، چشم‌انداز‌‌ها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری معدنی استان، ظرفیت‌های اکتشافی و سرمایه‌گذاری در بخش طلای استان، استحصال املاح اقتصادی و صنعتی دریاچه ارومیه و نقشه راه معدنی استان، ژئوفیزیک هوایی و پهنه معدنی استان آذربایجان‌غربی است.

اسکندری افزود: در این نشست پیشنهاد برگزاری همایش بین‌المللی فرصت‌های معدنی استان و نیز ایجاد دبیرخانه جاده ابریشم در اتاق بازرگانی در حوزه بخش معدن داده شد.

در ادامه رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ارومیه، حسن انتظار با بیان این‌که بحث معدن در استان در گذشته مغفول مانده، اظهار داشت: بهره‌گیری صحیح از فرصت‌‌‌ها و ظرفیت‌های معدنی استان، عزم ملی، مدیریتی، صنعت‌گری و معدنکاری را می‌طلبد.

رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ارومیه ادامه داد: خوشبختانه معادن و ذخایر کشور و استان به صورت بکر مانده و باید فرصت‌‌‌ها و چالش‌های معدنی استان مورد بررسی قرار گیرد و به درستی از آن بهره‌گیری شود.

وی با بیان این‌که دولت تدبیر و امید عنایت خاصی در بحث اقتصادی داشته، یادآور شد: توسعه فعالیت‌های معدنی در توسعه اقتصادی و اشتغال در استان بسیار تأثیرگذار خواهد بود و باید به درستی از این ظرفیت‌های اکتشافی و سرمایه‌گذاری در بخش معدن استفاده شود.

 ۲۹ درصد تولید معدنی فعلی کشور در بخش فلزی است

مشاور ارشد رییس سازمان زمین‌شناسی گفت: هماکنون ۱۲۱ هزار و ۲۳۳ نفر در معادن کشور مشغول به فعالیت هستند.

علی نجفی در نشست تخصصی علوم زمین در ارومیه، با تأکید بر این‌که در بخش معدن باید به دنبال ذخیره جایگزین باشیم، گفت: ۲۹ درصد تولید معدنی فعلی کشور در بخش فلزی است در حالی که میزان ذخیره آن تنها ۱۰ درصد است بنابراین تولیدات از پشتوانه لازم برخوردار نیستند.

نجفی بیان کرد: لازم است تا سعی در کاهش خام‌فروشی در کشور داشته باشیم اما بی‌تردید اگر زیرساخت‌های آن فراهم نشود کار چندانی انجام نمی‌شود.

مشاور رییس سازمان زمین‌شناسی با اشاره به ایده اقتصادی جاده ابریشم افزود: این طرح در سال ۲۰۱۳م از سوی رییس‌جمهوری چین در قزاقستان مطرح شده و این کشور را به آسیای میانه و اروپا نزدیک می‌کند و علاوه بر آن ۴٫۵ میلیارد نفر از ۵۰ کشور جهان را به یکدیگر مرتبط می‌کند.

وی با اشاره به این‌که کشورمان در جایگاه معدنی بسیار مطلوبی در سطح دنیا قرار گرفته است، تصریح کرد: باید به ظرفیت‌های آن توجه جدی کرده و هدفگذاری‌های لازم در زمینه آن انجام شود.

توسعه معدنی استان نیازمند به روزرسانی و تکنولوژی نوین

رییس کمیسیون معدن اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی آذربایجان‌غربی رضا جمشیدی اظهار کرد: بهره‌گیری از تکنولوژی‌های پیشرفته در بخش معدن به ویژه در فرآوری سنگ می‌تواند باعث رونق بیش‌تر این مواد معدنی در بازارهای جهانی گردد که می‌بایست مورد توجه خاص معدنکاران و شاغلین در صنعت فرآوری سنگ شود.

وی بر لزوم سرمایه‌گذاری در بخش معدن تأکید کرد و گفت: متأسفانه بخش معدن در کشور مظلوم واقع گردیده است و باید برای خروج از رکود درصدد توسعه و توجه بیش از پیش به این بخش باشیم.

جمشیدی گفت: نیازمند افزایش ظرفیت اکتشافی طلا در استان، جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی، اکتشاف عناصر سنگین و سنگ‌های قیمتی، احداث واحدهای فرآوری معدن هستیم.

وی با اشاره به این‌که مطالبه مقام معظم رهبری مبنی بر گسترش و سرمایه‌گذاری اکتشافات معدنی بوده است، گفت: نامگذاری امسال از سوی مقام معظم رهبری به نام اقتصاد مقاومتی اقدام و عمل، توجه مسؤولین را بر اتکا اقتصاد معدنی استان بیش‌تر می‌کند.

 

 جمشیدی تصریح کرد: با توجه به وجود ۳ پهنه اکتشافی در پوسته استان از ۲۰ پهنه اکتشافی کشور و اهمیت متالوژی، فرایند‌های حاکم بر پوسته استان و شکل‌گیری انواع مواد معدنی در این پوسته اهمیت و لزوم توجه به مطالعات تکمیلی، تحت‌الارضی و افزایش ظرفیت اکتشافی را می‌طلبد که باید این موضوع مدنظر مسؤولین قرار گیرد.