ایران در میان ده‌ها کشور تولیدکننده و صادرکننده قیر به ترتیب هفتمین و چهارمین رتبه دنیا را داراست و از تقاضای بالای ۱۰۰ میلیون تنی قیر در دنیا، ایران حدود ۳٫۸ درصد آن را تأمین می‌کند. همچنین کشور ما عمده‌‌‌ترین عرضه‌کننده قیر در منطقه خلیج‌فارس است به‌طوری که سالانه حدود ۵ میلیون تن قیر […]
ایران در میان ده‌ها کشور تولیدکننده و صادرکننده قیر به ترتیب هفتمین و چهارمین رتبه دنیا را داراست و از تقاضای بالای ۱۰۰ میلیون تنی قیر در دنیا، ایران حدود ۳٫۸ درصد آن را تأمین می‌کند. همچنین کشور ما عمده‌‌‌ترین عرضه‌کننده قیر در منطقه خلیج‌فارس است به‌طوری که سالانه حدود ۵ میلیون تن قیر تولید می‌کند که نیمی از آن در داخل مصرف و نیمی از آن به کشورهای خاورمیانه، جنوب آسیا، شرق و جنوب‌شرق آسیا، آفریقا و اروپا صادر می‌شود. بیش‌ترین حجم قیر ایران به کشور امارات متحده عربی صادر می‌شود که مقداری از آن در امارات مصرف و مابقی مجدداً از آن‌جا به سایر کشور‌‌ها صادر می‌شود.
تولید قیر ایران تا سال ۱۳۸۴ توسط شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی انجام می‌شد و پس از آن توسط شرکت نفت جی و نفت پاسارگاد انجام می‌شود به گونه‌ای که در حال حاضر شرکت نفت جی با ظرفیت اسمی ۱٫۸ میلیون تن و نفت پاسارگاد با ظرفیت اسمی ۴٫۳ میلیون تن در سال عمده‌‌‌ترین تولیدکنندگان قیر در ایران محسوب می‌شوند. علاوه بر این شرکت‌ها، حدود ۱۰۰ شرکت خصوصی در صنعت قیر در زمینه‌های تولید، بسته‌بندی و فروش فعالیت می‌کنند.
متأسفانه صادرات قیر ایران در چند سال گذشته با نوسانات بسیاری همراه بوده و همین امر موجب از دست رفتن سهم بازار و کاهش قیمت قیر ایران شده است به گونه‌ای که قیر ایران که زمانی خریداران زیادی داشت و حتی تا ۵۰۰ دلار فوب بندرعباس به فروش می‌رفت در سال‌های اخیر در بسیاری از مواقع پایین‌تر از قیمت قیر بحرین عرضه شده است. کارشناسان، رقابت ناسالم، ارایه قیمت‌های متفاوت، نبود نظارت و کنترل از لحاظ کیفیت، فقدان متولی، ترکیب قیر پالایشگاهی با مواد دیگر و مخلوط شدن مواد اولیه قیر به نام وکیوم باتوم (VB) ایران با وکیوم ریزدیو (VR) عراق را از جمله دلایل از دست رفتن موقعیت قیر ایران عنوان می‌کنند.
مشکلات صدور قیر
ورود تولیدکنندگان خصوصی به منظور صدور قیر، روند طولانی دریافت مالیات ارزش افزوده کالای صادراتی و همچنین کافی نبودن زیرساخت‌های پهلوگیری کشتی‌های قیربر بالای ۸۰۰۰ تن در بندرعباس از اهم مشکلات بازرگانی و صادرات قیر است.
در حال حاضر تولیدکنندگان عمده قیر در ایران از سال‌های گذشته تاکنون شرکت نفت جی و نفت پاسارگاد هستند اما به گفته محمد محمدی مدیر بازرگانی شرکت آسیاگستر قشم، طی ۳ سال اخیر بیش از ۵۰ شرکت کوچک با اخذ پروانه بهره‌برداری به عرصه تولیدکنندگان قیر در ایران وارد شده‌اند که تولیدات با کیفیت پایین و بعضاً غیراستاندارد برخی از این شرکت‌ها باعث شده تا لطمه فراوانی به قیر ایران در بازارهای جهانی وارد آید. طبیعی است که قیمت تمام شده این شرکت‌ها به دلیل کیفیت پایین، ارزان‌تر می‌باشد که این چالش بزرگی را برای صادرات نفت جی و شرکت نفت پاسارگاد به وجود آورده است.
