وضعیت صنعت غذا و کشاورزی در برنامه ششم توسعه

در سی‌وهفتمین نشست کمیسیون کشاورزی، آب ‌و صنایع غذایی اتاق تهران بررسی شد وضعیت صنعت غذا و کشاورزی در برنامه ششم توسعه در سی‌وهفتمین نشست کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع غذایی اتاق تهران، مفاد برنامه ششم توسعه در حوزه صنایع غذایی و کشاورزی مورد نقد و بررسی قرار گرفت و برآوردهایی از آمار و ارقامی […]

در سی‌وهفتمین نشست کمیسیون کشاورزی، آب ‌و صنایع غذایی اتاق تهران بررسی شد

وضعیت صنعت غذا و کشاورزی در برنامه ششم توسعه

در سی‌وهفتمین نشست کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع غذایی اتاق تهران، مفاد برنامه ششم توسعه در حوزه صنایع غذایی و کشاورزی مورد نقد و بررسی قرار گرفت و برآوردهایی از آمار و ارقامی که صنعت غذا و کشاورزی باید در پایان برنامه به آن برسد، ارایه شد.

 به گزارش سایت خبری اتاق بازرگانی تهران، همچنین در این نشست فعالان حوزه کشاورزی و صنایع غذایی به مسأله تنظیم بازار اشاره کردند و از برخی دخالت‌های دولت گلایه داشتند. رییس‌کمیسیون کشاورزی اتاق تهران نیز توجه دولت را به لزوم مشاوره با بخش خصوصی برای اعطای یارانه صادراتی جلب کرد؛ اقدامی که می‌تواند به توسعه صادرات غیرنفتی کشور کمک کند.

در ابتدای این نشست کاوه‌زرگران، رییس کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع غذایی اتاق تهران به مسأله تخصیص یارانه صادراتی به بخش کشاورزی اشاره کرد و گفت: وزارت جهاد کشاورزی سال گذشته، برای صادرات محصولات لبنی از کشور، یارانه در نظر گرفت که این اقدام منجر به رشد ارزشی ۲۵ درصدی صادرات این بخش شد.

به گفته وی، برای سال جاری نیز وزارت جهاد کشاورزی به دنبال تخصیص یارانه صادراتی به سایر محصولات کشاورزی و غذایی است که در این زمینه بخش خصوصی و اتحادیه‌های این بخش می‌توانند دولت را در تعیین کالاهای مشمول یاری کنند و از این طریق به افزایش صادرات غیرنفتی کشور کمک کنند.

دخالت دولت و قیمت تمام شده بالا دلیل عمده نابسامانی‌هاست

در ادامه این نشست و پیش از ورود به دستور اصلی جلسه، اسدا…عسگراولادی با اشاره به مشکلاتی که در تأمین و عرضه برخی کالاهای کشاورزی و غذایی در بازار دیده می‌شود، شرط اولیه برای تنظیم بازار را کمک دولت و به‌طور ویژه وزارت جهاد کشاورزی به تولیدکنندگان عنوان ‌کرد و گفت: شرکت‌های کشت و صنعت و دامداران اگر از سوی دولت مورد توجه قرار می‌گرفتند، قطعاً شرایط بازار محصولات استراتژیک غذایی کشور در وضعیت بهتر و مناسب‌تری قرار داشت.

عضو کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع غذایی اتاق تهران همچنین به موضوع صادرات در بخش کشاورزی اشاره کرد و افزود: کاهش بیش از میزان کنونی نرخ ارز، منجر به توقف صادرات غیرنفتی به ویژه در بخش صنایع غذایی و کشاورزی خواهد شد و در عین حال، قاچاق را تشدید خواهد کرد.

رضا باکری، دبیر انجمن صنایع لبنی نیز دخالت‌های دولت در تولید و تجارت محصولات کشاورزی و غذایی را یکی از دلایل عمده نابسامانی‌های اخیر بازار عنوان کرد.

احمد صادقیان، دیگر عضو کمیسیون نیز قیمت تمام شده بالای تولید محصولات کشاورزی در ایران را یکی از دلایل عمده نابسامانی‌‌‌ها در تولید و صادرات این محصولات دانست.