محمدی در گفتوگو با مانا در ادامه می‌افزاید: از آن‌جا که روند بازار مصرف قیر با کاهش قیمت مواجه شده، تقاضا بیش‌تر به سمت قیر فله متمایل شده است، بنابراین سرمایه‌گذاری جهت خرید کشتی‌های جدید در زمان مناسب و همچنین افزودن اسکله‌های بیش‌تر دربندرعباس با توانایی پذیرش کشتی‌های قیربر بالای ۱۵ هزار تن ضروری است.
وی آبخور مجاز برای کشتی‌های قیربر در بندرعباس را در حال حاضر حداکثر ۷٫۵ متر عنوان کرد و افزود: پهلوگیری یک فروند کشتی بالای ۱۰ هزار تن در بندرعباس جهت صادرات قیر از برنامه‌های در دست اجرای شرکت آسیاگستر قشم برای ماه‌های آینده است.
حسن تاجیک رییس کمیسیون قیر انجمن صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی نیز در خصوص وضعیت صادرات قیر به مانا گفت: با توجه به این‌ه قیمت نفت نسبتاً رو به بالاست و با توجه به آغاز فصل مصرف در کشورهای آسیای دور و نیز بهتر شدن قیمت وکیوم باتوم (VB) ایران، شرایط صادرات قیر رو به بهبود است و احتمال می‌دهیم صادرات، روند مثبتی پیدا کند.
وی مشخص نبودن زمان برگشت ارزش افزوده مالیاتی، مشخص نبودن معافیت مالیاتی و وکیوم ریزدیو (VR) عراق را در رکود بازار قیر اثرگذار دانست و افزود: با تثبیت و مناسب شدن قیمت وکیوم باتوم (VB) ایران، قیر ایران در حال جلب اعتماد دوباره بازار است.
رییس کمیسیون قیر انجمن صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی معتقد است با اجباری کردن استاندارد قیر صادراتی همانند قیر داخلی، برگشت به موقع ارزش افزوده و معافیت مالیاتی صادرات قیر رونق پیدا می‌کند.
سعید معماریان رییس انجمن صنفی صنایع قیر و بسته‌بندی استان اصفهان، مشکلات مدیریتی و دوگانه بودن تصمیمات را از مسایل صادرات قیر عنوان کرد و گفت: زمانی قیر ایران جزو بهترین‌‌‌ها بود اما به دلیل عدم کنترل قیرهای نامرغوب اعتبار قیر ایران زیر سؤال رفته است.
وی در گفتوگو با مانا با اشاره به استاندارد نبودن قیر صادراتی اظهار کرد: در حالی که استاندارد قیر داخلی اجباری است قیر صادراتی بدون استاندارد صادر می‌شود در حالی که باید استاندارد قیر صادراتی اجباری شود.
رییس انجمن صنفی صنایع قیر و بسته‌بندی استان اصفهان با تأکید بر لزوم تشکیل یک کارگروه نظارتی بر صنعت قیر کشور گفت: صنعت قیر در حال حاضر بدون متولی است و کسی پاسخگوی مشکلات صنعت قیر کشور نیست.
لباف، مشاور مدیرعامل شرکت اصفهان قیر نیز گفت: عده‌ای از صادرکنندگان وکیوم ریزیو (VR) را از عراق با قیمت ارزان‌تر وارد کردند و در بندرعباس به جای وکیوم باتوم (VB) ایرانی استفاده کردند و بدون این‌که آن را پالایش کنند به قیمت ارزان‌تر به کشورهای آفریقایی و… فروختند. برخی نیز لاستیک را پودر کرده و آن را با قیر معدنی و وکیوم باتوم (VB) ایران مخلوط کرده و می‌فروشند به همین دلیل نام قیر ایرانی را خراب کرده‌اند به گونه‌ای که همه جای دنیا می‌گویند قیر ایرانی بی‌کیفیت است و آن را به قیمت بالا نمی‌خرند. این در حالی است که صادرکنندگانی همچون بحرین همواره محصولی با کیفیت مشخص را به بازار عرضه می‌کنند و خریداران مطمئن هستند که کیفیت آن تغییری نمی‌کند.
مسعود حسینی مدیر بازرگانی شرکت قیر شرق گفت: برخی از تولیدکنندگان VB خود را توسط خط لوله از پالایشگاه دریافت می‌کنند و نسبت به کسانی که VB خود را از طریق کامیون تهیه می‌کنند هزینه‌های اضافی ندارند بنابراین قیمت صادراتی خود را پایین‌تر اعلام می‌کنند که همین مسأله در بازار صادرات قیر مشکل ایجاد کرده است.