وی در عین حال، یکی از راهکارهای برون رفت از شرایط نابسامان کنونی را تغییر الگوی مصرف غذایی در کشور عنوان‌کرد و فرهنگ‌سازی برای ورود به این تغییر و تحول را ضروری دانست.

از صادرات مازاد تولید ناتوان هستیم

در ادامه این نشست، قائم‌مقام اتحادیه مرغ گوشتی کشور نیز به برخی آمار تولید این محصول در کشور اشاره کرد.

گنجی با بیان این‌که میزان تولید سالانه مرغ گوشتی در کشور دو میلیون‌و۲۰۰ هزار تن است، افزود: با این حال، سالانه نزدیک به ۲۰۰هزار تن مازاد بر مصرف تولید مرغ گوشتی در کشور وجود دارد که متأسفانه تولیدکنندگان این بخش به دلیل عدم برنامه‌ریزی درست از سوی دولت، از صادرات آن ناتوان هستند.

وی در همین رابطه، تخصیص یارانه صادراتی به مرغ گوشتی تولید داخل را یکی از راهکارهای اساسی دانست.

قائم‌مقام اتحادیه مرغ گوشتی کشور همچنین افزود: طی ۵ سال اخیر، میزان صادرات مرغ از ایران به‌طور میانگین در حدود ۴۵ تا ۶۰ هزار تن در سال بوده است.

به گفته وی، در حالی میزان واردات سالانه گوشت مرغ از سوی کشورهای حوزه خلیج‌فارس نزدیک به ۲٫۵ میلیون تن است که سهم ایران از این بازار کم‌تر از ۵۰ هزار تن است. گنجی در بخش دیگری از سخنانش با بیان این‌که قیمت تمام شده تولید مرغ زنده در کشور ۴۹۰۰ تومان است، افزود: قیمت تمام شده مرغ بسته‌بندی و آماده مصرف در حدود ۸هزار تومان است در حالی که این محصول در حدود ۶هزار تومان از تولیدکنندگان خریداری می‌شود.

دولت فقط بازار را رصد می‌کند

معاون دفتر بهبود تغذیه و جایگاه دام وزارت جهاد کشاورزی نیز در این نشست، طی توضیحاتی به عدم دخالت این وزارتخانه در تجارت محصولات کشاورزی اشاره کرد و گفت: طی سال گذشته ۸ میلیون تن ذرت وارد کشور شد و از این میزان نزدیک به ۱٫۵ میلیون تن تا مدتی بعد از نوروز از گمرک بندر امام خمینی ترخیص نشد و به یک‌باره قیمت ذرت در کشور افزایش یافت.

محمودرضاحیدری همچنین میزان واردات کنجاله سویا به کشور طی سال گذشته را ۳ میلیون و ۲۰۰هزار تن عنوان‌ کرد و افزود: وزارت جهاد کشاورزی و نهادهای زیرمجموعه این وزارتخانه تنها به امر رصد بازار محصولات کشاورزی مشغول هستند و دخالتی در واردات این محصولات ندارند.

وی در ادامه به آمار میزان موجود دام زنده در کشور اشاره کرد و گفت: براساس آخرین آمار معاونت امور دام وزارت جهاد کشاورزی، میزان دام گاو اصیل ۹۸۳هزار رأس، گاو بومی دومیلیون‌و۹۴۵هزار رأس، گاومیش ۲۰۰هزار رأس، شتر ۱۶۲هزار رأس، گوسفند ۴۸میلیون‌و۷ هزارو۷۰۰ رأس و بز و بزغاله ۲۰میلیون‌و۴۰۷هزار رأس در کشور است.

نقد برنامه ششم توسعه در حوزه کشاورزی و صنایع غذایی

در ادامه سی‌وهفتمین نشست کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران، گزارشی در ارتباط با نقد و بررسی قانون برنامه ۵ ساله ششم توسعه کشور و وضعیت تولید کالاهای اساسی و فرآورده‌های دامی تا سال ۱۴۰۰ از سوی کارشناس این کمیسیون ارایه شد. براساس این گزارش، اگر بخش کشاورزی و صنایع غذایی سهم ۱۳ درصدی صادرات در سال ۹۵ را حفظ کند، باید در پایان برنامه ششم توسعه یعنی در سال ۱۴۰۰، این بخش بیش از ۱۴٫۵ میلیارد دلار صادرات داشته باشد.