حمل‌ونقل قیر
حمل قیر بسیار دشوار و از پیچیدگی‌های خاصی برخوردار است و با توجه به این‌که قیر فقط در معدودی از کشور‌‌ها تولید می‌شود موضوع حمل‌ونقل آن با استفاده از روش‌های مختلف و انتخاب بهترین روش حمل با توجه به شرایط کشورهای صادرکننده و کشورهای مصرف کننده اهمیت می‌یابد. با توجه به مقرون به صرفه‌تر بودن، حمل قیر بیش‌تر از طریق دریا صورت می‌گیرد. البته به برخی از کشور‌‌ها مانند ارمنستان، گرجستان، ترکیه، افغانستان و پاکستان، که با ایران مرز دریایی ندارند قیر از طریق کامیون و تانکر صادر می‌شود. قیر به صورت‌های مختلف در بشکه‌های فولادی، کیسه‌های پلی‌اتیلن از طریق بیتو تینر و کانتینرهای مخزنی بسته‌بندی می‌شود و حمل آن توسط کشتی‌های فله بر اقیانوس پیما در اندازه‌های مختلف صورت می‌گیرد.
در این ارتباط شرکت آسیاگستر قشم در سال ۱۳۹۲ با مشارکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و شرکت پالایش نفت جی به منظور فروش، صادرات‌و حمل محموله قیر از مبدأ ایران به مقاصد کشورهای آسیایی و آفریقایی تأسیس گردید.
این شرکت از بدو تأسیس تاکنون افزون بر ۱۵۰ هزار تن قیر را در بسته‌بندی بشکه و به صورت فله از طریق ناوگان کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران به اقصی نقاط دنیا صادر کرده است.
اصغر مزدآبادی قائم‌مقام شرکت آسیاگستر قشم گفت: با تأسیس این شرکت و مشارکت نفت جی و کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، برنامه احداث مخازن جهت صادرات قیر فله از بندرعباس در دستور کار قرار گرفت که در این زمینه شرکت نفت جی اقدام به ساخت هشت مخزن به گنجایش ذخیره‌سازی ۲۰ هزار تن کرده است، همچنین کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران نیز با خرید کشتی حمل قیر فله امکان صادرات محصول نفت جی را از بندرعباس فراهم نموده است.
وی در ادامه افزود: در شرایط پسابرجام ضروری است تا کشتی‌های سایز بزرگ‌تر جهت ارسال قیر به کشورهای هدف خریداری شود که البته این موضوع با هماهنگی‌های انجام شده در دستور کار کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران قرار دارد و امیدواریم تا پایان سال ۲۰۱۶ اولین کشتی سایز بزرگ وارد ناوگان شود.
مزدآبادی صادرات قیر به صورت بشکه را از دیگر روش‌های حمل قیر عنوان کرد و افزود: قیر به صورت بشکه‌ای، در بشکه‌های ۱۹۰ و ۱۵۰ کیلویی صادر می‌شود و ۸۰ درصد صادراتی که به وسیله بشکه صورت می‌گیرد از طریق کشتی‌های کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران به کشورهای آسیای جنوب شرقی و شرق آفریقا حمل می‌شود و در محل‌هایی که کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران سرویس ندارد مانند غرب آفریقا، از خطوط کشتیرانی خارجی استفاده می‌شود.
وی تصریح کرد: علاوه بر صدور قیر به صورت بشکه‌ای، حمل آن به صورت جامبوبگ در بسته‌های یک تنی نیز صورت می‌گیرد که این بسته‌ها بیش‌تر به کشورهای CIS صادر می‌شود و از طریق دریا کم‌تر صورت می‌گیرد.
قائم مقام شرکت آسیاگستر قشم، صدور قیر به صورت فله در کانتینرهای ایزوتنک و بیتوتینر را از دیگر روش‌های جدید حمل بیان کرد و گفت: این شرکت برنامه به‌کارگیری این روش‌ها جهت صادرات قیر به مقاصد مختلف را در دست اجرا دارد و پیشنهاد می‌کند تا کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران سرمایه‌گذاری در این زمینه را در دستور کار خود قرار دهد.
مزدآبادی برنامه آتی شرکت آسیاگستر قشم را ایجاد بستر مناسب جهت فروش مستقیم به مصرف‌کنندگان نهایی در آفریقا و شرق آسیا، افزایش سودآوری شرکت، تمرکز بر صادرت قیر فله از بندرعباس و همچنین ایجاد مشارکت‌های تجاری با خریداران بزرگ در کشورهای عمده هدف صادراتی قیر ایران عنوان کرد.
وی برنامه فروش و صادرات قیر شرکت آسیاگستر قشم برای سال آتی را به میزان ۱۵۰ هزار تن ذکر می‌کند.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.