طبق این گزارش، تولید محصوات دامی در برنامه ششم توسعه، نیاز به ۱۶۴٫۶۳ میلیارد مترمکعب آب دارد. همچنین، تولید گوشت قرمز از ۸۰۶ هزار تن در سال ۱۳۹۵ به ۸۹۹ هزار تن در سال ۱۴۰۰ خواهد رسید و رشد سالانه دو درصدی خواهد داشت. میزان واردات گوشت قرمز نیز در سال ۱۳۹۴ به بیش از ۱۰۰هزار تن و در سال گذشته به ۹۴٫۶۸ هزار تن رسیده است. بر این اساس، برای نگهداشتن سطح مصرف گوشت قرمز در حدود ۱۱ کیلوگرم، نیاز به بیش از ۹۷۰ هزار تن گوشت قرمز در سال ۱۴۰۰ است. همچنین بر طبق برآوردها، در سال ۱۴۰۰ تراز تجاری گوشت قرمز منفی ۷۱ هزار تن خواهد بود.

براساس نقد و بررسی سند برنامه ششم توسعه، سرانه مطلوب مصرف داخلی شیر خام در کشور برای سال ۱۴۰۰، در حدود ۸ میلیون تن است و تولید شیر خام از ۹میلیون‌و۱۴۰هزار تن سال ۱۳۹۵ به ۱۱میلیون‌و۸۹۰ هزار تن در سال ۱۴۰۰ خواهد رسید.

در این گزارش همچنین به تولید گوشت مرغ نیز اشاره شده است و بر این اساس، تولید این محصول از دومیلیون‌و۹۲هزار تن سال ۱۳۹۵ به دو میلیون و ۴۹۷هزار تن در سال ۱۴۰۰ خواهد رسید. همچنین با فرض سرانه مصرف ۲۶ کیلوگرم گوشت مرغ در کشور، میزان نیاز کشور در افق ۱۴۰۰، رقمی معادل دو میلیون و ۲۱۶هزار تن خواهد بود که به این ترتیب، باید در سال بیش از ۲۸۰ هزار تن مرغ از کشور صادرات شود.

اشرف مرتضایی، کارشناس کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران، در گزارش خود تخمین زده است که تولید تخم‌مرغ از ۹۴۰ هزار تن سال ۱۳۹۵ به یک میلیون و ۱۰۳ هزار تن در سال ۱۴۰۰ خواهد رسید که رشد متوسط سالانه ۳٫۴ درصدی خواهد داشت. به گفته وی، در لایحه بودجه سال ۱۳۹۶معادل ۲۰۶ هزار میلیارد ریال بابت یارانه بخش کشاورزی و غذایی کشور اختصاص یافته که معادل ۶۳ درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال قبل است.

همچنین در این گزارش، به بخشی از چالش‌های صنعت دام ‌و طیور کشور طی برنامه ششم توسعه اشاره شد که از جمله شامل ضعف و کمبود منابع غذایی دام، کمبود منابع مالی ارزان قیمت در خصوص سرمایه‌گذاری و نقدینگی، نبود امنیت سرمایه‌گذاری و قوانین حمایتی در زیربخش دام و سهم بالای تولیدات سنتی می‌شود.

 

در این گزارش همچنین به الزامات تحقق برنامه ششم توسعه در حوزه کشاورزی و صنایع غذایی نیز اشاره شده است و حمایت از ایجاد و توسعه زنجیره‌های ارزش محصولات دامی، اصلاح الگوی مصرف، حمایت از ایجاد و گسترش صندوق‌های توسعه ‌و ضمانت سرمایه‌گذاری و نیز تعیین زیرساخت‌ها و الزامات و نحوه پایش برنامه، از جمله آن است.